W górach po prostu jest ciężej. Przykład: podejście z wpiętymi nartami czy deską pod wzniesienie w górach zimą. Zadyszka pojawia się szybko, a oddech też ciężej złapać. Aż strach pomyśleć, jak w takich warunkach można trenować!? Innym przykładem niedostosowanego wysiłku do warunków były Letnie Igrzyska Olimpijskie w 1986r. w stolicy Meksyku. Wysokość 2240m n.p.m. diametralnie wpłynęła na wyniki zawodników nieprzyzwyczajonych do takich warunków.
Klimat górski utrudnia funkcjonowanie człowieka. W dzisiejszych czasach jest bardzo powszechnym środkiem treningowym wśród sportowców. Najczęściej korzystają z niego zawodnicy uprawiający dyscypliny wytrzymałościowe (pływacy, biegacze, kolarze, triathloniści), bowiem poprawia funkcjonowanie układu oddechowego i krwionośnego.
Góry niskie (800-1000m n.p.m.) nieznacznie wpływają na organizm człowieka. Dużo lepsze są średnie (1000-2500), w których sportowcy trenują najczęściej. Rzadziej w ich treningach korzysta się z gór wysokich (powyżej 2500m n.p.m.). Każda kolejna wysokość utrudnia wysiłek ze względu na charakterystykę gór.
Najważniejsze czynniki klimatu górskiego:
Ciśnienie atmosferyczne – na wysokości 1000m jest niższe o 12%, na 2000m o 22%, a przy 3000m już o 31%; jego spadek rozrzedza powietrze.
Gęstość powietrza – w nizinach zawartość tlenu w powietrzu wynosi 21%, a na każde 1000m spada ona o 2% (4000m to już 12%); mała ilość tlenu utrudnia znacznie pracę organizmu.
Ciśnienie parcjalne tlenu – nasza tchawica obciążona jest przy nizinach ciśnieniem 200 hPa, a na każde 1000m spada ono o ok.24 hPa (4000m to 116 hPa).
Promieniowanie słoneczne – wzrasta o 10% na każde 1000m, a promieniowanie ultrafioletowe o 3-4% na każde 100m.
Jonizacja powietrza – ujemna przeważa przy małych wysokościach, a dodatnia w w górach wysokich; mają niekorzystne działanie na adaptację organizmu.
Wilgotność powietrza – w górach zawartość pary wodnej maleje i na wysokości 2000m jest ona dwa razy mniejsza niż na poziomie morza; wahania wilgotności w górach są znaczne.
Nasz organizm stara się dostosowywać do każdych warunków. Opisany klimat górski wymusza następujące reakcje człowieka:
Zwiększona wentylacja – większa objętość powietrza jest pobierana w ciągu minuty.
Zwiększona częstość skurczów serca – serce ma większą ilość uderzeń w ciągu minuty.
Większa gęstość hemoglobiny – krwinki transportujące tlen pracują szybciej.
Podwyższona gęstość kapilarów – ukrwienie ciała ulega poprawie.
Podwyższony metabolizm mięśniowy – komórki potrzebują więcej tlenu i szybciej go zużywają.
Podwyższona produkcja czerwonych krwinek – wiąże się to z większą ilością tlenu do rozprowadzenia po organizmie.
Treningi wysokogórskie to nie tylko utrudnienie wynikające z pokonywania wzniesień, lecz inne warunki pracy organizmu. Sportowcy realizując dane etapy treningowe w górach zmagają się z większym wysiłkiem, którego zalety pojawiają się, w zależności od organizmu, po kilku – kilkunastu dniach po powrocie do klimatów nizninnych.
Do najlepiej wyposażonych górskich ośrodków sportowych należą:
Saint - Moritz (Szwajcaria) – 1820 m n.p.m.
Sestriere (Włochy) – 2035 m n.p.m.
Bełmeken (Bułgaria) – 2000 m n.p.m.
Medeo (Kazachstan) – 1691 m n.p.m.
Cachkadzor (Armenia) – 1970 m n.p.m.
Kuniming (Chiny) – 1985 m n.p.m.
Colorado Springs (USA) – 2194 m n.p.m.
Meksyk (Meksyk) – 2240 m n.p.m.
Sierra Nevada (Hiszpania) – 2281 m n.p.m.
Font Romeau (Francja) – 1976 m n.p.m.
