Jakie są przyczyny udaru słonecznego u dziecka?
Długotrwałe przebywanie w mocno nagrzanym pomieszczeniu lub samochodzie to duże ryzyko udaru cieplnego, który w skrajnych przypadkach jest przyczyną śmierci.
Nic więc dziwnego, że ustawodawca daje przyzwolenie na wybicie szyby czy inne działanie, które pozwoli na uratowanie osoby znajdującej się w samochodzie.
Do udaru cieplnego u dziecka może dojść nie tylko w nagrzanym samochodzie, ale także w pozornie przyjaznych warunkach.
Odmianą udaru cieplnego jest udar słoneczny, czyli porażenie słoneczne będące wynikiem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, np. podczas zabawy w ogrodzie.
Grupą szczególnie podatną na udar słoneczny są dzieci. Czynniki sprzyjające jego wystąpieniu to m.in. to, że:
- ich system termoregulacji nie został jeszcze w pełni ukształtowany,
- dzieci są mniejsze i ze względu na małą powierzchnię ciała szybciej pozbywają się wody,
- są ruchliwe i podejmują wysiłek fizyczny, który sprzyja utracie wody i zwiększaniu naturalnej ciepłoty ciała,
- ich czaszka nie jest jeszcze w pełni zrośnięta, co przekłada się na to, że promienie słoneczne wpływają bardziej inwazyjnie na mały organizm.
Wyróżnia się 2 rodzaje udaru słonecznego u dzieci: klasyczny i wysiłkowy. Ten pierwszy występuje z powodu wystawienia na promieniowanie słoneczne. Natomiast do pojawienia się tego drugiego mogą przyczynić się intensywne ćwiczenia fizyczne w warunkach wysokiej temperatury powietrza, np. bieganie przez cały dzień na słońcu lub zabawa na placu zabaw umieszczonym w pełnym słońcu.
Do udaru słonecznego dochodzi także u tych dzieci, których głowa i kark nie są odpowiednio zabezpieczone - np. bawią się cały dzień na zewnątrz bez kapelusza.
Czym różni się udar słoneczny, cieplny i przegrzanie u dziecka?
Udar słoneczny jest rodzajem udaru cieplnego z tą różnicą, że do tego drugiego dochodzi wówczas, gdy organizm nie potrafi oddać nadmiaru ciepła, np. w reakcji na przegrzanie - np. w zamkniętym pomieszczeniu, w zbyt ciepłych ubraniach.
Udar cieplny pojawia się w wyniku działania wysokiej temperatury na organizm. Ponadto temperatura ciała staje się tak wysoka, że organizm nie umie poradzić sobie sam, by ją obniżyć.
Pojawiają się wówczas takie objawy jak:
- gorączka przekraczająca 39 st. Celsjusza,
- nadmiernie sucha lub wilgotna skóra,
- zaczerwienienie skóry,
- szybkie tętno,
- ryzyko utraty świadomości.
Natomiast porażenie słoneczne, inaczej udar słoneczny u dziecka to reakcja na wyjątkowo silną ekspozycję na promienie słoneczne. Przegrzanie słoneczne jest mniej poważne od udaru słonecznego, jednak brak reakcji na jego objawy może sprawić, że szybko zamieni się ono w przegrzanie.
Symptomy to:
- zaczerwienienie lub nienaturalna bladość skóry,
- ból głowy u dziecka,
- marudzenie malucha,
- podniesienie temperatury i szybkie jej wzrastanie.
Dziecko może borykać się też z wyczerpaniem świetlnym, które charakteryzuje się utratą płynów i soli mineralnych z organizmu w wyniku wystawienia na słońce.
Reklama
Objawy udaru słonecznego u dziecka
Jak rozpoznać udar słoneczny u dziecka? Przebieg może zacząć się dość niewinnie - maluch początkowo rezygnuje z zabawy, staje się płaczliwy i marudny, szuka okazji do odpoczynku. Rodzic może jeszcze na tym etapie nie wychwycić, że pociecha potrzebuje pomocy.
Warto wówczas przyjrzeć się innym, bardziej charakterystycznym objawom udaru u dziecka. Są to:
- wysoka gorączka, która wciąż wzrasta, prowadząc nawet do utraty świadomości,
- ogólny niepokój,
- mocno nagrzane ciało,
- bóle głowy,
- spadek ciśnienia krwi,
- niewyraźna mowa,
- zaburzenia oddychania,
- wymioty, nudności,
- biegunka.
Po jakim czasie mija udar słoneczny u dziecka? Jego łagodna postać trwa przez kilka godzin. Natomiast, gdy symptomy są bardzo nasilone, wymagają nawet kilkudniowej hospitalizacji.
Reklama
Jak leczyć udar słoneczny u dziecka?
Gdy dziecko traci przytomność, wręcz “przelewa się” przez ręce, wezwij karetkę. W przypadku łagodniejszego przebiegu, można samodzielnie zgłosić się z dzieckiem po pomoc do szpitala.
Zanim jednak dziecko dostanie się pod opiekę fachowców, należy udzielić jej pierwszej pomocy.
Co robić przy podejrzeniu udaru słonecznego u dziecka? Przede wszystkim należy przenieść dziecko w chłodne miejsce, a także przyjrzeć się kolorowi skóry twarzy.
Gdy buzia jest blada, należy podnieść tułów i zadbać o to, by głowa znajdowała się niżej. Natomiast, gdy twarz przybrała czerwony kolor, należy ułożyć dziecko w pozycji półleżącej.
Kolejnym krokiem jest zdjęcie z dziecka ubrania. Ponadto należy zastosować okłady z zimnych ręczników, a także by nie wkładać pociechy do zimnej wody ani okładać lodem, ponieważ może doprowadzić to do wystąpienia szoku termicznego.
Gdy dziecko jest przytomne, należy podawać mu wodę wraz z elektrolitami, by zapobiec odwodnieniu. W celu pobudzenia krążenia warto zacząć masować mu nogi. Jeżeli dziecko doświadczyło oparzeń skórnych, kolejnym wskazaniem jest zastosowanie balsamów chłodzących.
Reklama
Powikłania udaru słonecznego u dziecka
Najtragiczniejszą konsekwencją udaru słonecznego jest śmierć, do której dochodzi zazwyczaj wtedy, gdy ekspozycja była bardzo silna, a dziecko nie otrzymało pomocy na czas.
Dlatego nie należy bagatelizować jego objawów. Inne potencjalne skutki to:
- niewydolność wielonarządowa,
- obniżenie ciśnienia tętniczego,
- niewydolność serca,
- małopłytkowość,
- niedokrwistość,
- zaburzenia krzepnięcia krwi,
- zaburzenia pracy wątroby,
- niewydolność nerek,
- uszkodzenie układu nerwowego - w tym śpiączka.
Lekki udar słoneczny u dziecka również może wywołać powikłania i doprowadzić do problemów z rozwojem intelektualnym.
Reklama
Zapobieganie udarowi słonecznemu u dziecka
Chcąc uchronić pociechę przed udarem słonecznym należy dbać o to, by zabawy na świeżym powietrzu odbywały się nie w czasie największego nasłonecznienia, ale wtedy, gdy promieniowanie będzie mniejsze.
Warto wydzielić dziecku czas na zewnątrz tak, by w południe znalazło się ono z powrotem w chłodniejszej przestrzeni. Zabawa w ogrodzie czy na placu zabaw może odbywać się np. rano i w godzinach popołudniowych.
Przestrzeń przed domem można zorganizować tak, by pociecha mogła łatwo schronić się w cieniu - np. zacienić pół piaskownicy lub wybraną przestrzeń na placu zabaw. Naturalnym schronieniem będą drzewa w ogrodzie.
Warto też zadbać o nakrycie głowy dziecka - najlepiej w jasnych kolorach i wykonane z naturalnych materiałów, by nie przyciągać dodatkowo światła i nie doprowadzać do przepocenia głowy.
Nie można też zapomnieć o regularnym nawadnianiu pociechy. Sprawdzi się tu nie tylko woda, ale także soczyste, letnie owoce, takie jak arbuzy czy truskawki.
