Co oznacza swędzenie w uchu?
Swędzenie w uchu może być powodowane przez zaniedbania higieniczne (zaleganie zbyt dużych ilości woskowiny formującej się w twardy czop) lub stanowić objaw jednego ze schorzeń narządu słuchu.
Potencjalne chorobowe przyczyny swędzenia w uchu to:
- grzybicze zapalenie ucha;
- zapalenie ucha zewnętrznego;
- zapalenie ucha środkowego;
- alergiczny nieżyt nosa;
- łuszczyca (skóry lub głowy);
W celu postawienia właściwej diagnozy niezbędna jest konsultacja z lekarzem specjalistą z zakresu otolaryngologii, alergologii lub dermatologii.
Reklama
Swędzenie w uszach o podłożu alergicznym
Swędzenie w uszach często jest manifestacją alergii kontaktowej lub podrażnienia mechanicznego. Przyczyną mogą być składniki szamponów i płynów do kąpieli, a także materiały, z których wykonane są zauszniki okularów, słuchawki, kolczyki, czapka.
Dobrym przykładem są nieoptyczne elementy okularów, w budowie których znaleźć można niejednokrotnie typowe alergeny, w tym między innymi nikiel i różnego typu gumy, a także tworzywa sztuczne powodujące uczulenie o charakterze niealergicznym.
Jednoczesne swędzenie w uchu i gardle często jest objawem schorzenia dotykającego narząd węchu, zwanego alergicznym nieżytem nosa lub potocznie katarem siennym. Do typowych jego symptomów należą przede wszystkim wyciek wydzieliny z nosa, niedrożność oraz kichanie, nietypowym natomiast - choć wcale nie rzadkim - jest świąd w uchu.
Dodatkowo naukowcy nie wykluczają, że reakcje alergiczne leżą u źródeł niektórych stanów zapalnych ucha środkowego, o nierozpoznanym podłożu, których etiologii nie sposób wytłumaczyć zakażeniami bakteryjnymi bądź wirusowymi.
Reklama
Swędzenie ucha w środku
Zapalenie ucha środkowego przybiera dwie postaci – ostrą oraz wysiękową. Pierwsza z nich najczęściej jest bakteryjnym powikłaniem grypy lub przeziębienia (podstawowe czynniki etiologiczne stanowią pałeczki Streptococcus pneumoniae lub Haemophilus influenzae).
Typowe objawy choroby uszu to:
- silny ból oraz swędzenie ucha w środku;
- uczucie rozpychania, zalegania ciała obcego w przewodzie słuchowym;
- szumy uszne, częściowy niedosłuch;
- wysoka gorączka, nawet do 40 stopni Celsjusza;
- senność, apatia, rozdrażnienie;
- nudności, biegunka, wymioty.
Stan zapalny o charakterze ostrym może przeistoczyć się w chorobę wysiękową – dzieje się tak na skutek nagromadzenia w jamie bębenkowej płynu z zawartością treści ropnej. Tego typu schorzenie bywa też następstwem refluksu żołądkowo-przełykowego czy przerostu migdałka środkowego. W tym przypadku ból oraz świąd są nieco lżejsze, temperatura ciała jest wyraźnie niższa, wzrasta natomiast subiektywne uczucie zatkania, obiektywnie zwiększa się też niedosłuch.
Reklama
Swędzące ucho na zewnątrz
Innego typu schorzeniem jest ostre zapalenie ucha zewnętrznego (ang. Otitis externa acuta diffusa – OEAD), potocznie zwane „uchem pływaka” lub „uchem dżungli”. Jest to problem zdrowotny związany zazwyczaj z długotrwałą ekspozycją na działanie wody zawierającej chorobotwórcze bakterie, szczególnie w sytuacji, gdy organizm wystawiony jest na przenikliwe zimno lub tropikalne gorąco.
Stale zawilgocona zewnętrzna część przewodu słuchowego stanowi wówczas niezwykle przyjazne środowisko dla rozwoju patogenów. Najbardziej charakterystycznym ze wszystkim objawów OEAD jest silnie swędzące ucho – symptom ten stwierdza się u 60 procent pacjentów. Równie często pojawia się bolesność, rzadziej niedosłuch lub uczucie pełności. W 90 procentach przypadków problem występuje jednostronnie.
Reklama
Grzybiczy świąd ucha
Świąd ucha bardzo często ma też podłoże grzybicze. Sprzyja temu specyficzna budowa przewodu słuchowego, ciepły, wilgotny mikroklimat oraz ponadstandardowe wypłukiwanie woskowiny, np. w czasie pływania.
W szczególności tego typu problem występuje u osób zażywających kąpieli w rejonach subtropikalnych, a także poddających się miejscowej antybiotykoterapii (krople do uszu). Zakażenia grzybicze mogą obejmować zarówno ucho zewnętrzne, jak też środkowe.
Najczęściej do rozwoju choroby przyczyniają się grzyby typu:
- Aspergillus (80–90 proc. przypadków),
- Candida (10–20 proc.),
- Penicillium i Mucor (sporadycznie)
Oprócz świądu ucha, infekcje tego typu objawiają się poprzez miejscową bolesność, uczucie pełności oraz obecność gęstej wydzieliny.
Reklama
Jak leczyć swędzenie ucha?
Wszystko zależy od etiopatogenezy schorzenia, jego zaawansowania oraz wieku pacjenta.
W konkretnych przypadkach zalecane są:
- zapalenie ucha zewnętrznego:
o miejscowa antybiotykoterapia, z zastosowaniem aminoglikozydów (gentamycyna, neomycyna), fluorochinolonów (cyprofloksacyna) lub leków polipeptydowych (gramicydyna, polimyksyna);
o doraźne leczenie przeciwbólowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne lub paracetamol, ewentualnie także kodeina);
o oczyszczenie ucha z zalegającej wydzieliny;
- zapalenie ucha wewnętrznego
o objawowe leczenie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe;
o antybiotykoterapia z użyciem środków z grupy penicylin (amoksycylina) lub linkozamidów (klindamycyna);
o leki rozrzedzające wydzielinę;
o tympanoceneza albo paracenteza (nacięcie lub nakłucie błony bębenkowej) – traktowane jako ostateczność;
o usunięcie migdałka, jeśli stanowi on przyczynę schorzenia;
- alergia kontaktowa
o działania eliminacyjne (ustalenie przyczyny wystąpienia reakcji uczuleniowej oraz ograniczenie styczności z daną substancją, np. niklem, gumą czy plastikiem, określonym proszkiem do prania, szamponem itd.)
- grzybica ucha
o miejscowe leki przeciwgrzybicze (np. flukonazol);
o antybiotyki skuteczne przeciwko grzybom (np. nystatyna);
o ostrożne usuwanie wydzieliny z ucha.
