Czym jest świszczący kaszel?
Kaszel to naturalny odruch organizmu, który polega na gwałtownym wyrzuceniu powietrza z dróg oddechowych. Jego podstawowym zadaniem jest ochrona układu oddechowego.
Dzięki takiej fizjologicznej reakcji możemy zapobiec przedostaniu się ciała obcego do dróg oddechowym, czy odkrztuszać gromadzącą się w gardle, zapalną wydzielinę.
Procesowi temu mogą towarzyszyć dodatkowe objawy, a w parze mogą pojawiać się na przykład kaszel i świszczący oddech.
Jak odróżnić świszczący kaszel od innych rodzajów kaszlu? Przede wszystkim ze względu na dźwięk, który wydobywa się w omawianym przypadku ze zwężonych dróg oddechowych.
Powietrze przechodzące przez tak zmienione drogi oddechowe przybiera formę charakterystycznego świstu, często przypominającego gwizdanie, a nawet pianie koguta.
Kaszel i świszczący oddech częściej pojawiają się u dzieci, głównie ze względu na anatomiczną budowę dróg oddechowych, które u maluchów nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Przez to, nawet przy kaszlu towarzyszącemu infekcji, można u dzieci usłyszeć swoisty świst.
Czy świszczący kaszel może być oznaką choroby u najmłodszych? Sprawdź w dalszej części artykułu.
Kaszel świszczący u dorosłych może być z kolei objawem wielu schorzeń lub nieprawidłowości w obrębie układu oddechowego. W wielu przypadkach może wskazywać na niewydolność oddechową.
Warto zatem w trybie pilnym skonsultować się z lekarzem, szczególnie gdy symptomy nie ustępują, a wręcz się nasilają.
Reklama
Przyczyny świszczącego kaszlu
Przyczyny świszczącego kaszlu są bardzo zróżnicowane. Do najważniejszych należą:
- infekcje, najczęściej wywoływane przez wirusy,
- alergie,
- zapalenie oskrzeli,
- astma,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- mukowiscydoza,
- nowotwory dróg oddechowych,
- palenie tytoniu,
- zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2,
- choroby strun głosowych,
- nieprawidłowy rozwój układu oddechowego.
O czym może świadczyć suchy, świszczący kaszel? Najczęściej jest oznaką choroby, rzadziej wskazuje na obecność ciała obcego w drogach oddechowych.
U wielu dorosłych i dzieci pojawia się świszczący kaszel po infekcji. Dlaczego? W czasie choroby wydzielina zalega w drogach oddechowych, powodując odruch kaszlu, przypominający niekiedy świst.
Świszczący oddech przy przeziębieniu wskazuje zazwyczaj na wirusowe podłoże choroby. Często przy zapaleniu oskrzeli świszczący oddech jest głównym objawem tego schorzenia.
W takich przypadkach następuje zwężenie oskrzeli, któremu towarzyszy męczące odkrztuszanie wydzieliny.
Na świszczący kaszel astmatyczny są z kolei narażone osoby borykające się z astmą, czyli chorobą przewlekłą, która charakteryzuje się przede wszystkim silnymi skurczami oskrzeli.
Kaszel i świszczący oddech powodują problemy z oddychaniem, mówieniem, a chory z trudem łapie powietrze. Dodatkowo pojawiają się poty i blada skóra.
Takie przypadki wymagają zawsze szczegółowej kontroli medycznej. Nie tylko astma jest przyczyną takich dolegliwości.
Częstym połączeniem jest także świszczący kaszel i alergia. Kaszel pojawia się na skutek kontaktu organizmu z alergenem.
Jak odróżnić go od kaszlu o podłożu infekcyjnym? Występuje dłużej niż kilka dni i towarzyszą mu często dodatkowe objawy, jak swędzenie skóry, łzawienie oczu, czy alergiczny nieżyt nosa.
U osób palących papierosy bardzo często pojawia się świszczący oddech i kaszel u palacza. Dlaczego? Dym papierosowy podrażnia drogi oddechowe, a nadmierna ilość toksyn prowadzi do nadprodukcji wydzieliny, która wywołuje odruch kaszlu.
Taki kaszel może być także objawem rozwoju wielu chorób, jak rozedma płuc, czy gruźlica.
W ostatnich latach część osób, które przeszły zakażenie wirusem SARS-CoV-2, uskarża się na świszczący kaszel po covidzie.
U wielu ozdrowieńców utrzymuje się dość długo po przebyciu COVID-19 i jest reakcją nabłonka oddechowego na chorobę.
Długość trwania kaszlu zależy przede wszystkim od kondycji zdrowotnej pacjenta i stopnia nasilenia choroby.
Reklama
Jak rozpoznać świszczący kaszel?
Czym charakteryzuje się świszczący kaszel? Można podzielić go na następujące rodzaje:
- suchy świszczący kaszel, w trakcie którego nie jest odkrztuszana wydzielina. Ten rodzaj kaszlu pojawia się wraz z łaskotaniem w gardle i uczuciem suchości;
- mokry kaszel i świszczący oddech, które charakteryzuje odkrztuszaniem śluzu (plwociny). Taki kaszel pojawia się często po kaszlu suchym i towarzyszy mu wydzielina z nosa lub gardła;
- przewlekły świszczący kaszel, którego główną cechą jest długie trwanie, powyżej 8 tygodni. Często towarzyszy mu uczucie stałego łaskotania w gardle, świądu, czy chrypka;
- świszczący oddech w nocy, czyli charakterystyczny dźwięk, który pojawia się podczas przepływu powietrza przez zwężone drogi oddechowe podczas snu. Powietrze napotyka na opór i wywołuje świszczący oddech. Ten rodzaj kaszlu i oddechu pojawiają się najczęściej u astmatyków;
- kaszel i świszczenie w drogach oddechowych, które towarzyszą stanom zapalnym płuc.
Rozpoznanie świszczącego kaszlu jest pierwszym etapem do zdiagnozowania wielu chorób, a w zależności od tego, czy jest suchy, mokry, pojawia się w dzień, czy w nocy lekarz jest w stanie połączyć go z konkretną jednostką chorobową.
Reklama
Świszczący kaszel u dziecka
Kaszel i świszczący oddech u dziecka występują częściej niż u dorosłych. Oskrzela dzieci są dość wąskie i krótkie, a mięśnie gładkie jeszcze słabo wykształcone.
Świszczącemu oddechowi u dziecka sprzyjają więc często anatomia i fizjologia dróg oddechowych na pewnym etapie rozwoju. Ale nie tylko.
Przykładowo, suchy świszczący kaszel u dziecka związany jest najczęściej z:
- reakcjami alergicznymi na skutek styczności z określonym alergenem (na przykład kurz, sierść psa, pyłki lub jedzenie),
- infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi,
- wadami rozwojowymi układu oddechowego,
- astmą,
- guzami tworzącymi się w obrębie dróg oddechowych.
W zależności od przyczyny świszczącego oddechu i kaszlu u dziecka pojawiają się dodatkowe objawy, jak trudności z oddychaniem, łzawienie oczu, katar, czy wysypki na skórze.
Każdy przypadek należy skonsultować z lekarzem, który dokładnie określi przyczynę kaszlu świszczącego u dziecka.
O czym może świadczyć świszczący kaszel u niemowlaka? Może być objawem nie tylko infekcji, ale także zaburzenia drożności krtani, anatomicznego zwężenia dróg oddechowych lub ich zakażenia.
Przyczyną kaszlu i świszczącego oddechu u niemowlaka jest również astma oskrzelowa, zapalenie oskrzelików, czy zachłyśnięcie pokarmem.
U kilkulatka, np. dwulatka może sygnalizować astmę lub zapalenie krtani. Świszczący kaszel u dziecka w nocy pojawia się często przy refluksie żołądkowo-przełykowym.
Przy tym schorzeniu, na skutek zmiany pozycji na leżącą, kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku, podrażnia gardło dziecka, co powoduje odruch kaszlu.
Mokry kaszel i świszczący oddech u dziecka to z kolei często sygnał, iż wydzielina ścieka po tylnej stronie gardła i w drogach oddechowych małego pacjenta gromadzi się śluz.
Zwężone drogi oddechowe u dzieci są główną przyczyną świszczącego kaszlu, gdyż powietrze przechodzące przez tak wąski tunel daje charakterystyczny świst.
Kto leczy świszczący kaszel u dzieci? Pierwsze kroki należy skierować do pediatry. Jeśli przyczyną kaszlu jest infekcja to kontakt z pediatrą powinien wystarczyć.
Brak podłoża infekcyjnego wymusza dalszą diagnostykę. W zależności od charakteru dodatkowych objawów należy skonsultować się z pulmonologiem, alergologiem lub laryngologiem.
Reklama
Leczenie świszczącego kaszlu
Jak złagodzić świszczący kaszel? Leczenie uzależnione jest od przyczyny. W pierwszej kolejności należy zdiagnozować jednostkę chorobową lub inne zaburzenie, któremu towarzyszy świszczący kaszel.
Etapem poprzedzającym właściwą terapię jest więc konsultacja lekarska. Podstawowymi środkami farmakologicznymi w procesie leczenia są:
- odpowiednio dobrane leki na infekcje, stany zapalne płuc lub oskrzeli, astmę czy alergie;
- syrop na suchy świszczący kaszel, którego zadaniem jest łagodzenie skurczu oskrzeli i hamowanie odruchu oraz natężenia kaszlu;
- syrop na świszczący kaszel mokry, który ułatwia oderwanie wydzieliny i odkrztuszanie, hamuje nadprodukcję gęstej wydzieliny i działa przeciwzapalnie.
W leczeniu warto także stosować domowe sposoby na świszczący kaszel. Prostą metodą są inhalacje. Co na suchy świszczący kaszel? Sposób jest bardzo prosty - inhalacje z zastosowaniem soli fizjologicznej, która nawilża i przynosi ulgę w uporczywym kaszlu.
Do inhalowania kaszlu mokrego można stosować olejki eteryczne (na przykład sosnowy, tymiankowy czy eukaliptusowy), które skutecznie upłynniają wydzielinę i ułatwiają odkrztuszanie.
Bogatym źródłem sposobów na świszczący kaszel jest medycyna ludowa i wpływ roślin na zdrowie. W tym przypadku warto samodzielnie przygotować domowe syropy.
Do najbardziej popularnych należy syrop z cebuli, który działa wykrztuśnie i pełni rolę naturalnego antybiotyku. Wystarczy drobno pokroić cebulę, zalać miodem i odstawić na dobę, aby cebula puściła sok.
Tak powstały, odcedzony syrop można przyjmować po 1 łyżeczce co 3 godziny. Samodzielnie można także przygotować syrop z pędów sosny lub porostu islandzkiego, który łagodzi suchy kaszel poprzez działanie przeciwkaszlowe.
Warto także nawilżać powietrze w domu stosując nawilżacze lub zawieszając mokre ręczniki na kaloryferach. Częste popijanie wody także skutecznie łagodzi kaszel, dzięki nawilżaniu błon śluzowych.
Ważne: Lekarze zawsze zalecają ostrożność w leczeniu małych pacjentów. Co na świszczący kaszel u dziecka, aby skutecznie poprawić stan zdrowia malucha, nie szkodząc mu nieodpowiednio dobranymi preparatami?
Dzieciom należy podawać tylko te leki, które są przeznaczone do ich leczenia i zalecone przez lekarza. Niektórzy rodzice uważają, iż podanie dziecku połowy dawki leku dla dorosłego jest odpowiednie i nie przyniesie szkody. Nic bardziej mylnego.
Połowa dawki leku dla dorosłych jest najczęściej niewskazana dla dziecka z uwagi na jego skład. Także w przypadku podawania ziół zalecana jest mniejsza porcja niż dla dorosłych.
Naczelną zasadą leczenia, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, powinno być zawsze korzystanie z pomocy lekarza i konsultowanie sposobów leczenia.
