Co oznacza swędzenie nosa?
Swędzenie nosa może być doznaniem psychogennym, samoistnym, występującym bez związku z jakimikolwiek schorzeniami czy zaburzeniami organicznymi. Jest to zjawisko na tyle powszechne i niekiedy niewytłumaczalne na gruncie nauk medycznych, że doczekało się wielu wyjaśnień potocznych, wręcz metafizycznych, związanych z przesądami.
Co oznacza, jak swędzi nos według przesądów? Niektórzy wierzą, że świąd lewego boku świadczy o bliskim spotkaniu miłości, na środku natomiast o przybyciu gości, a prawej strony na złość.
Świąd nosa w określonych przypadkach może mieć podłoże zdrowotne, niekiedy bardzo poważne i złożone.
Dla lekarza, diagnozującego tego typu problem, znaczenia nie ma jednak nie strona nosa, prawa czy lewa dziurka, lecz rozróżnienie, czy swędzenie manifestuje się zewnętrznie na skórze, czy też wewnętrznie, na powierzchni błon śluzowych.
Należy również zwrócić uwagę na wszelkie objawy towarzyszące, jak np. obrzęk, kichanie czy wysypka.
Istotne dla rozpoznania są też czas (długość) występowania oraz istnienie ewentualnych symptomów dodatkowych.
Wśród potencjalnych schorzeń i zaburzeń, które mogą się objawiać swędzeniem, są:
- alergiczny nieżyt nosa, czyli katar sienny, występujący w różnego rodzaju uczuleniach, zwłaszcza wziewnych, na pyłki traw i drzew, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt;
- alergie objawiające się w postaci zmian na powierzchni ciała, w tym między innymi atopowe zapalenie skóry;
- infekcje bakteryjne i wirusowe w przebiegu których występuje nieżyt, w tym grypa, przeziębienie, zapalenie zatok przynosowych;
- grzybica jamy nosowej i zatok przynosowych;
- łuszczyca, która w niektórych odmianach obejmuje twarz, w tym nos;
- podrażnienie kontaktowe, wywołane m.in. składnikami kosmetyków do pielęgnacji twarzy, zanieczyszczeniem i wysuszeniem powietrza, dymem papierosowym, warunkami atmosferycznymi, noszeniem maseczki ochronnej i wieloma innymi czynnikami;
- niedobory składników mineralnych, zwłaszcza żelaza;
- choroby ogólnoustrojowe, w przebiegu których występuje świąd skóry różnych partii ciała, w tym twarzy i nosa, a wśród nich: cukrzyca, mocznica i niewydolność nerek, nadczynność i niedoczynność tarczycy, żółtaczka i schorzenia wątroby;
- choroby nowotworowe i hematologiczne (rak, białaczka).
Reklama
Dlaczego swędzi czubek nosa?
Świąd nosa na samym jego czubku oraz na innych powierzchniach skórnych najczęściej wskazują na reakcje alergiczne, tudzież kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia.
W przypadku tych pierwszych przyczyną są reakcje uwarunkowane przez układ odpornościowy, który o osób dotkniętych alergią aktywuje kaskadę procesów prowadzących do wystąpienia odczynu zapalnego.
W drugim przypadku, reakcja ma charakter miejscowy i jest związana z uszkodzeniem komórek naskórka. W obu sytuacjach świąd jest tylko jednym z objawów. Oprócz tego mogą pojawić się różnego typu krostki, pęcherze, grudki i rumienie.
W przypadku alergii, symptomy te rzadko ograniczają się do jednej lokalizacji, mogą obejmować większą część twarzy oraz inne partie ciała.
Swędzenie czubka nosa często ma związek z warunkami atmosferycznymi. Ta część twarzy należy do najbardziej wyeksponowanych i narażonych na działanie promieni słonecznych, ale też zimna i wiatru. Możliwe jest zatem uczulenie od promieni UV.
W niektórych przypadkach występuje ono samoistnie, niekiedy w grę wchodzi też reakcja określonych czynników światłoczułych (np. składników kosmetyków czy leków) ze słońcem. Także zimno może powodować świąd i inne objawy skórne.
Nos swędzi wówczas w związku z wyrzutem hormonu zwanego histaminą, odpowiedzialnego za reakcje uczuleniowe. Organizm może zareagować w ten właśnie sposób, niejako chroniąc się przed skutkami zziębnięcia.
Swędzenie czubka nosa i oczu, a także okolic odbytu może świadczyć o obecności pasożytów. Innymi objawami są, m.in.: zaburzenia odczuwania głodu, nerwowość, bóle głowy, rozszerzone źrenice, a także zaparcia lub biegunki.
Reklama
Nieustanne swędzenie nosa
W przypadku infekcji bakteryjnych i wirusowych, świąd nosa jest krótkotrwały i ogranicza się do kilku godzin, najwyżej kilku dni, zazwyczaj też dotyczy jedynie błon śluzowych znajdujących się w wewnątrz jamy.
Katar sienny, będący reakcją alergiczną na pylenie traw i drzew w sezonie letnim, ma charakter okresowy, występuje na przestrzeni kilku tygodni w sezonie kwitnienia określonych gatunków, po czym samoistnie ustaje.
Schorzenie to jednak może powodować ciągłe swędzenie nosa nawet przez cały rok, jeśli alergenem powodującym wystąpienie objawów, są np. roztocza kurzu domowego czy obecność psa lub kota.
Uporczywe swędzenie nosa często świadczy o przewlekłym zapaleniu zatok. Towarzyszy temu z reguły chroniczne uczucie niedrożności czy ból głowy.
Innym problemem, który powoduje swędzenie nozdrzy, jest grzybica jamy nosowej lub zatok. Choroba powodowana jest przez grzyby pleśniowe, a także szczep Aspergillus Niger oraz drożdżaki Candida Albicans.
Może być przenoszona między ludźmi, a czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zakażenia są między innymi obniżona odporność, zanieczyszczenie środowiska, dieta bogata w cukry, niska aktywność fizyczna, picie alkoholu i palenie papierosów, a także stres.
O ile grzybica atakuje głównie błony śluzowe znajdujące się wewnątrz nosa, o tyle łuszczyca lokuje się na zewnątrz. Jest to przewlekła, zapalna choroba skóry, występująca w licznych odmianach i charakteryzująca się bardzo zróżnicowanym objawami, wśród których jednym z najczęstszych jest świąd (inne, to m.in. silne rogowacenie i łuszczenie się naskórka oraz liczne wykwity skórne).
Reklama
Swędzenie nosa u dziecka
Swędzenie nosa u dziecka jest najprawdopodobniej objawem infekcyjnego nieżytu nosa o podłożu bakteryjnym lub infekcyjnym. Dotyczy to zwłaszcza niemowląt i dzieci w wieku do 5 lat.
Specjaliści podkreślają, że u maluchów stosunkowo rzadko występuje nieżyt alergiczny (ANN), związany z pyleniem roślin czy zawartością uczulających białek w pokarmie.
Ewentualne uczulenie, związane z nietolerancją któregoś ze składników pożywienia, częściej objawia się u małych dzieci pod postacią zmian skórnych, ulokowanych w różnych miejscach ciała, w tym między innymi na nosie i jego otoczeniu.
Reklama
Leki na swędzący nos
Co robić, gdy dorosłego lub dziecko swędzi nos? Przede wszystkim zaobserwować, czy nie występują inne niepokojące objawy.
W razie zwykłego kataru, nos malucha przepłukuje się roztworem soli fizjologicznej lub wody morskiej, używa się też do czyszczenia gumowych gruszek oraz zmoczonych w letniej wodzie patyczków higienicznych.
Rozwiązaniem w przypadku alergii jest przede wszystkim szybkie zidentyfikowanie czynnika uczulającego i wyeliminowanie go z otoczenia dziecka, niezależnie od tego, czy jest to białko w pokarmie, pyłki roślin czy domowy kurz.
Wskazana też jest wizyta u lekarza - pediatry, a dodatkowo, w zależności od potrzeb, alergologa, laryngologa lub dermatologa.
Osoba dorosła natomiast powinna zacząć od wyeliminowania kosmetyków i żywności, które mogą wywoływać alergię. Warto spróbować też nawilżania dróg oddechowych domowymi sposobami. W przypadku dorosłych również sprawdzić się może przepłukiwanie roztworem soli fizjologicznej.
Jeśli domowe sposoby zawiodą, konieczna może okazać się wizyta u lekarza specjalisty, który zleci badania na alergię oraz przepisze odpowiednie leki lub maści ze sterydami.
