Współczesne spirale antykoncepcyjne można podzielić na dwa wiodące rodzaje: spirale tradycyjne niehormonalne, których działanie opiera się na ich budowie i właściwościach jonów miedzi oraz spirale hormonalne, których skuteczność wzmocniona została progestagenem. Jak działają spirale antykoncepcyjne? Czy mają jakieś wady i czy wywołują skutki uboczne?
Reklama
Czym jest spirala antykoncepcyjna?
Co to spirala antykoncepcyjna? To tak naprawdę wkładka domaciczna, została wymyślona wiele lat temu w zupełnie innym celu. Stworzono ją z myślą o leczeniu tyłozgięcia macicy, czyli tak naprawdę miała wspomagać proces zapłodnienia, a nie zapobiegać ciąży. Jednak w tej dziedzinie nie wykazała się zbyt dużą skutecznością. Jakiś czas później, po wielu modyfikacjach, spirali wewnątrzmacicznej zaczęto świadomie używać w celach antykoncepcyjnych.
Jednak pierwsze spirale domaciczne, które pojawiły się jeszcze w XIX wieku, produkowane były z metalu, a ich ostre zakończenia prowadziły do wielu niepożądanych efektów, w tym do perforacji macicy. Przełom nadszedł na początku XX stulecia, kiedy to do produkcji spirali antykoncepcyjnej zaczęto używać bardziej delikatnych materiałów, dzięki czemu, metoda ta zyskała na popularności.
Jak wygląda spirala antykoncepcyjna? Współczesne spirale antykoncepcyjne produkowane są z elastycznego plastiku i przyjmują różne kształty, tak aby można było je swobodnie dopasowywać do światła macicy. W większości przypadków przypominają literę T lub kotwicę, ewentualnie powyginaną literę S.
Niemalże wszystkie spirale antykoncepcyjne dostępne obecnie na rynku są aktywne, co oznacza, że w swoim składzie zawierają dodatkowo substancje, które wzmacniają ich skuteczność antykoncepcyjną.
Część z nich wzmocniona jest właściwościami jonów miedzi, rzadziej srebra, złota, czy platyny (tradycyjne spirale niehormonalne), inne wyposażone są w zbiorniczek z progestagenem (spirale hormonalne), który uwalniając się stopniowo do organizmu, w dużej mierze wspomaga działanie spirali antykoncepcyjnej jako środka zapobiegania ciąży.
Hormonalne spirale antykoncepcyjne swoją skutecznością przypominają tabletki antykoncepcyjne, ale w przeciwieństwie do pigułek hormony w nich zawarte omijają przewód pokarmowy i nie trzeba pamiętać o ich codziennym przyjmowaniu.
Spirala antykoncepcyjna polecana jest szczególnie kobietom, które już rodziły bądź w najbliższym czasie nie planują potomstwa oraz tym, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą stosować doustnej antykoncepcji hormonalnej.
Kobiety, które chcą urodzić dziecko, ewentualne stosowanie spirali antykoncepcyjnej powinny skonsultować z lekarzem, bowiem chociaż po jej usunięciu zapłodnienie jest jak najbardziej możliwe, to istnieje ryzyko wystąpienia różnych skutków ubocznych, które mogą utrudniać zajście w ciążę, bądź przyczynić się do poronienia.
Reklama
Skutki uboczne i wady spirali antykoncepcyjnej
Chociaż spirala antykoncepcyjna zalicza się do nowoczesnych, bardzo skutecznych i dość popularnych metod zapobiegania ciąży, nie oznacza to, że jest pozbawiona wad i nie powoduje żadnych skutków ubocznych.
Po pierwsze, spirala antykoncepcyjna nie należy do najtańszych środków zapobiegania ciąży, jednak biorąc pod uwagę jej długofalowe działanie, wcale nie musi być droższa od stosowania pigułek antykoncepcyjnych, czy innych metod zapobiegania ciąży.
Szczególnie, że ceny różnych rodzajów antykoncepcyjnych wkładek wewnątrzmacicznych wahają się od ok. 400 do 1500 zł. Jednak decyzja o stosowaniu spirali antykoncepcyjnej nie może się wiązać z szukaniem najtańszego modelu. W takim przypadku należy postawić na skuteczność antykoncepcyjną i jakość wykonania, aby przy okazji zminimalizować możliwość wystąpienia uciążliwych skutków ubocznych.
Po zaaplikowaniu spirali antykoncepcyjnej mogą wystąpić różnorakie dolegliwości oraz objawy niepożądane. Spirala antykoncepcyjna może powodować:
- duży dyskomfort w wyniku nieprawidłowego założenia spirali – należy się wówczas udać do ginekologa w celu usunięcia spirali,
- obfite krwawienia miesiączkowe oraz towarzyszące im bóle w podbrzuszu, które powinny samoistnie ustąpić po około 2-3 cyklach menstruacyjnych. Jeśli jednak tak się nie stanie, należy niezwłocznie udać się do specjalisty,
- plamienia niezwiązane z menstruacją,
- reakcje zapalne i infekcje dróg rodnych z możliwością wystąpienia gorączki, dolegliwości bólowych, pieczenia oraz swędzenia okolic intymnych. Jeśli nie ustąpią samoistnie do dwóch tygodni od założenia spirali, należy skonsultować się z lekarzem,
- całkowity brak miesiączki, który wymaga natychmiastowej wizyty u ginekologa, bowiem może to oznaczać, że doszło do zapłodnienia,
- zapalenie miednicy mniejszej,
- ostre bóle brzucha i obfite krwawienia, które mogą oznaczać, że doszło do przebicia ściany miednicy.
Ponadto, w pierwszych miesiącach stosowania spirali antykoncepcyjnej może dojść do jej częściowego bądź całkowitego wypadnięcia, co wpływa na zmniejszenie ochrony przed zajściem w ciążę. Pomimo stosowania spirali antykoncepcyjnej część kobiet może zajść w ciążę pozamaciczną.
Należy również pamiętać o tym, że spirala antykoncepcyjna nie chroni przed chorobami przenoszonymi droga płciową.
Reklama
Przeciwwskazania spirali antykoncepcyjnej
Istnieją również przeciwwskazania do stosowania spirali antykoncepcyjnej. Nie powinno się używać spirali antykoncepcyjnej z dodatkiem miedzi w przypadku:
- uczulenia na miedź,
- zniekształcenia jamy macicy przez mięśniaki,
- anomalii w budowie macicy,
- choroby Wilsona,
- osłabienia układu odpornościowego,
- zapalenia macicy mniejszej.
Z kolei hormonalnej spirali antykoncepcyjnej nie można stosować w przypadku:
- występowania obfitych krwawień menstruacyjnych,
- zmian, chorób i wad wrodzonych w obrębie macicy,
- podejrzenia ciąży,
- występowania ostrych stanów zapalnych dróg rodnych,
- chorób obniżających odporność, takich jak cukrzyca, czy AIDS,
- alergii na którykolwiek składnik spirali,
- nawracającego zapalenia przydatków,
- występowania krwawienia z dróg rodnych o nieznanym podłożu,
- skłonności do poronień,
- wcześniejszego wystąpienia ciąży pozamacicznej,
- przebytego zapalanie wsierdzia lub występowania innych chorób serca,
- niedokrwistości, braków żelaza,
- choroby zakrzepowo-zatorowej,
- zapalenia żył,
- nowotworu sutka.
Reklama
Skuteczność spirali antykoncepcyjnej
Skuteczność spirali antykoncepcyjnej mierzona wskaźnikiem Pearla wynosi 0,1-0,2 dla spirali hormonalnej oraz 0,6-0,8 dla miedzianej. Oznacza to bardzo wysoką ochronę przed nieplanowaną ciążą, niemalże stuprocentową w przypadku spirali antykoncepcyjnej zawierającej hormony.
Hormonalna spirala antykoncepcyjna zapewnia najwyższy poziom antykoncepcji szczególnie podczas trzech pierwszych lat stosowania. Po tym czasie zabezpieczenie przed zajściem w ciąże jest nieco mniejsze, ale nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.
Reklama
Rodzaje spirali antykoncepcyjnej
Spirale antykoncepcyjne występują dziś na rynku przede wszystkim w dwóch rodzajach. To niehormonalne spirale antykoncepcyjnewzmocnione właściwościami miedzi lub srebra oraz hormonalne spirale antykoncepcyjnewspieranie działaniem progestagenu. Bez względu na rodzaj spirali antykoncepcyjnej, ich głównym zadaniem jest skuteczne zapobieganie ciąży, a różnice pomiędzy nimi polegają na nieco odmiennych mechanizmach działania.
Poza wyżej wymienionymi, w sprzedaży można jeszcze spotkać spirale nieaktywne(obojętne), produkowane z materiałów obojętnych dla ludzkiego organizmu. Jednak są one rzadko stosowane, gdyż nie wykazują tak skutecznego działania antykoncepcyjnego oraz powodują szereg skutków ubocznych.
Reklama
Jak działa spirala antykoncepcyjna?
Spirale antykoncepcyjne mają kilka niezależnych sposobów działania. Z jednej strony wpływ na skuteczność spirali ma jej budowa i fakt, że stanowi ona ciało obce umieszczone w ciele kobiety, z drugiej zaś, o jej efektywności decydują substancje wspomagające proces zapobiegania ciąży.
Już sama jej obecność w macicy wywołuje w niej swoisty jałowy stan zapalny, który zapobiega ewentualnemu zagnieżdżeniu się zapłodnionego jajeczka. Miedziane spirale antykoncepcyjne powodują również zmianę konsystencji śluzu, co zdecydowanie utrudnia plemnikom poruszanie się i dotarcie do jajowodu w celu zapłodnienia komórki jajowej. Dodatkowo jony miedzi wykazują właściwości plemnikobójcze.
Z kolei progestagen uwalniający się z hormonalnej spirali antykoncepcyjnej wpływa na gęstość śluzu, by jeszcze bardziej unieruchomić plemniki, ponadto zmienia grubość endometrium w skutek czego jajeczko nie ma zbyt dużych szans na implantację oraz potrafi wpłynąć na zahamowanie owulacji.
Reklama
Jak założyć spiralę antykoncepcyjną?
Przed rozpoczęciem stosowania spirali antykoncepcyjnej kobieta powinna przejść niezbędne badania ginekologiczne oraz badanie piersi, ciśnienia tętniczego krwi i wszelkie, które mogą okazać się koniecznie w celu wykluczenia jakichkolwiek przeciwskazań do stosowania tej formy antykoncepcji.
O rodzaju i kształcie spirali antykoncepcyjnej decyduje lekarz.On też odpowiada za zakładanie oraz usuwanie spirali. Spiralę antykoncepcyjną zakłada lekarz podczas menstruacji, najlepiej w ostatnim dniu krwawienia. Umieszcza się ją wewnątrz macicy przy pomocy specjalnego aplikatora. Do spirali przymocowane są specjalnie nitki, dzięki którym można później kontrolować jej właściwe położenie.
Zabieg zakładania spirali antykoncepcyjnej nie jest zbyt bolesny, może być jedynie nieprzyjemny.
Usuwanie spirali antykoncepcyjnej
Wyciąganie spirali antykoncepcyjnej, podobnie jak jej zakładanie, wymaga wizyty u lekarza ginekologa. Spiralę można usunąć w każdym dniu cyklu, jednak najlepiej to zrobić w ostatnim dniu krwawienia menstruacyjnego. Do wyjęcia spirali antykoncepcyjnej lekarz potrzebuje jedynie nitek, które są do niej przymocowane. W zależności od rodzaju spirali, jej wymiana następuje w ciągu dwóch, do pięciu lat.
Czytaj też:
