Przyczyny swędzenia skóry w ciąży
Swędzenie skóry w ciąży związane jest z licznymi procesami zachodzącymi w ciele i organizmie kobiety w tym szczególnym okresie. Etiologia tego zjawiska jest zróżnicowana i nieoczywista, w grę wchodzą czynniki zarówno czysto fizyczne, jak też dermatologiczne, hormonalne, immunologiczne czy związane z przemianą materii. Najczęściej swędzenie skóry w ciąży powodowane jest przez:
- rozciąganie się ciała i powstawanie tak zwanych rozstępów,
- swoiste dla tego okresu dermatozy (opryszczki, rumienie, stany zapalne i inne),
- cholestazę, czyli zastój żółci – poważne schorzenie wątroby zagrażające bezpieczeństwu płodu.
Jak rozpoznać przyczyny świądu? Co stosować, by łagodzić dolegliwości? Dlaczego tego typu objawów nie wolno lekceważyć, zwłaszcza w III trymestrze?
Reklama
Swędzenie brzucha w ciąży
Swędzenie brzucha w ciąży wywoływać może każdy z wyżej wymienionych czynników, najbardziej jednak prawdopodobne jest, że uciążliwy świąd jest efektem rozciągania się skóry.
W kolejnych tygodniach ciąży dochodzi do takich zjawisk, jak:
- powstawanie rozstępów i związane z tym pękanie włókien kolagenowych oraz elastynowych, czego przyczyną jest między innymi zwiększona produkcja hormonu o nazwie kortyzol,
- utrata elastyczności i właściwego nawilżenia oraz natłuszczenia skóry, co związane jest z zaburzeniami pracy gruczołów łojowych i zmianą gospodarki wodnej,
- zwiększona tkliwość ciała i podatność na wszelkie bodźce fizyczne oraz niefizyczne.
Tego typu swędzenie brzucha w ciąży występuje w szczególności w II i III trymestrze, a więc wtedy, gdy staje się on zauważanie większy. Co istotne, podobne objawy dotknąć mogą także inne części ciała, a więc powiększające się piersi, czy przybierające w obwodzie nogi i pośladki.
Reklama
Swędzenie ciała w ciąży - dermatozy
Swędzenie ciała w ciąży może jednak mieć także poważniejsze podłoże. Przemiany hormonalne, metaboliczne oraz immunologiczne prowadzą często do rozwoju schorzeń zbiorczo nazywanych dermatozami ciążowymi, w przebiegu których notowane są takie objawy, jak świąd, opryszczka, stany zapalne – zwłaszcza w I trymestrze. W publikacji Dermatozy swoiste dla okresu ciąży, Dorota Roguś-Skorupska wymienia następujące potencjalne problemy zdrowotne o charakterze dermatologicznym, które mogą wywoływać swędzenie skóry w ciąży:
- opryszczki ciężarnych,
- liszajec opryszczkowaty,
- swędzące grudki i ogniska pokrzywkowe w przebiegu ciąży,
- świerzbiączka ciężarnych,
- świąd ciężarnych,
- grudkowe zapalenie skóry ciężarnych,
- autoimmunologiczne progesteronowe zapalenie skóry ciężarnych,
- swędzące ciążowe zapalenie mieszków włosowych,
- rumień guzowaty ciężarnych.
Reklama
Swędzenie skóry w 9 miesiącu ciąży
Swędzenie skóry w 9 miesiącu ciąży bywa objawem tak zwanej cholestazy, czyli zastoju żółci. Jest to schorzenie wątroby, o nie do końca poznanej etiologii, dotykające wyłącznie kobiety noszące w swoim łonie dziecko i ustępujące samoistnie po porodzie. W większości wypadków pojawia się w III trymestrze. Typowe dla cholestazy objawy kliniczne, to:
- uporczywy świąd całego ciała (u większości pacjentek),
- żółtaczka (u około 10 procent ciężarnych),
- wzrost stężenia kwasów żółciowych.
Cholestaza jest przejściowa i dla samej matki nie stanowi zagrożenia. Jednak aż u 19-60 procent cierpiących na nią pacjentek prowadzi do przedwczesnego porodu, a w 1-4 proc. przypadków skutkiem może być obumarcie płodu (dane: P. Milkiewicz, Cholestaza ciążowa — wybrane aspekty). Ryzyko to w największym stopniu występuje w 37-38 tygodniu ciąży, dlatego zaleca się u kobiet chorych na cholestazę sprowokowanie porodu w 36. tygodniu, a więc na samym początku dziewiątego miesiąca.
Reklama
Jak złagodzić swędzenie skóry w ciąży?
Wszystko zależy od przyczyny występujących dolegliwości. W przypadku rozstępów, stosuje się specjalne kremy, żele i balsamy, z zawartością takich komponentów, jak:
- olej kokosowy,
- olej arganowy,
- olej jojoba,
- olej makadamia,
- olejek migdałowy,
- wosk pszczeli,
- masło kakaowe,
- masło shea.
Dodatkowo w składzie tego typu kosmetyków powinna się znajdować między innymi witamina A. Balsamy i kremy na rozstępy mają działanie nawilżające, kojące, a także sprzyjają odbudowie włókien kolagenowych i elastynowych. Pamiętać jednak należy, że rozstępom lepiej jest zapobiegać, niż je leczyć. Temu służy między innymi odpowiednia aktywność fizyczna oraz dieta, które pozwalają kontrolować masę ciała w czasie ciąży i nie dopuścić do nadmiernego rozciągania skóry.
Reklama
Jak leczyć swędzenie nóg w ciąży i inne dermatozy?
Jeśli swędzenie skóry w ciąży ma podłoże dermatologiczne lub związane jest z nieprawidłową pracą wątroby, oprócz kojących kremów i balsamów, wdrożyć należy bardziej zaawansowane leczenie. Przykładowo:
- opryszczka ciężarnych – w postaci łagodnej stosuje się miejscowo kremy z dodatkiem kortykosteroidów oraz doustnie leki przeciwhistaminowe i wapń. W postaci zaostrzonej – doustnie lek o nazwie prednizon,
- świerzbiączka ciężarnych – pacjentka powinna objawowo otrzymywać leki sterydowe i przeciwświądowe,
- cholestaza – podstawą terapii jest kwas ursodezoksycholowy, obniżający stężenie żółci w wątrobie.
