Szczepionka przeciw tężcowi – czym jest tężec?
Szczepionka przeciw tężcowi chroni przed efektami działania toksyn tężcowych, wytwarzanych przez laseczkę tężca. Tężec nie jest chorobą zakaźną, ale jest chorobą niezwykle niebezpieczną – śmiertelność w przypadku zachorowania na tężca wynosi około 30 procent. Ryzyko śmiertelnych powikłań statystycznie rośnie wraz z wiekiem.
Bakterie tężca występują w glebie i kurzu, ich nosicielami są także niektóre zwierzęta, w szczególności koń. Człowiek zazwyczaj zakaża się tężcem poprzez rany, do których dostał się brud. Do zakażenia tężcem może się też przyczynić poród przeprowadzony w nieprawidłowych okolicznościach, urągających zasadom higieny. Każde przerwanie tkanki skórnej umożliwia dostanie się tężca do organizmu człowieka, jednak najlepsze warunki do rozwoju bakteria ma w ranach głębokich, w środowisku beztlenowym. Namnażające się, laseczki tężca wytwarzają toksyny, które atakują komórki nerwowe.
Reklama
Szczepionka przeciw tężcowi – objawy tężca
Tężec objawia się w pierwszej kolejności poprzez odczucie ogólnego „rozbicia”. Odczuwalny może być ból mięśni, rozdrażnienie, apatia. Dochodzi do zaburzeń snu. Najbardziej charakterystyczne dla tężca są porażenia mięśni, szczególnie twarzy, wywołujące grymas przypominający sardoniczny uśmiech. Napięcie mięśni pleców powoduje natomiast wygięcie sylwetki w łuk. Niestety, tężec powoduje też poważne powikłania, takie jak zapalenie płuc, czy mięśnia sercowego, które w 30 procentach przypadków kończą się śmiercią. Dlatego tak ważne jest, by szczepionkę przeciw tężcowi przyjmować profilaktycznie oraz incydentalnie, w razie podejrzeń, iż może dojść do zakażenia.
Reklama
Szczepionka przeciw tężcowi - kiedy?
Szczepionka przeciw tężcowi podawana jest każdemu dziecku w Polsce obowiązkowo w ramach szczepionki skojarzonej DTP (błonica, tężec, krztusiec). Cztery dawki podstawowe szczepionki przeciw tężcowi i dwóm pozostałych chorobom dziecko przyjmuje w 2., 4., 6. oraz między 16. a 18. miesiącem życia. Przed ukończeniem 6. i 14. roku życia zaleca się przyjęcie dawki przypominającej. Dzięki powszechnemu i obowiązkowemu stosowaniu szczepionki przeciw tężcowi, choroba ta wśród dzieci w Polsce praktycznie nie występuje, jednak na świecie, szczególnie w państwach zacofanych, w których dzieci się nie szczepi, rocznie umiera na tężca 140 tysięcy noworodków.
Szczepionkę na tężca można w starszym wieku podawać również w postaci DT (przeciw błonicy i tężcowi) lub samodzielnie (T – przeciw samemu tężcowi).
Reklama
Szczepienia przeciw tężcowi – jak długo ważne?
Tak jak powiedzieliśmy, obowiązek przyjmowania szczepionki przeciw tężcowi sprawia, że dzieci w Polsce na tę chorobę praktycznie nie zapadają. Gorzej sprawa wygląda, jeśli chodzi o starsze roczniki. Osoby, które ostatnią dawkę szczepionki przeciwtężcowej przyjęły kilkadziesiąt lat wcześniej, są silnie narażone na zakażenie tężcem i to w ciężkiej postaci, mogącej prowadzić do powikłań i śmierci. Szczepionka przeciw tężcowi zapewnia ochronę skuteczną, ale nie wieczną. Dlatego zaleca się, aby szczepionkę przeciwtężcową przyjmować przypominająco co 10 lat.
Istnieje też możliwość, że szczepionka przeciw tężcowi zostanie zaordynowana przez lekarza doraźnie, w sytuacji gdy dojdzie do groźnego zranienia, a pacjent nie był szczepiony od lat albo nigdy, albo też nie przyjął wszystkich dawek szczepienia podstawowego. Wskazaniem będzie też brak dokładnych informacji na temat dotychczasowej historii szczepień danej osoby.
Reklama
Szczepionka przeciw tężcowi – skutki uboczne
W przypadku szczepionki przeciw tężcowi skutki uboczne w większości przypadków, jeśli nawet występują, nie są groźne. Możliwy jest ogólny odczyn poszczepienny, a więc złe samopoczucie, dreszcze, niewielka gorączka – objawy te utrzymują się około 48 godzin. Wystąpić też może odczyn miejscowy, czyli ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia (szczepionkę przeciwtężcową podaje się domięśniowo, w ramię lub udo). Niezwykle sporadycznie pojawiają się poważniejsze skutki uboczne, jak na przykład trombocytopenia, czyli spadek liczby płytek krwi.
Sprawdź też:
- Szczepionka WZW B - skutki uboczne, jak długo działa?
- Kalendarz szczepień - obowiązkowych i zalecanych
- Kalendarz szczepień 2020. Które szczepienia obowiązkowe?
