Czy pomidory uczulają?
Uczulenie na pomidory jest alergią, która objawia się przede wszystkim różnego typu dolegliwościami skórnymi, choć nie tylko. Jest ono stosunkowo słabo zbadane i opisane w literaturze naukowej. Brak jest precyzyjnych danych dotyczących populacji polskiej, natomiast z badań przeprowadzonych wśród mieszkańców basenu Morza Śródziemnego wynika, że dotyka ono w tamtym rejonie Europy 6,5 procent osób (za: K. Buczyłko). Do głównych alergenów znajdujących się w pomidorach należą białka takie, jak:
- Sola l 1 – profilina, znajdująca się przede wszystkim w miąższu warzywa. Jest to najsilniej uczulający ze wszystkich składników pomidora;
- Sola l - beta - fruktofuranozydaza pomidorowa. Białko to wykazuje właściwości uczulające, ale mało istotne klinicznie;
- Sola l 3 lipid transfer protein - białko przenoszące lipidy, znajdujące się w miąższu, skórce i pestkach. Stanowi przyczynę sporadycznych, ale bardzo ciężkich reakcji uogólnionych.
Inne alergizujące białka pomidora to: Sola l 4 - homolog Bet v 1, Sola l 1,3 - beta – glukanaza, Sola l chitynaza, Sola l peroksydaza, Sola l 11S Globulina, Sola l wicylina. Dodatkowo wskazuje się na aminy biogenne, takie jak tyramina, serotonina i tryptamina, które wprawdzie nie są alergenami, ale mogą wywoływać podobne objawy.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że pomidory są ważnym czynnikiem uczulającym w reakcjach krzyżowych, zwłaszcza z pyłkami traw oraz brzóz.
Reklama
Objawy uczulenia na pomidory
Jak wygląda uczulenie na pomidory? Objawy alergii występujące najczęściej, to przede wszystkim:
- wypryski, pokrzywka, rumień, uczucie pieczenia i szczypania skóry, zwłaszcza na ręce, która trzymała warzywo;
- pieczenie, świąd, opuchnięcie warg, ale też języka oraz błon śluzowych podniebienia i gardła;
- pieczenie oczu, łzawienie;
- uczucie goryczy w ustach, odbijanie, refluks;
- alergiczny nieżyt nosa, kaszel, astma;
- uczucie ściskania spowodowane obrzękiem krtani;
- nudności, biegunki, wymioty.
Alergia na pomidory rzadko przybiera postać uogólnioną, ale jeśli tak się stanie – konsekwencje dla zdrowia mogą być bardzo poważne. Efektem kontaktu z pomidorem przez osobę uczuloną może być w skrajnych przypadkach nawet potencjalnie śmiertelny wstrząs anafilaktyczny. Odpowiada za to wspomniane wyżej białko Sola l 3.
Reklama
Objawy uczulenia na pomidory u dziecka
Uczulenie na pomidory u dziecka daje takie same objawy, jak u osób dorosłych – symptomy zazwyczaj widoczne są na skórze, dotykają też błon śluzowych ust oraz układu pokarmowego.
Warzywa te wprowadza się do menu malucha około 10. miesiąca życia, jednak reakcje uczuleniowe mogą wystąpić wcześniej. Powodem będzie wówczas obecność białek w mleku matki lub jakakolwiek forma kontaktu fizycznego ze skórą dziecka. Alergia na pomidory u niemowlaka, która często ma charakter kontaktowy, wystąpić może nawet po krótkotrwałym dotknięciu warzywa rączką.
Uczulenie na pomidory, tak jak wiele tego typu przypadłości, może przechodzić z wiekiem, ale zjawisko to nie jest szerzej opisane w literaturze naukowej.
Ważne jest, by pamiętać o powiązaniach krzyżowych. Jedno z badań wykazało, że aż 40 proc. maluchów cierpiących na pyłkowicę traw, było jednocześnie uczulonych na pomidory (dane: K. Buczyłko).
Reklama
Wysypka po pomidorach
Wysypka po pomidorach najczęściej występuje na rękach, a mówiąc dokładniej – tej dłoni, w której trzymane było warzywo. Wskazuje to w jasny sposób na kontaktowy, bezpośredni charakter alergii.
Tego typu uczulenie po pomidorach często przyjmuje postać białkowego zapalenia skóry. Jest ono typowe wśród osób zajmujących się sprzedażą warzyw, czy zbieraniem pomidorów w szklarniach i na plantacjach, stanowiąc swego rodzaju chorobę zawodową.
Białkowe zapalenie skóry przypomina inne dermatozy wypryskowe – pojawiają się wysypka i świąd, niekiedy nawet bąble typowe dla pokrzywki, a dzieje się to w ciągu nie więcej niż kilku minut od kontaktu z pomidorem. Wskazuje to na udział przeciwciał klasy IgE, które powodują niemal natychmiastowe występowanie objawów.
Reklama
Jak leczyć uczulenie na pomidory?
Uczulenie na pomidory u dorosłych i dzieci leczy się dziś praktycznie tylko w jeden sposób – prosty i skuteczny. Remedium jest unikanie kontaktu z substancją alergizującą. Objawy uczulenia znikają w ciągu kilku godzin i nie pojawią się ponownie, jeśli pacjent nie dotknie lub nie zje ponownie pomidora. Ze względu na niezbyt nasilony charakter alergii, osobom uczulonym na pomidory rzadko podaje się leki łagodzące objawy. Jeśli doraźna farmakoterapia okaże się jednak niezbędna, lekarz może zaordynować:
● leki przeciwhistaminowe, blokujące tzw. receptory histaminowe, a przez to hamujące reakcję alergiczną;
● łagodne glikokortykosteroidy o działaniu przeciwzapalnym.
Stosunkowo rzadko stosuje się immunoterapię, czyli odczulanie za pomocą coraz większych, kontrolowanych dawek alergenu. Lepsze efekty przynosi odczulanie skierowane przeciw alergenom biorącym udział w reakcjach krzyżowych, a więc pyłkom traw i brzóz.
