Dlaczego skóra swędzi po opalaniu?
Skóra to największy organ organizmu, który wyposażony jest w wiele zakończeń nerwowych.
Gdy dojdzie do jej uszkodzenia, a przez to do podrażnienia włókien nerwowych poprzez oparzenia słoneczne, pojawia się uczucie swędzenia.
Na taką reakcję narażona jest przede wszystkim skóra:
- nieprzyzwyczajona do słońca - choć niektóre osoby, zwłaszcza te z bardzo jasną skórą nigdy się nie opalają, doświadczają jedynie oparzeń skóry - pisze o tym m.in. Fitzpatrick;
- nieodpowiednio zabezpieczona, np. bez nałożonego filtra lub zbyt rzadko smarowana. Oprócz kremów do opalania niezbędne jest też nakrycie głowy i odzież. Czapki z daszkiem nie są na tyle skuteczne, by w pełni chronić - dużo większe zabezpieczenie daje kapelusz z dużym rondem, na co wskazuje m.in. Percy Lehman;
- wyróżniająca się jasną karnacją - badacz Fitzpatrick w latach 70. ubiegłego stulecia stworzył klasyfikację typów skóry ze względu na to, jak reaguje ona na działanie światła słonecznego. Okazało się wówczas, że najbardziej podatne na poparzenia są osoby z naturalnymi blond lub rudymi włosami, piegami i niebieskimi oczami. Co istotne, na poparzenie narażone mogą też być osoby z ciemniejszą karnacją. Ponadto, dostrzeżono związek pomiędzy łatwością z jaką konkretny człowiek ulega poparzeniu a ryzykiem raka podstawnokomórkowego, czerniaka czy raka kolczystokomórkowego.
Świąd skóry po opalaniu niekoniecznie zawsze ma związek z oparzeniem.
niektórych osób może występować uczulenie na słońce - w takich sytuacjach skóra bardzo swędzi nawet przez kilka czy kilkanaście dni.
U innych, stosujących filtry, uczucie swędzenia to reakcja alergiczna na nieprawidłowo dobrany kosmetyk. Alergię na słońce wywołuje filtr chemiczny, ale u części osób inne składniki preparatu, np. substancje zapachowe.
Skóra swędzi po opalaniu także dlatego, że nie jest odpowiednio pielęgnowana - w wyniku działania promieni słonecznych traci ona wodę, co przekłada się na jej wysuszanie.
Brak natłuszczania czy kąpieli może prowadzić do wystąpienia świądu. Dolegliwość nasila się zwłaszcza wieczorami, ale nierzadko utrzymuje się przez kilka dni aż do momentu regeneracji.
Dotyka tych miejsc, które są najmocniej wystawione na działanie promieni słonecznych - np. plecy czy ramiona, ale także nogi czy twarz.
Reklama
Swędzenie skóry kilka dni po opalaniu
Na uwagę zasługuje również zjawisko swędzenia skóry kilka dni po opalaniu. Taki objaw może wskazywać nie tylko na poparzenie czy alergię, ale też na:
-
świerzbiączkę letnią - inaczej wielopostaciowe osutki świetlne objawiające się swędzącymi grudkami, blaszkami. Zazwyczaj symptomy pojawiają się wiosną oraz wczesnym latem. Lokalizacja zmian ograniczona jest jedynie do miejsc, które zostały wystawione na promieniowanie słoneczne;
-
atopowe zapalenie skóry zaostrzane przez światło - choć u części chorych na ATZ działanie promieni słonecznych przynosi korzystne zmiany, to jednak istnieje grupa pacjentów z AZS, która cierpi z powodu nadwrażliwości na promieniowanie. Zmiany ujawniają się zazwyczaj na twarzy i w okolicach małżowin usznych, a skóra zmieniona chorobą charakteryzuje się podniesioną temperaturą ciała. Ze zmian sączy się cieczy pomimo braku infekcji bakteryjnej, wirusowej czy grzybiczej;
-
pokrzywkę słoneczną - zmiany pokrzywkowe - takie jak pieczenie i rumień - mogą ujawnić się niemal od razu po wystawieniu ciała na działanie światła. Z czasem pojawiają się bąble pokrzywkowe. Niektórzy borykają się ze swędzeniem skóry i pokrzywką nie tylko w wyniku wystawienia jej na działanie naturalnych promieni słonecznych, ale też po wizycie w solarium.
Inne objawy swędzenia skóry po opalaniu
Choć poparzenie słoneczne kojarzy się przede wszystkim z uczuciem swędzenia skóry, pamiętać należy, że świądowi mogą towarzyszyć także inne objawy.
Wymienić tu można:
- uczucie suchości - skóra traci swoją naturalną wilgotność, ponieważ z jej warstw pod wpływem ciepła odparowuje woda. Sucha skóra ujawnia się zazwyczaj w tych miejscach, które zostały najbardziej wystawione na słońce, a więc na twarzy, plecach, ale też nogach czy ramionach;
- zaczerwienienie - to znak, że skóra otrzymała zbyt dużą dawkę promieniowania, na którą nie była gotowa;
- pieczenie - nadmierny wpływ promieni słonecznych powoduje, że pojawia się reakcja zapalna tożsama dla oparzenia. Naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu, co przekłada się na podatność na wystąpienie piekącej skóry po opalaniu;
- schodzenie i łuszczenie się skóry - wysoka temperatura pochodząca z promieni słonecznych sprawia, że z naskórka odparowuje woda. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia płaszcza hydrolipidowego skóry, przez co dochodzi do obumierania komórek skory. Przejawia się to właśnie poprzez swędzącą, schodzącą skórę po opalaniu.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Reklama
Domowe sposoby na swędzenie skóry po opalaniu
Jak złagodzić swędzenie skóry po opalaniu? Swędząca, przesuszona skóra zmęczona słońcem wymaga regularnej pielęgnacji - nawilżania i chłodzenia.
Warto więc wypracować sobie nawyki, które pozwolą cieszyć się piękną opalenizną i dobrym samopoczuciem. Po kąpieli słonecznej dobrze jest wybierać łagodne kosmetyki, które dodatkowo nie podrażnią skóry.
Można wypróbować:
- naturalne preparaty, np. z dodatkiem olejków eterycznych oraz masła do ciała,
- środki z dodatkiem łagodzącego stany zapalne panthenolu,
- delikatne balsamy o podwójnym działaniu - natłuszczającym i wywołującym efekt chłodzący.
W przypadku, gdy świąd jest objawem uczulenia, oprócz kremów i maści na swędzenie po opalaniu, można też sięgnąć po leki przeciwhistaminowe.
Niektórzy polegają wypić wapń na dolegliwości alergiczne, jednak już kilka lat temu dowiedziono nieskuteczności tej metody.
Doraźnie można korzystać z okładów z chłodzących ziół, np. z mięty.
Reklama
Jak zapobiegać swędzeniu skóry po opalaniu?
Aby zredukować ryzyko pojawienia się wskazanego tu objawu, trzeba najpierw zastanowić się, co prowadzi do jego występowania.
Jeżeli swędzenie skóry to reakcja alergiczna, wówczas osoba uczulona powinna unikać słońca.
Podobnie należy się zachować w przypadku stosowania leków fotouczulających, a także chorób, których objawy są wręcz “aktywowane” przez światło.
Oczywiście, w dłuższej perspektywie nie ma możliwości całkowitego unikania światła - wówczas chorzy powinni stosować ubranie ochronne oraz kremy z filtrem.
U większości osób ekspozycja na słońce nie jest aż tak niebezpieczna. Ważne jednak, by zachować umiar.
Najlepiej unikać wystawienia na promienie słoneczne w momencie najbardziej nasilonego promieniowania w miesiącach letnich - to zazwyczaj godziny w środku dnia. Jeżeli to możliwe, różne aktywności warto przesunąć na wczesny ranek albo wieczór.
Sposobem na protekcję jest także odzież. Niższy poziom ochrony daje odzież przemoczona oraz obcisła.
Kremy z filtrem UVA i UVB najlepiej aplikować z odpowiednim wyprzedzeniem przed ekspozycją.
Szczegółowe wskazówki zamieszczane są na opakowaniu - z reguły nałożenie kremu już podczas kąpieli słonecznej nie zapewni nam takiej ochrony jak nałożenie na ok. 20 minut przed wyjściem na słońce. Krem zdąży się wchłonąć i wytworzyć warstwę ochronną.
W trakcie opalania warto dbać o regularne nawilżanie - nie tylko od zewnątrz poprzez powtarzanie kremowania ciała, ale też od wewnątrz - poprzez picie wody.
Woda wyparowuje pod wpływem promieniowania, co prowadzi do ryzyka odwodnienia oraz do przesuszenia skóry
