Skąd się bierze uczucie czegoś w gardle?
Uczucie „czegoś w gardle” może mieć charakter zarówno obiektywny, jak i subiektywny.
Jakie obiektywne przyczyny mogą stać za tą dolegliwością?
- Infekcja wirusowa lub bakteryjna górnych dróg oddechowych (grypa, przeziębienie, przewlekłe zapalenie zatok, zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, czyli angina) i związane z tym stany zapalne, obrzęki, gromadzenie się flegmy;
- Zespół przewlekłego spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła (ang. post nasal drip syndrome – PNDS);
- Dysfagia ustno-gardłowa – utrudnione przechodzenie pokarmu przez przełyk, najczęściej związane z zaburzeniami neurologicznymi i mięśniowymi, takimi jak stwardnienie rozsiane czy wylew krwi do mózgu;
- Choroba refluksowa przełyku (ang.: gastroesophageal reflux disease - GERD) – dochodzi wówczas do cofania się treści żołądkowych w górę układu trawiennego, aż do gardła, a nawet jamy ustnej;
- Podrażnienie mechaniczne lub chemiczne, reakcja alergiczna na różnego typu substancje wziewne (kurz, sierść, pyłki);
- Faktyczne zaleganie ciała obcego w przełyku (np. ości, fragmentu kości twardej skórki chleba);
- Rozwijająca się choroba nowotworowa (rak przełyku, krtani, gardła, chłoniak Hodgkina).
Jeśli chodzi natomiast o doznania subiektywne, mowa jest przede wszystkim o zaburzeniu psychosomatycznym znanym jako Globus histericus, czyli „gula w gardle”. Uczucie jakby coś stało w gardle, jest w tej sytuacji jedynie złudzeniem powstałym na tle emocjonalnym, nie jest natomiast związane z żadnym schorzeniem organicznym.
Reklama
Dziwne uczucie w gardle jako objaw psychosomatyczny
Dziwne uczucie w przełyku o charakterze psychosomatycznym najczęściej opisywane jest przez pacjentów jako wrażenie zalegania ciała obcego („kluchy”, guli, guza) lub ściśnięcia gardła, tak mocnego, że niekiedy aż uniemożliwiającego oddychanie.
Z tego typu dolegliwościami regularnie lub incydentalnie zmaga się około 40-50 procent dorosłej populacji. Są one efektem somatyzacji, czyli zastępowania doznań psychicznych czysto fizycznymi.
Występują u osób:
- cierpiących na zaburzenia nerwicowo-lękowe w perspektywie długoterminowej, w tym różnego typu fobie, nerwice wegetatywne itd;
- przeżywających pojedyncze sytuacje stresowe w życiu codziennym (ważny egzamin, publiczne wystąpienie);
- doświadczających cierpienia np. z powodu śmierci lub choroby bliskiej osoby.
Uczucie, jakby coś było w gardle bywa też objawem psychosomatycznym u pacjentów chorych na depresję, a także osób o określonym typie osobowości (na przykład lękliwej albo anankastycznej).
Reklama
Jak rozpoznać, że dziwne uczucie w gardle to nerwica?
Diagnostyka wszelkich somatyzacji wymaga przeprowadzenia pogłębionego wywiadu psychiatrycznego, a także poddania się szeregowi badań diagnostycznych w celu wyeliminowania przyczyn organicznych.
Aby stwierdzić, że dziwne uczucie w gardle to nerwica, należy wykonać:
- laryngoskopię i inne badania laryngologiczne, pozwalające naocznie ocenić stan gardła, krtani i przełyku pod kątem ewentualnych zmian chorobowych;
- manometrię przełyku, polegającą na sprawdzeniu kurczliwości mięśni przewodu pokarmowego;
- tomografię komputerową (alternatywnie rezonans magnetyczny lub prześwietlenie RTG) w celu wykrycia ewentualnych zmian nowotworowych;
- pH-metrię, czyli badanie kwasowości środowiska przełyku, niezbędne w przypadku podejrzeń refluksu;
- gastroskopię – badanie endoskopowe pozwalające ocenić dalsze odcinki układu pokarmowego;
Dopiero wykluczenie schorzeń górnej części przewodu oddechowego/trawiennego pozwala na powiązanie uczucia guli w gardle z zaburzeniami natury emocjonalnej.
Reklama
Uczucie, że coś stoi w przełyku a dysfagia
Uczucie, że coś stoi w przełyku, krtani lub gardle, często towarzyszy osobom cierpiącym na dysfagię. Zaburzenie to ma związek z uszkodzeniami morfologicznymi górnego odcinka dróg pokarmowych, nowotworami bądź nieprawidłowościami o charakterze nerwowo-mięśniowym, a jego istotą jest utrudniony przepływ treści pokarmowych przez przełyk, z jamy ustnej do żołądka.
Dysfagia rzadko występuje w postaci izolowanej klinicznie, zazwyczaj jest związana z następującymi problemami zdrowotnymi:
- stwardnienie rozsiane;
- stwardnienie zanikowe boczne;
- udar mózgu;
- choroba Wilsona;
- nowotwór mózgu;
- rak gardła, krtani, przełyku;
- zaawansowana próchnica i związane z nią poważne braki w uzębieniu.
Dysfagia występuje u około 7 procent populacji, a odsetek osób nią dotkniętych wzrasta wraz z wiekiem.
Reklama
Uczucie jakby coś było w gardle u osób z PNDS
U wielu osób uczucie jakby coś było w gardle znajduje odzwierciedlenie w stanie faktycznym, a owym „czymś” najczęściej jest gęsta wydzielina spływająca po tylnej ściance. Jest to problem zdrowotny typowy przede wszystkim dla pacjentów cierpiących na przewlekłe zapalenie zatok przynosowych.
Post nasal drip syndrome (PNDS) najczęściej występuje na podłożu wirusowym, ale zdarzają się też przypadki bakteryjnych nadkażeń wydzieliny (ma ona wówczas charakterystyczny, nieprzyjemny smak, odurzającą woń oraz żółto-zielonkawe zabarwienie).
Pozostałe przyczyny PNDS to między innymi alergia, a także wady anatomiczne, takie jak skrzywienie przegrody nosowej. Problem ten może być związany także z naczynioruchowym (idiopatycznym) nieżytem nosa, który jest schorzeniem niezapalnym o nie do końca wyjaśnionych przyczynach, prawdopodobnie powodowanym rozszerzaniem naczyń krwionośnych na skutek działania temperatury.
Reklama
Uczucie guli w gardle – jak się pozbyć?
Łagodzenie uczucia ucisku w gardle zależy od przyczyn jego powstania. Co pomoże na gulę w gardle wywołaną czynnikami fizjologicznymi? Przede wszystkim należy zlikwidować schorzenie podstawowe, którego objawem jest nieprzyjemne odczucie. Na bieżąco możemy starać się nawilżać śluzówkę gardła – pomogą w tym różne tabletki nawilżające dostępne w aptekach. Domowe sposoby na gulę w gardle to równie rozmaite napary i herbatki ziołowe. Unikajmy też czynników pogarszających stan dróg oddechowych – np. suchego powietrza czy papierosów.
Jeśli jednak uczucie duszenia w gardle to Globus histericus, konieczna jest praca nad psychiką i redukcją stresu. W tym mogą pomóc techniki relaksacyjne, zmniejszenie ilości pracy, a zwiększeniu dawek snu i wypoczynku. W sprawie uczucia „czegoś w gardle” warto też skonsultować się z psychologiem lub terapeutą.
