Trzustka a gazy
Trzustka jest niewielkim organem ulokowanym w górnej, tylnej części jamy brzusznej, w pobliżu kręgosłupa, nieco na lewo od jego linii.
Ten niewielki narząd pełni w organizmie ludzkim dwie kluczowe role:
- aktywnie bierze udział w trawieniu pokarmów –wytwarza sok zawierający enzymy niezbędne do rozkładu białek, tłuszczy i węglowodanów;
- reguluje poziom cukru we krwi - zlokalizowane w obrębie trzustki komórki wyspowe wytwarzają hormony insulinę i glukagon, które odpowiadają za stężenie glukozy.
Trzustka narażona jest na liczne schorzenia, między innymi o charakterze zapalnym i nowotworowym. Upośledzają one jej czynności, prowadząc do poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu. Jednym z nich jest wytwarzanie i gromadzenie nadmiernych ilości gazów w jelitach.
Należy pamiętać, że różnego typu gazy (tlen, dwutlenek węgla, azot, metan, wodór i inne) występują w układzie pokarmowym w sposób naturalny, fizjologiczny i w większości przypadków stan ten jest niegroźny.
Przyczyną tego jest między innymi połykanie cząstek powietrza w czasie jedzenia, picia, żucia gumy czy palenia papierosów. Powodem może być także uwalnianie się substancji lotnych z napojów gazowanych, które trafiły do żołądka. Istnieją jednak sytuacje, gdy nagazowanie ma charakter patologiczny.
Reklama
Trzustka a nadmierne gazy
Nadmierne gazy to pojęcie potoczne i nie do końca sprecyzowane. Zwyczajowo jednak w ten właśnie sposób określa się obecność gazów w ilości przekraczającej normalne zdolności magazynowania i wydalania, to jest około 200 mililitrów w danym momencie.
Efektem tego są takie objawy, jak:
- wzdęcia – nagazowanie sprawia, że brzuch pęcznieje, staje się obły, napięty;
- ból brzucha, wzmagający się po jedzeniu, utrzymujący kilkadziesiąt minut a nawet kilka godzin, często o dużym natężeniu;
- wydalanie gazów przez odbyt, stanowiące źródło poważnego dyskomfortu;
- odbijanie, bekanie, czkanie;
- silna chęć wypróżnienia, nie zawsze możliwa do zrealizowania.
Tego typu symptomy występują przeważnie w sytuacji, gdy duże ilości gazów nie pochodzą z otaczającego człowieka powietrza, lecz są wytwarzane wewnątrz jelit.
Dzieje się tak na skutek procesów fermentacyjnych. Ich przyczyną jest zaleganie większych, nie strawionych, nie wchłoniętych fragmentów pożywienia w dolnych partiach układu pokarmowego.
Przyczyną mogą być:
- spowolniona motoryka jelit;
- niewłaściwa, zubożała lub patologiczna flora bakteryjna jelit;
- nieprawidłowa technika jedzenia – niedokładne gryzienie i przeżuwanie, połykanie dużych kęsów;
- zaburzenia psychosomatyczne, nadreaktywność na stres;
- tzw. zespół złego wchłaniania;
- zaburzenia trawienia spowodowane różnymi schorzeniami organicznymi.
Jedną z takich chorób powodujących nadmierne gazy i wzdęcia jest zapalenie trzustki.
Reklama
Ból trzustki a gazy
Ból trzustki to jeden z typowych objawów stanu zapalnego. Jest on silny, kłujący, wręcz przeszywający. Jego epicentrum zlokalizowane jest w lewym podżebrzu, jednak bardzo często dochodzi do promieniowania w stronę kręgosłupa.
Inne symptomy, to przede wszystkim nagazowanie jelit, wzdęcia, nudności. Zapalenie trzustki jest chorobą, której istota polega na przedwczesnej aktywacji produkowanych przez ten organ enzymów. W konsekwencji prowadzi to do tego, iż trzustka zaczyna „trawić” własne komórki.
Dalszym następstwem jest wyhamowanie procesu trawienia i wchłaniania tłuszczy, białek i węglowodanów w jelicie cienkim, które nie otrzymuje właściwej dawki enzymów. W związku z tym do jelita grubego trafiają stosunkowo duże fragmenty pokarmu i zaczynają w nim zalegać.
W niedługim czasie zainicjowany został proces ich fermentacji, w wyniku którego uwalniają się gazy powodujące wzdymanie brzucha i inne przykre symptomy. W tym jednak przypadku bolesne gazy należy traktować w kategoriach dolegliwości jelitowej i nie mylić tego z doznaniami dostarczanymi przez chorą, samowyniszczającą się trzustkę.
Reklama
Wzdęcia przy chorej trzustce
Wzdęcia przy chorej trzustce pojawiają się stosunkowo często, aczkolwiek nie są one najbardziej charakterystycznym z jej objawów. Należy pamiętać, że stan zapalny przez wiele lat może nawracać zupełnie bezobjawowo. Przez to jednak choroba jest tak niebezpieczna i łatwo przechodzi w postać przewlekłą.
Tymczasem dane naukowe wskazują, że u pacjentów cierpiących na tę odmianę schorzenia, aż 13-krotnie rośnie ryzyko śmiercionośnego nowotworu (R. Lipczyński). Dlatego objawów chorej trzustki, bezpośrednich (ból), jak też pośrednich (gazy, wzdęcia, nudności, żółty kolor skóry), nie wolno lekceważyć. Tym bardziej, jeśli należy się do grupy ryzyka.
A czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu zapalenia tego organu są:
- nadużywanie alkoholu i palenie papierosów;
- kamica żółciowa (złogi w woreczku);
- hipertriglicerydemia, czyli zwiększone stężenie trójglicerydów we krwi;
- predyspozycje genetyczne.
Reklama
Trzustka przesłonięta gazami
Pacjenci cierpiący z powodu wzdęć i innych dolegliwości układu pokarmowego często poddają się badaniu ultrasonograficznemu jamy brzusznej. I często dowiadują się od specjalisty wykonującego USG, że trzustka jest przesłonięta gazami jelitowymi.
Nie oznacza to, że znajdują się one w jej wnętrzu, a jedynie to, że ich nagromadzenie w jelitach uniemożliwia dokładne zobrazowanie trzustki. Powodują one nie tylko fizyczne przesłanianie, ale też nieprawidłowe odbijanie fal emitowanych przez głowicę urządzenia wykorzystywanego w badaniu.
Dlatego tak ważne jest, by przed wizytą w poradni odgazować jelita, przyjmując przeznaczone do tego leki, takie jak symetykon. Warto też pamiętać, że badaniem które dokładniej pokazuje stan trzustki jest tomografia komputerowa.
