Jak wygląda stolec ołówkowaty?
Stolec ołówkowaty charakteryzuje się nieprawidłowym, wyraźnie zwężonym kształtem – jest długi i bardzo cienki. W skrajnych przypadkach jego średnica może wynosić zaledwie kilka milimetrów. Dla porównania, prawidłowo uformowana masa kałowa ma w przekroju około 2-3 centymetrów. Różnica jest więc widoczna gołym okiem.
Co ważne, cienkie stolce mają z reguły prawidłową konsystencję – nie są ani zbyt rozrzedzone, ani zbyt twarde. Jednak przy ich oddawaniu może być odczuwalny dyskomfort, niekiedy nawet bolesność.
Wąski stolec, jeśli nie jest jednorazowym incydentem, może być symptomem różnych schorzeń i zaburzeń, w tym potencjalnie śmiertelnych. To sygnał alarmowy, którego nie wolno lekceważyć. Nieprawidłowy kształt może być efektem fizycznego przewężania na dolnym odcinku przewodu pokarmowego – odbytnicy. Dlatego należy tego typu objaw należy bezzwłocznie skonsultować z lekarzem, a w razie konieczności – wykonać niezbędne badania oraz poddać się leczeniu.
W zależności od charakteru schorzenia, terapię może prowadzić gastrolog, proktolog, onkolog, chirurg, a nawet psychiatra.
Reklama
Przyczyny ołówkowatego stolca
Przyczyny ołówkowatego stolca są bardzo zróżnicowane. Niekiedy prozaiczne, takie jak dieta czy stres, które powodują szybkie, częste wydalanie nie w pełni ukształtowanych mas kałowych. W wielu jednak przypadkach problem ten ma znacznie poważniejsze podłoże.
Istnieje kilka zasadniczych problemów zdrowotnych, które mogą powodować ołówkowate stolce:
- zespół jelita drażliwego – zaburzenie pracy jelit o niejasnej etiologii i patogenezie, powodujące różnego typu dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Do prawdopodobnych jego przyczyn należą między innymi stres, zaburzenia psychiczne, dieta zawierające małe ilości błonnika oraz nieprawidłowy rozwój bakteryjnej flory jelit. W przebiegu choroby nie występują problemy organiczne, ołówkowaty stolec nie jest więc w tym przypadku efektem fizycznego zawężenia, a jedynie czynnościowego zaciśnięcia mięśni układu pokarmowego. Zespół jelita drażliwego jest dolegliwością powszechną, a jednocześnie bardzo trudną w diagnostyce. Do jego bezsprzecznego stwierdzenia niezbędne jest bowiem wykluczenie innych schorzeń. Objawy zaś nie są specyficzne. Cienki stolec to tylko jeden z wielu potencjalnie możliwych. Inne to m.in. bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia, biegunki, osłabienie, zmęczenie.
- Rak jelita grubego – to trzeci co do częstotliwości występowania u mężczyzn i drugi – u kobiet. Stanowi przyczynę aż 8 procent wszystkich zgonów onkologicznych. Typowy zwłaszcza dla krajów rozwiniętych, co ma związek m.in. z występowaniem takich czynników ryzyka, jak dieta wysokotłuszczowa lecz uboga w błonnik, spożywanie czerwonego mięsa, picie alkoholu, palenie papierosów, siedzący tryb życia. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta wraz z wiekiem – z reguły pierwsze przypadki notuje się po 50 roku życia, a szczyt zachorowań przypada w wieku 60+. Nowotwór zazwyczaj lokuje się w dolnej części jelita, zawężając wydatnie jego światło. Jest to fizyczna przeszkoda, która bezpośrednio wpływa na kształt wydalanych mas kałowych. Pacjenci, którzy zauważą stolec ołówkowaty, często pytają, czy to rak jelita? Uprawdopodobnieniem tej diagnozy jest zaobserwowanie innych typowych objawów, wśród których wymienić można utratę masy ciała, bladość skóry, nieregularność wypróżnień, zwiększoną męczliwość, pogorszenie samopoczucia i koncentracji.
- Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze odbytu. U zdrowego człowieka pełnią one pożyteczną rolę – są to wypełnione krwią niewielkie poduszeczki, ulokowane w odbytnicy i odbycie, które uszczelniają ujście układu trawiennego. Zdarza się jednak, iż zwiększają one swoją objętość do patologicznych rozmiarów powodując szereg dolegliwości. Jakich?
Reklama
Stolec ołówkowaty a hemoroidy
Ołówkowaty stolec w przypadku hemoroidów jest jednym z wielu objawów, przy czym może on, ale nie musi występować. Wszystko zależy od tego, jak bardzo guzki zwiększają swój zasięg. Jeśli są bardzo duże, wydatnie zwężają światło odbytu, utrudniając wydostawanie się kału i zmieniając jego kształt. Należy pamiętać, że wąski stolec przy hemoroidach zazwyczaj ma też charakterystyczny kolor. Często jest bowiem dodatkowo zabrudzony krwią z pękających guzków.
Uwaga – o ile krwawienie w przypadku raka jelita grubego jest ciemne, wręcz brunatne, o tyle w tym przypadku ma barwę jasną, żywą, czerwoną. Inne typowe symptomy hemoroidów, to:
- ból nasilający się w pozycji siedzącej;
- świąd i pieczenie odbytu;
- uczucie niepełnej defekacji;
Warto pamiętać, że do nadmiernego rozrostu hemoroidów przyczyniają się głównie siedzący tryb życia oraz otyłość.
Reklama
Leczenie ołówkowatego stolca
Leczenie ołówkowatego stolca ma charakter objawowo-przyczynowy i jest uzależnione od czynnika powodującego ten właśnie symptom.
- Zespół jelita drażliwego. Po wykluczeniu innych przyczyn, wdraża się szereg działań, które zazwyczaj tylko częściowo przynoszą pacjentowi ulgę. Ze względu na nieznane podłoże choroby, nie ma bowiem skutecznego leku na nią. W zależności od innych objawów, pacjent może otrzymywać leki hamujące biegunkę (np. loperamid, rifaksymina), jak też preparaty przyspieszające i ułatwiające defekację w czasie zaparć (np. drowertyna). Podaje się też środki zapobiegające wzdęciom, takie jak symetykon i dimetykon. Do tego często stosowane są leki uspokajające, w tym benzodiazepina. Chorym zaleca się często zamianę diety (w zależności od charakteru symptomów), psychoterapię, zajęcia relaksacyjne, jogę, medytację, zmianę trybu życia, unikanie sytuacji stresowych.
- Hemoroidy. W początkowej fazie choroby przyjmuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także łagodzące świąd oraz zwiększające napięcie ścian w naczyniach włosowatych. Są wśród nich preparaty sterydowe, lidokaina, diosmina, hesperydyna i wiele innych. Są one dostępne w tabletkach lub w czopkach. Pacjentom zaleca się też gorące nasiadówki, z wykorzystaniem naparów z rumianku czy kory dębu. Zmienić należy także dietę – podstawą jest wprowadzenie pokarmów bogatych w błonnik. Natomiast w stanach zaawansowanych rekomendowane jest leczenie inwazyjne. Dostępne metody to m.in.:
- koagulacja (wypalanie) laserem, prądem lub ciepłem
- krioterapia (wymrażanie)
- skleroterapia – nastrzykiwanie substancjami zamykającymi dopływ krwi do żylaków
- metoda Barrona polegająca na doprowadzaniu żylaków do martwicy za pomocą gumowych opasek
- chirurgiczne wycięcie hemoroidów skalpelem
Rak jelita grubego – skutecznością (ale też ograniczoną) wykazują się jedynie metody radykalne. Podstawą jest leczenie chirurgiczne, które polega na wycięciu tkanek objętych procesem nowotworowym. W praktyce często usuwana jest znaczna część jelita, a także innych narządów, jeśli występują przerzuty. Naraża to pacjenta na liczne powikłania, w tym śmiertelne. Ordynowana jest też chemioterapia, przy czym w wielu przypadkach ma ona jedynie charakter paliatywny - jej celem nie jest wyleczenie pacjenta, lecz maksymalne przedłużenie życia w obliczu śmiertelnej choroby.
