Czym jest szum w uszach?
Szumy uszne (tinnitus) definiowane są jako wrażenie dźwięku, występującego mimo braku bodźca akustycznego w otoczeniu.
Według aktualnego stanu wiedzy tinnitus jest skutkiem nieprawidłowej aktywności nerwowej w drogach słuchowych, która jest błędnie rozpoznawana w ośrodkach słuchowych jako dźwięk.
Szumieć może w jednym albo w obydwu uszach. W okolicy uszu albo w głowie, z jej tyłu, z przodu albo po bokach. Czasem szum przenosi się z lewego ucha do prawego.
Pisk potrafi być ciągły bądź chwilowy i nawracać, a także mocny, nagły i pulsujący (jedno- lub obustronny). Wielu określa go jako szum krwi w uszach.
Towarzyszyć mogą mu zawroty i ból głowy (konkretniej potylicy), ucisk w skroniach oraz zmęczenie. Szum w uszach pojawia się zarówno po przebudzeniu, jak i przed snem, a także przy schylaniu i po wysiłku. Zdarza się, że dochodzi do niedosłuchu lub pogorszenia wzroku.
Szum w uszach może występować w postaci różnych dźwięków: pisków w uszach, brzęczenia, dzwonienia, trzasków, syczenia, szelestu czy właśnie szumienia.
Szumy uszne nie występują w otoczeniu, ponieważ jest to zjawisko akustyczne słyszane tylko przez osobę, której dotyczy dolegliwość. Skąd biorą się te dźwięki, skoro dookoła jest cicho?
Szumy uszne same w sobie nie są chorobą, ale potrafią być bardzo uciążliwe. Powodują, że człowiek nie jest w stanie pracować, odpoczywać ani spać.
Słyszany ciągle w głowie szum doprowadza niektóre osoby do ogromnego napięcia nerwowego i dezorganizuje im życie. Szumy w uszach mogą prowadzić nawet do agresji bądź stanów depresyjnych.
Doświadczyć mogą ich nie tylko dorośli, ale także dzieci.
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 szum uszny widnieje pod numeracją H93.1, a w ICD-11 jako MC41.
Reklama
Przyczyny szumu w uszach
Szumienie w uszach może mieć różnorakie podłoże, dlatego w celu ustalenia przyczyny jego występowania należy skontaktować się z lekarzem. Tylko specjalista jest w stanie postawić prawidłową diagnozę.
Pierwszy krok w rozpoznaniu przyczyn szumów usznych to sprawdzenie, czy uszy nie są zaczopowane woskowiną. Równie częstym powodem szumów jest nadciśnienie - jeśli się je wyleczy, szumy powinny ustać.
Czasami szumy powodują leki przyjmowane na stałe, zwłaszcza antybiotyki. Trzeba też zbadać kondycję tarczycy, bowiem jej nadczynność podnosi ciśnienie wewnątrzczaszkowe i tętno w organizmie.
Często przyczyną może być silny stres bądź depresja. Szumy mogą być także konsekwencją infekcji ucha środkowego.
Nierzadko dochodzi do nich po alkoholu, kiedy pojawia się kac. Ludzie również narzekają na szumy w uszach po szczepionkach mRNA, jednak nie ma badań potwierdzających tę korelację.
Przyczyny szumu w uszach to z jednej strony czynniki dość proste do wyeliminowania, z drugiej choroby, które wymagają specjalistycznej diagnozy i terapii. To m.in.:
- nadmiar hałasu, który może prowadzić do urazu akustycznego,
- nadwrażliwość słuchowa,
- zmiany hormonalne (może być objawem menopauzy),
- COVID-19,
- ciąża,
- przeziębienie,
- brak witamin z gruby B (zwłaszcza B12),
- silny stres,
- przewlekłe zapalenie zatok, a także ich niewłaściwie przeprowadzone płukanie,
- zatkane nadmiarem woskowiny uszy,
- nadciśnienie,
- alergia,
- wpływ czynników chemicznych,
- chemioterapia,
- urazy mechaniczne w obrębie głowy i karku,
- starzenie się narządu słuchu,
- schorzenia w obrębie narządu słuchu,
- infekcje ucha środkowego,
- guz nerwu słuchowego lub mózgu i inne zmiany nowotworowe,
- nadczynność tarczycy,
- niska krzepliwość krwi,
- nadużywanie niektórych leków (przede wszystkim długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, leków przeciwbólowych, czy przeciwzapalnych, antydepresantów),
- zaburzenia lękowe, nerwica,
- miażdżyca,
- choroba Méniere’a,
- otoskleroza.
Szum w uszach wywołany może być również napięciowym bólem głowy. Jeśli pojawiają się także ból karku, mdłości i zawroty głowy, świadczy on o migrenie.
Z kolei kiedy szumowi w uszach towarzyszy sztywność karku, może być on objawem pojawienia się zwyrodnienia na odcinku szyjnym kręgosłupa. Przyczyną może być również wysoki cholesterol, który prowadzi do zarastania ścianek tętnic.
Zdarza się, że wirusowe zapalenie wątrobowe objawia się właśnie szumem w uszach. Dodatkowo pojawiają się zawroty głowy i senność.
Najczęściej natomiast szum w uszach jest wynikiem zalegającej woskowiny bądź zatkanych przez katar zatok. Trąbka słuchowa zostaje wtedy przytkana.
Reklama
Domowe sposoby na szum w uszach
Naturalne leczenie szumu w uszach opiera się przede wszystkim na wyeliminowaniu czynników powodujących powstawanie dolegliwości.
Kiedy znane jest już podłoże szumów usznych i masz pewność, że walka z uciążliwą przypadłością nie wymaga specjalistycznego leczenia, bądź w trakcie kuracji można skorzystać z dodatkowych, naturalnych sposobów, to z pewnością warto po nie sięgnąć.
Jak pozbyć się szumu w uszach?
- należy bezwzględnie unikać ostrego hałasu, ale też zupełnej ciszy,
- zrezygnować ze słuchania głośnej muzyki i w słuchawkach,
- unikać używania stoperów,
- odstawić lub zmniejszyć ich dawkowanie leków, które mogą powodować szumy w uszach (po konsultacji i pod kontrolą lekarza),
- redukować stres, nabrać umiejętności odprężania się, wyciszania i relaksowania,
- nie zasypiać w zupełnej ciszy, a przy dźwiękach łagodnej lub relaksacyjnej muzyki,
- stosować właściwą dietę zalecaną przy konkretnych dolegliwościach, które powodują szumy (np. ograniczyć spożycie soli przy nadciśnieniu, zrezygnować z kawy i używek),
- w niektórych przypadkach zalecany jest regularny wysiłek fizyczny,
- w przypadku zatkanego przewodu słuchowego warto udać się do lekarza, nie próbować odetkać ucha na własną rękę.
Takie działania zwykle szybko pomagają. Zawsze jednak przyczyną szumów mogą być poważne schorzenia w obrębie narządów słuchu, np. nerwu słuchowego czy otoskleroza.
Przyczyny te są zdolni zdiagnozować tylko specjaliści, przeprowadzając badania laryngologiczne i audiologiczne i podejmując odpowiednie leczenie.
W wielu przypadkach szumy uszne można złagodzić odpowiednią dietą, bogatą w cynk. Najlepszym źródłem cynku w pożywieniu są ostrygi, ryby, wołowina, kurczak, mleko i jego przetwory.
Zalecana dzienna racja cynku dla dorosłego człowieka to 15 mg dla mężczyzny i 12 mg dla kobiety. Długotrwałe przyjmowanie cynku należy jednak skonsultować z lekarzem.
Na szum w uszach mogą się sprawdzić leki bez recepty, np. krople, które służą do rozrzedzenia woskowiny. Nierzadko są to preparaty z ziołami.
Niektórzy stosują kurację z czosnku. Wyciska się z niego kilka kropel i miesza z łyżką stołową oleju. Taką mieszanką kropi się do ucha. Jest to jednak stary sposób na szum w uszach i nie ma potwierdzenia w badaniach.
Reklama
Leczenie szumów usznych
Domowe sposoby na szumy uszne nie zawsze przyniosą efekty, szczególnie jeśli uciążliwe dolegliwości mają poważniejsze podłoże. Jak zatem się ich pozbyć?
Jeżeli szum w uszach utrzymuje się powyżej pięciu minut należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu bądź bezpośrednio z otolaryngologiem.
Specjaliści wykonają odpowiednie badania diagnostyczne i zalecą wprowadzenie konkretnej terapii, uzależnionej od postawionej diagnozy. Szum w uszach można również skonsultować z neurologiem.
Często wystarczy proste płukanie uszu u laryngologa, choć nie zawsze jest to przyczyna dolegliwości. Leczenie szumu w uszach zawsze opiera się na eliminowaniu źródła powodującego uporczywe objawy.
W zależności od podłoża szumu w uszach specjaliści mogą zalecić:
- terapię farmakologiczną lekami poprawiającymi ukrwienie ucha wewnętrznego,
- leczenie chirurgiczne,
- terapię TRT - bardzo skuteczna terapia dźwiękami, która opiera się na neurofizjologicznym modelu powstawania szumów usznych.
Jeśli szumów usznych nie można wyeliminować powyższymi sposobami, zaleca się wówczas:
- podawanie środków uspokajających,
- metodę habituacji (proces poznawczy polegający na stopniowym zanikaniu reakcji na powtarzający się bodziec),
- psychoterapię,
- aparat słuchowy,
- generator szumu szerokopasmowego.
Jeśli lekarze nie potrafią pomóc lub znaleźć źródła szumów usznych, sprawdzić może się medycyna chińska. W szczególności akupunktura głowy przejawia skuteczność w celu zaburzeń neurologicznych.
Reklama
Szumy uszne a kręgosłup szyjny
Szumy uszne mogą być spowodowane dolegliwościami związanymi ze schorzeniami szyjnego odcinka kręgosłupa.
Z jednej strony mogą być to powypadkowe urazy mechaniczne, z drugiej stany zapalne, napięcia mięśniowe w obrębie karku, czy zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego.
Każda nieprawidłowość w układzie anatomicznym szyjnego odcinka kręgosłupa może powodować zaburzenia ośrodkowe układu ruchu, zaburzenia równowagi lub opisywane szumy uszne.
Zmiany zwyrodnieniowe mogą powodować ucisk naczyń i zaburzenia ukrwienia ucha wewnętrznego, co z kolei ma wpływ na pojawianie się szumów w uszach.
