Kiedy stosować tabletki na sen?
Tabletki na sen przyjmuje się w przypadku wystąpienia objawów bezsenności, takich jak między innymi:
- trudności z zasypianiem, gdy zapadnięcie w stan spoczynku zajmuje więcej niż 30 minut;
- częste wybudzenia nocne, jeśli trwają łączenie ponad pół godziny, a problem ten występuje przynajmniej 3 razy w tygodniu, powodując zmęczenie lub obniżoną sprawność psychofizyczną w ciągu dnia;
- wczesne przebudzenia poranne, powodowane stresem, ale też czynnikami takimi, jak np. zmiana strefy czasowej.
Należy pamiętać, że tabletki na lepszy sen w wielu przypadkach mają działanie wyłącznie objawowe i przeznaczone są jedynie do stosowania okresowego, krótkotrwałego, np. w okresach wzmożonego napięcia emocjonalnego, incydentalnego przemęczenia, przejściowych trudności życiowych etc.
W przypadku dłużej utrzymujących się objawów, należy wdrożyć inne metody leczenia, zależne od ustalonego podłoża bezsenności. Może to być m.in. psychoterapia, farmakoterapia depresji i zaburzeń lękowych, czy leczenie schorzeń organicznych, których pokłosiem są problemy ze snem.
Warto też pamiętać, że nie powinno się bez konsultacji z lekarzem łączyć leków nasennych z innymi preparatami. Niewskazane jest również zażywanie tabletek na sen po alkoholu, który może nadmiernie wzmacniać ich działanie, bądź przyczyniać się do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych.
Reklama
Tabletki na sen bez recepty
Na rynku dostępne są różnego typu tabletki na sen bez recepty, choć tylko niektóre z nich są formalnie zarejestrowane pod tym kątem.
Wymienić można wśród nich środki zawierające takie substancje, jak:
- melatonina – syntetyczny odpowiednik ludzkiego hormonu wytwarzanego przez szyszynkę i odpowiadającego za regulację rytmu okołodobowego;
- hydroksyzyna – lek przeciwhistaminowy 1 generacji, uspokajający i przeciwlękowy. Działa poprzez hamowanie ośrodków w warstwie podkorowej ośrodkowego układu nerwowego. Redukuje napięcie emocjonalne oraz mięśniowe, łagodzi stany lękowe;
- doksylamina - lek przeciwhistaminowy 1 generacji. Po przeniknięciu bariery krew-mózg, działa na ośrodkowe receptory H1, co przekłada się na działanie uspokajające i usypiające. Hamuje aktywność ośrodkowego układu nerwowego, skraca czas niezbędny do zaśnięcia, wydłuża sen oraz poprawia jego głębokość i jakość.
Jakie tabletki na sen wybrać? Tabletki na sen melatoniną są przeznaczone przede wszystkim dla osób, u których występuje zaburzenie syntezy tej substancji, m.in. na skutek procesów starzenia się, czy nienaturalnego cyklu aktywności życiowej (praca w godzinach nocny, sen w dzień).
Jeśli chodzi o wybór między pozostałą dwójką, warto odwołać się do ustaleń ekspertów, wskazujących jako skuteczne tabletki na sen doksylaminę.
M. Krzystanek i współpracownicy (Leki przeciwhistaminowe I generacji używane w leczeniu bezsenności...), po przeanalizowaniu dostępnych prac naukowych, konkludują iż tylko dwa z leków przeciwhistaminowych (doksylamina i difenhydramina) są zarejestrowane w leczeniu zaburzeń snu, a ich działanie jest potwierdzone w badaniach klinicznych (wysoka skuteczność, dobra tolerancja, bezpieczeństwo).
Zaznaczają oni, że badanie dotyczące doksylaminy było duże i poprawne metodologicznie, nie ma natomiast żadnych dowodów na skuteczność hydroksyzyny w leczeniu zaburzeń snu. Nie istnieją zatem powody, aby stosować ją w tym wskazaniu.
Reklama
Tabletki na sen ziołowe
Oprócz wyżej wymienionych, można też kupić bez recepty ziołowe tabletki na sen. Zawierają one różnego typu roślinne ekstrakty o zróżnicowanym działaniu – tonujące aktywność układu nerwowego, wyciszające, łagodzące lęki, niekiedy też działające przeciwbólowo, co ma znacznie w sytuacji, gdy problemy z zasypianiem związane są ze schorzeniami organicznymi czy urazami.
Dostępne ziołowe tabletki na sen i uspokojenie zawierają wyciągi z takich roślin, jak kozłek lekarski (waleriana), melisa, męczennica cielista, chmiel, lawenda. Mimo, iż działanie tych środków jest stosunkowo łagodne, przed zastosowaniem ich również warto skonsultować się z lekarzem.
Reklama
Tabletki na sen na receptę
W leczeniu długotrwałej, chronicznej bezsenności stosowane są preparaty o większej skali oddziaływania, wykazujące się dużą skutecznością, ale też implikujące znaczne ryzyko skutków ubocznych, czy uzależnienia.
Dlatego dostępne są tego typu tabletki na sen na receptę, wyłącznie po konsultacji lekarskiej, po rzetelnym rozpoznaniu przyczyn występujących zaburzeń oraz możliwych działań niepożądanych.
Do mocnych tabletek na sen zaliczane są przed wszystkim leki z grupy pochodnych benzodiazepiny. Działają one nasennie, uspokajająco, przeciwlękowo.
Ich wadą jest malejąca skuteczność w czasie trwania leczenia, możliwość silnego uzależnienia oraz wystąpienia zespołu abstynencyjnego, a także zaburzenia czynności poznawczych i możliwości psychoruchowych. Mogą one wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów.
Zważywszy, iż długotrwała bezsenność często wiąże się z zaburzeniami natury psychicznej, w jej leczeniu pośrednio zastosowanie znajdują też różnego typu leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe, również dostępne wyłącznie na receptę.
Reklama
Tabletki na sen w ciąży
Bezsenność jest problemem często dotykającym kobiety spodziewające się dziecka. Powodowane to jest m.in. oddziaływaniem hormonów płciowych, których stężenie znacznie wzrasta w tym okresie, a także podniesionym poziomem glukozy we krwi, czy dyskomfortem związanym ze zwiększającym się naciskiem narządów wewnętrznych.
Stosowanie tabletek na sen w ciąży powinno być każdorazowo ustalone z lekarzem, jako że nie wszystkie są obojętne dla organizmu kobiety oraz płodu.
