Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która jest naczelnym aktem prawnym, reguluje także kwestie dotyczące ochrony zdrowia obywateli. Art. 68 pkt. 1 Konstytucji wprowadza zasadę, iż każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
Władze publiczne mają zatem obowiązek zapewnienia obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (art. 68 pkt. 2). Warunki i zakres udzielania takich świadczeń szczegółowo określają przepisy ustawowe.
Rodzaje ubezpieczenia zdrowotnego
Podstawą prawną z zakresu regulacji problemów ubezpieczenia zdrowotnego jest Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2019.1373 z dnia 2019.07.24). Zakres przedmiotowy tej ustawy dotyczy określenia zasad powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. I już art. 1 pkt.4 rozróżnia 2 podstawowe rodzaje ubezpieczenia zdrowotnego:
- obowiązkowe,
- dobrowolne.
Ubezpieczenie zdrowotne ZUS, obowiązkowe oparte jest w szczególności na zasadzie równego traktowania oraz zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej i wyboru instytucji, które zajmują się tego typu działalnością.
Ale w ramach ubezpieczenia obowiązkowego muszą być to podmioty, które zawarły umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia (art. 65 ww. ustawy). Ten rodzaj ubezpieczenia, w zakresie podstawowym, posiada każdy, kto odprowadza odpowiednie składki od swojego dochodu. Ustawodawca szczegółowo określił w art. 66 wspomnianej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, kto jest objęty takim obowiązkiem ubezpieczenia.
Do osób tych należą między innymi:
- pracownicy w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
- rolnicy i ich domownicy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników,
- osoby wykonujące pracę nakładczą,
- osoby wykonujące pracęna podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia,
- żołnierze,
- policjanci,
- funkcjonariusze państwowi (na przykład Służby Więziennej, Służby Celno-Skarbowej czy Straży Granicznej),
- sędziowie, prokuratorzy,
- osoby pobierające emeryturę lub rentę,
- uczniowie i studenci,
- bezrobotni niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu,
- osoby bezdomne wychodzące z bezdomności.
Każdy, kto jest uprawniony do korzystania z obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej zaraz po zgłoszeniu takiej osoby do tego typu ubezpieczenia (art. 67 ust. 2 ww. ustawy). W praktyce robi to pracodawca lub sam zainteresowany.
Przepisy prawa nakładają dość istotny obowiązek na osobę, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Zgodnie z art. 67 pkt.3 wspomnianej wcześniej ustawy z 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych należy zgłosić członków rodziny do tego rodzaju ubezpieczenia, którymi są:
- dzieci do 18 roku życia lub 26 roku życia (nauczanie) w sytuacjach kontynuowania nauki w ramach możliwości ubezpieczenia zdrowotnego dziecka i ubezpieczenia zdrowotnego studenta,
- niepracujący współmałżonkowie,
- wstępni (na przykład rodzice lub dziadkowie), gdy mieszkają z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Każdy ubezpieczony ma obowiązek powiadomić swojego płatnika składek, czyli pracodawcę o członkach swojej rodziny, podlegającym takiemu zgłoszeniu. Musi to nastąpić w terminie 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia (art. 67 ust. 3 ww. ustawy).
W przypadku dziecka wystarczy zgłoszenie przez jednego z rodziców (art. 67 ust. 3a). Każdy zgłaszający musi także pamiętać o konieczności wyrejestrowania członka rodziny, jeśli wygasł tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym (art. 76a ust.1 przedmiotowej ustawy), na przykład współmałżonek został zgłoszony z innego tytułu (poprzez indywidualne zatrudnienie) lub dziecko ukończyło 18 lat i nie podjęło dalszej nauki.
Reklama
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne NFZ może posiadać osoba, która nie ma ubezpieczenia obowiązkowego. Ustawodawca przygotował możliwość korzystania ze świadczeń medycznych w ramach NFZ tym, którzy chcą zawrzeć umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia i samodzielnie opłacać składki. Art. 68 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi, iż może to nastąpić na podstawie pisemnego wniosku, złożonego w Funduszu. Na stronie www.nfz.gov.pl została szczegółowo określona procedura przystąpienia do indywidualnego ubezpieczenia zdrowotnego:
- wypełnienie wniosku(wzór do pobrania na www.nfz.gov.pl),
- przygotowanie dokumentu, potwierdzającego tożsamość,
- przygotowanie dokumentu, potwierdzającego ostatni okres ubezpieczenia w sytuacji braku jego potwierdzenia w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych,
- złożenie przygotowanych dokumentów we właściwym oddziale NFZ,
- podpisanie umowy (z jednoczesnym wniesieniem opłaty dodatkowej),
- złożenie we właściwym dla miejsca zamieszkania oddziale ZUS druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 XX w ciągu 7 dni od zawarcia umowy na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne (druk do pobrania na www.zus.pl)
Zakończenie tej procedury nakłada obowiązek uiszczania comiesięcznej składki na konto ZUS oraz składanie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.
Reklama
Ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne NFZ?
W ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, ubezpieczenie świadczeń zdrowotnych może mieć charakter obowiązkowy lub dobrowolny. Przeciętnego obywatela najbardziej interesuje, ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne, czyli jaka jest wysokość składki? Rozdział 2 przytaczanej wcześniej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest w całości poświęcony problematyce składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Oto główne założenia:
- składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% wymiaru składki (art. 79 ust.1) czyli 9% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, podawanego co kwartał przez GUS,
- źródłem finansowaniasą środki własne ubezpieczonego,
- składka jest miesięczna i niepodzielna (art. 79 ust. 2),
- uzyskiwanie przychodów z więcej niż jednego tytułu zatrudnienia powoduje konieczność opłacania składki z każdego z tych tytułów odrębnie (art. 82 ust.1),
- możliwość nieopłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne tylko w przypadkach, ściśle określonych przez przepisy ustawy (art. 82 ust. 8, 9, 9a i 10),
- możliwość obniżenia wysokości składki za poszczególne miesiące do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych tylko wtedy, gdy jest od niej wyższa (art. 83 ust.1).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest odpowiedzialny za przeprowadzanie kontroli wykonywania obowiązków płatników w zakresie zgłaszania ubezpieczonych do Funduszu i opłacania składek (art. 90 ust. 1 ww. ustawy).
Reklama
Ubezpieczenie zdrowotne po ustaniu zatrudnienia
Poważnym problemem jest utrata pracy i tym samym nieopłacanie składek. Wiele osób zastanawia się, jak wygląda ubezpieczenie zdrowotne po ustaniu zatrudnienia? Ustawodawca stworzył dla tych osób pewną czasową ochronę. Zgodnie z art. 67 ust.4 z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, prawo do świadczeń tego typu opieki ustaje dopiero po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Ponowna ochrona pojawia się po zarejestrowaniu w Urzędzie Pracy. Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego powoduje wiele niepewności u osób bez zatrudnienia. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt.24 obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają bezrobotni, niepodlegający temu obowiązkowi z innego tytułu.
Reklama
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Rynek ubezpieczeń oferuje szeroką gamę dodatkowych prywatnych ubezpieczeń. Mogą być one uzupełnieniem już posiadanych, mogą także pełnić rolę jedynego ubezpieczenia zdrowotnego osoby, która nie korzysta ze świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanej ze środków publicznych. Trzeba tylko wybrać odpowiedniego ubezpieczyciela oraz indywidualny pakiet ochrony zdrowia. Warto zawsze sprawdzać kilka ofert. Na co zwracać uwagę? Oto kilka podpowiedzi, który element ubezpieczenia ma znaczenie:
- dostępność do placówek medycznych, które współpracują z daną firma ubezpieczeniową,
- katalog chorób, które są objęte konkretną umową,
- prawo do korzystania ze szczegółowych badań (laboratoryjnych, radiologicznych czy tomograficznych)
- poznanie zasad działania Podstawowej Opieki Zdrowotnej,
- możliwość wizyt u specjalisty ze skierowaniem i bez skierowania,
- brak limitów na wizyty u lekarzy,
- możliwość wizyt domowych,
- dodatkowe świadczenia, jak operacje i pobyty w szpitalach.
Wybranie ubezpieczenia zdrowotnego prywatnego wymaga dokładnej analizy jego warunków w porównaniu do wysokości składki. Niektóre pakiety zawierają dodatkowo ubezpieczenie zdrowotne na wyjazd zagraniczny.To bardzo przydatny wariant, który pozwala zrefundować wszystkie koszty leczenia, w tym koszty leczenia prywatnego oraz następstw nieszczęśliwych wypadków.
Cena indywidualnego ubezpieczenia zdrowotnego uzależniona jest od sumy ubezpieczenia i rodzaju towarzystwa ubezpieczeń.
