Objawy tętniaka aorty piersiowej
Aorta jest największą tętnicą – i zarazem największym naczyniem krwionośnym – w ludzkim organizmie. Jej początek odchodzi od lewej komory serca, następnie biegnie ona przez klatkę piersiową i jamę brzuszną, by w jej dolnej części podzielić się na dwie aorty biodrowe.
Ze względu na jej umiejscowienie, wyróżnia się dwa główne odcinki – aortę piersiową i aortę brzuszną. Tętniak może powstać na każdym z nich. Jest on rozszerzeniem ścian naczynia przekraczającym co najmniej 50 proc. jej optymalnej średnicy.
Tętniak aorty piersiowej może powstać:
- w części wstępującej naczynia,
- na łuku aorty,
- w początkowej części zstępującej.
W ustanowionej przez WHO Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób tętniak ten posiada oznaczenie BD50.3, przy czym:
- BD50.30 to tętniak aorty piersiowej z perforacją,
- BD50.31 – tętniak aorty piersiowej z pęknięciem,
- BD50.32 – tętniak aorty piersiowej bez wzmianki o perforacji lub pęknięciu,
- BD50.3Y – inny określony tętniak aorty piersiowej,
- BD50.3Z – nieokreślony tętniak aorty piersiowej.
Tętniaki są zmianami podstępnymi, ponieważ często długo nie dają o sobie znać. Bywają wykryte zupełnie przypadkiem, podczas badań profilaktycznych lub związanych z całkiem inną dolegliwością. Zdarza się jednak, że występują pewne ich symptomy, których stanowczo nie powinno się lekceważyć.
Możliwe objawy tętniaka aorty piersiowej to przede wszystkim:
- dolegliwości bólowe w obrębie klatki piersiowej lub pleców na jej wysokości,
- duszności lub utrudnione oddychanie,
- chrypa niewiadomego pochodzenia,
- kaszel niezwiązany z infekcją dróg oddechowych,
- plucie krwią,
- objawy niewydolności serca lub zaburzeń krążenia mózgowego (zawroty głowy, zaburzenia mowy itp.),
- rzadko – zespół Hornera (opadanie powieki, zapadnięcie gałki ocznej czy wzmożona potliwość po jednej stronie twarzy).
Zaobserwowanie symptomów poszerzonej aorty wstępującej lub jej łuku powinno zostać skonsultowane z lekarzem celem wykluczenia bądź potwierdzenia obecności tętniaka.
Reklama
Diagnostyka tętniaka aorty piersiowej
Jak wykryć tętniaka aorty piersiowej? Rozpoznanie jest możliwe głównie dzięki badaniom obrazowym. Ponieważ choroba często nie daje objawów klinicznych, poszerzona aorta wstępująca może być znaleziskiem przypadkowym, stwierdzonym przy okazji badań wykonywanych z innych wskazań.
Podstawowymi metodami diagnostycznymi są:
- RTG klatki piersiowej – pozwala na uwidocznienie poszerzenia aorty piersiowej;
- ultrasonografia (USG) – stanowi podstawowe badanie w wykrywaniu tętniaków aorty;
- badanie echokardiograficzne – służy do oceny poszerzenia aorty piersiowej; wykorzystywane są sondy przezklatkowa i przezprzełykowa, w zależności od odcinka aorty, który chcemy obejrzeć;
- tomografia komputerowa z tzw. opcją obrazowania naczyń (angio-TK) – pozwala dokonać oceny wielkości tętniaka, jego położenia i relacji z sąsiadującymi strukturami;
- rezonans magnetyczny z opcją obrazowania naczyń (angio-MR) – jest badaniem jeszcze bardziej precyzyjnym, choć jego dostępność jest mniejsza i wymaga więcej czasu niż angio-TK.
Badania obrazowe nie tylko wykrywają obecność zmiany, ale również jej rodzaj, umiejscowienie i rozmiar. Od położenia i wymiarów tętniaka aorty wstępującej lub jej łuku w dużej mierze zależy późniejsze leczenie.
Reklama
Operacja tętniaka aorty piersiowej
Wykryty w badaniach tętniak może być leczony zachowawczo lub operacyjnie. Wskazania do operacji tętniaka aorty piersiowej to:
- jego pęknięcie,
- rozwarstwienie ścian naczynia (tzw. tętniak rozwarstwiający, czyli powstający między warstwami ściany tętnicy i tworzący jej dodatkowe światło),
- zmiana o średnicy > 60 mm,
- tętniak objawowy,
- zmiana, której średnica szybko się zwiększa (więcej niż 5 mm w ciągu pół roku).
Operacja tętniaka aorty wstępującej lub jej odcinka łukowego charakteryzuje się różnym stopniem skomplikowania. Wiele zależy od umiejscowienia zmiany, jej rodzaju, wymiarów oraz stanu ogólnego pacjenta. Od stopnia skomplikowania zależy to, ile trwa operacja tętniaka aorty piersiowej, ale z reguły czas trwania wynosi kilka godzin.
Klasyczna operacja polega na wycięciu rozszerzonego odcinka i wstawieniu w jego miejsce protezy naczyniowej. Inną metodą leczenia zabiegowego jest wszczepienie stentu, będącego również rodzajem protezy. Po jego umocowaniu krew płynie wyłącznie przez stent, wyłączając z krążenia pozostałą część światła tętniaka.
Operacja tętniaka aorty serca niesie za sobą ryzyko powikłań, które w dużej mierze zależy od stopnia zaawansowania choroby.
Reklama
Powikłania po operacji tętniaka aorty piersiowej
Zabiegi kardiochirurgiczne często charakteryzują się wysokim stopniem skomplikowania, dlatego pacjent musi po nich pozostawać pod stałą kontrolą lekarza prowadzącego i stosować się do jego zaleceń.
Możliwe powikłania po operacji tętniaka aorty piersiowej to m. in.:
- infekcje w obrębie klatki piersiowej,
- utrudnione oddychanie lub niewydolność oddechowa,
- zaburzenia czucia,
- zaburzenia funkcji nerek,
- infekcyjne zapalenie wsierdzia,
- zawał serca,
- udar mózgu.
Powikłania mogą mieć oczywiście różny przebieg lub nie występować w ogóle. Zależy to nie tylko od lokalizacji, wymiarów i rodzaju operowanej zmiany, ale też od stanu pacjenta przed zabiegiem.
Rehabilitacja po operacji tętniaka aorty piersiowej zwykle rozpoczyna się już w szpitalu, ponieważ w ciągu kilku lub kilkunastu dni pacjent powinien odzyskać samodzielność i ogólną sprawność.
Życie po zabiegu wymaga jednak (przynajmniej przez pewien czas) pewnych ograniczeń związanych głównie z aktywnością fizyczną i dietą. Należy wówczas bezwzględnie stosować się do zaleceń specjalisty.
Reklama
Tętniak aorty piersiowej a alkohol
Stosowanie używek zwiększa ryzyko zapadania na wszelkie choroby serca i całego układu krążenia. Alkohol rozrzedza krew i zmniejsza jej krzepliwość, ponieważ osłabia zlepianie się płytek krwi. Przyspiesza tym samym jej krążenie w naczyniach krwionośnych, a spożywany często – zwiększa ciśnienie tętnicze.
Nadciśnienie jest tymczasem głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko powstania tętniaka, zatem relacja alkohol a tętniak aorty piersiowej jest dość ścisła.
Wysokie ciśnienie zwiększa nie tylko ryzyko powstania zmiany, ale później również wystąpienia jej powikłań, takich jak:
- pęknięcie tętniaka,
- rozwarstwienie aorty.
Pacjenci ze zdiagnozowanym tętniakiem powinni odstawić używki na rzecz zdrowej diety, zdrowego tryby życia i nieobciążającej aktywności fizycznej (np. spacery), koniecznie wcześniej omówionej z lekarzem.
Reklama
Rokowania przy tętniaku aorty piersiowej
Ile można żyć ze zdiagnozowanym tętniakiem aorty piersiowej? Rokowania są bardzo różne, dlatego na to pytanie nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Zależy ona od bardzo wielu czynników, takich jak:
- stan ogólny pacjenta,
- jego wiek,
- stopień zaawansowania choroby w momencie postawienia diagnozy,
- choroby współistniejące,
- rozmiar wykrytej zmiany,
- jej umiejscowienie,
- rodzaj tętniaka (prawdziwy, rzekomy, rozwarstwiający),
- występowanie powikłań,
- reakcja organizmu pacjenta na zastosowane leczenie.
Czasem tętniak przy sercu prowadzi do groźnych powikłań takich jak pęknięcie aorty, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Innym razem jednak pacjent dobrze znosi leczenie i odpowiedni zabieg pozwala na usunięcie zmiany i odzyskanie pełnej sprawności. Aby zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań, należy stosować się do zaleceń lekarza i niezwłocznie wdrożyć sugerowane przez niego leczenie.
