Czy srebro uczula?
Panuje przekonanie, że srebro to metal hipoalergiczny, więc przypadki uczuleń są sporadyczne. To prawda – jednak musimy uwzględnić fakt, że czyste srebro (próby 999) występuje niezwykle rzadko, ponieważ jest zbyt miękkie, aby sprawdzić się w jubilerstwie (gdzie stosuje się najczęściej próbę 925, czyli stop srebra z miedzią).
Ponadto, alergia na srebro występuje znacznie rzadziej niż na inne metale, takie jak nikiel czy chrom, co może się to wiązać z niższą ekspozycją.W końcu srebro jest droższe, a przedmioty z niego wytworzone, jak sztućce czy monety kolekcjonerskie są wyznacznikiem prestiżu, więc najczęściej nie są używane na co dzień.
Tymczasem nikiel znajduje się w wielu przedmiotach codziennego użytku, od kolczyków i pierścionków po monety i sprzęt domowy – to właśnie ten metal wiąże się z najczęstszymi przypadkami uczulenia na biżuterię. Alergia na nikiel może dotyczyć nawet 20 proc. populacji, a problem 4 razy częściej spotyka kobiety niż mężczyzn.
Z kolei alergia na chrom dotyczy zazwyczaj osób narażonych na kontakt z nim w środowisku pracy. Chrom jest obecny w narzędziach, akcesoriach samochodowych, wyposażeniu łazienkowym, sprzętach do ćwiczeń, a nawet w instrumentach muzycznych.
Uczulenie na srebro pojawia się najczęściej po kontakcie z wyrobami jubilerskimi i dekoracyjnymi – a zatem używanymi znacznie rzadziej. Warto jednak mieć świadomość, że ze względu na swoje właściwości antybakteryjne czy przewodnictwo elektryczne, srebro jest dziś wykorzystywane w wielu innych dziedzinach. Mogą je dziś zawierać niektóre komponenty elektroniczne, odzież sportowa, elementy instrumentów muzycznych a nawet filtrów do wody.
Reklama
Jakie objawy daje uczulenie na srebro?
Alergia na srebro zazwyczaj manifestuje się jako zapalenie skóry, które jest reakcją alergiczną wywołaną bezpośrednim kontaktem skóry z alergenem. Najczęstsze objawy uczulenia na srebro występują miejscowo i są to: zaczerwienienie, swędzenie, obrzęk, rzadziej bąble i łuszczenie się skóry.
Alergie skórne są reakcjami nadwrażliwości typu IV (opóźnionego), w których system odpornościowy reaguje na niewielkie ilości alergenu, w tym przypadku cząsteczek metalu. W przypadku srebra, istotnym czynnikiem mogą być też substancje uwalniane podczas jego noszenia, takie jak sole srebra.
Reklama
Uczulenie na biżuterię, kolczyki i srebro w opatrunkach
Ze względu na właściwości antyseptyczne, srebro znajduje się w narzędziach chirurgicznych i produktach do dezynfekcji. Można więc mieć uczulenie na srebro w opatrunkach, a także kremach i maściach. Jest to tak naprawdę uczulenie na jony srebra, które są aktywnie chemicznie i mają działanie antybakteryjne. Diagnoza alergii na jony srebra może być trudna i często wymaga dokładnego wywiadu medycznego oraz testów alergicznych. Na szczęście jest stosunkowo rzadka.
Osoby, które zgłaszają objawy uczulenia na srebro, najczęściej zauważyły je po kontakcie z biżuterią, np. srebrnymi kolczykami czy pierścionkami. Alergie na metale szlachetne są najczęściej związane z dodatkami używanymi w stopach. Warto wiedzieć, że srebro próby 925 (zawierające 92,5 proc. srebra i 7,5 proc. innych metali, zwykle miedzi) ma ich mniej niż np. próby 800 (zawierające 80 proc. srebra i 20 proc. innych metali). Srebro 925 (Sterling Silver) uczula bardzo rzadko, głównie za sprawą obecności miedzi w stopie.
Czy to znaczy, że srebro pokryte warstwą innego szlachetnego, hipoalergicznego metalu jest bezpieczniejsze? Czy pozłacane srebro uczula? Kluczową kwestią jest jakość i rodzaj użytego złota. Jeżeli w procesie pozłacania użyto złota o niższej próbie, wtedy w stopie będzie większy promil innych metali, które mogą wywołać alergię. Z tego też względu nie da się jednoznacznie ustalić, co bardziej uczula: złoto czy srebro. Oba metale szlachetne są hipoalergiczne, ale możliwość wywołania uczulenia zwiększa się przy kruszcu niższej próby, szczególnie jeśli występuje w nim nikiel.
Reklama
Srebro rodowane i tybetańskie
Równie często pacjentki dopytują, czy srebro rodowane uczula. Przypominamy, że srebro rodowane jest pokryte cienką warstwą rodu (metalu szlachetnego z grupy platynowców), co zapewnia wyższy połysk, większą odporność na zarysowania oraz ochronę przed czernieniem i korozją, które są typowe dla srebra. Sam rod jest uważany za hipoalergiczny, więc srebro rodowane jest zazwyczaj lepiej tolerowane przez osoby z wrażliwą skórą lub skłonnościami alergicznymi. Nie znaczy to jednak, że jest w 100% bezpieczne. Warto wiedzieć, że warstwa rodu z czasem będzie się ścierać, prowadząc do bezpośredniego kontaktu skóry z srebrem i jego stopami (przede wszystkim z niklem, który odpowiada za najwyższy odsetek reakcji alergicznych).
Często w wywiadzie z pacjentem okazuje się, że tym, co uczula jest srebro tybetańskie – które de facto nie jest czystym srebrem. Zwykle zawiera ono mieszankę miedzi, niklu, a czasem cyny i cynku, z bardzo niewielką ilością prawdziwego srebra lub bez niego. Srebro tybetańskie jest raczej marketingowym określeniem, niż definicją stopu metalu.
W przypadku wystąpienia objawów alergii, należy zaprzestać noszenia podejrzanej biżuterii i skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać dalsze zalecenia. Mając wiedzę co jest alergenem, warto pytać sprzedawcę o dokładny skład metalu przed zakupem, aby uniknąć potencjalnych alergenów.
Reklama
Jak leczyć uczulenie na srebro i jak mu zapobiegać?
Osoby, które zauważyły na skórze niepokojące objawy i zastanawiają się, jak leczyć uczulenie na srebro, powinny przede wszystkim unikać kontaktu z przedmiotami zawierającymi stop, który może wywoływać reakcję alergiczną. W przypadku biżuterii, warto rozważyć wybór przedmiotów wykonanych z metali hipoalergicznych, takich jak tytan, platyna, lub złoto wysokiej próby. Dla zegarków alternatywą są paski silikownowe i koperty wykonane z tworzyw sztucznych. Miejscowo można stosować maści i kremy zawierające kortykosteroidy, które pomogą zmniejszyć stan zapalny świąd spowodowany reakcją alergiczną. Należy je stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Jeżeli nie da się ochronić skóry przed ekspozycją na alergeny, można sięgnąć po maści zawierające dimetikon lub inne substancje tworzące na skórze barierę ochronną. Ulgę w łagodzeniu świądu skóry i innych objawów alergii przyniosą leki przeciwhistaminowe. Część z nich dostępna jest bez recepty, jak np cetyryzyna.
W przypadku ciężkich reakcji alergicznych lub jeśli domowe sposoby leczenia nie przynoszą ulgi, konieczna może być konsultacja medyczna. Lekarz może zalecić wykonanie alergicznych testów skórnych w celu zidentyfikowania konkretnych alergenów i zaordynować dodatkowe leczenie, takie jak silniejsze leki sterydowe lub skierowanie do dermatologa. Ostre reakcje skórne powinny skłonić do natychmiastowej rezygnacji z biżuterii i kontaktu z metalami potencjalnie powodującymi reakcje uczuleniowe.
