Jakie są rodzaje ugryzień owadów?
Ugryzienie przez owada to doświadczenie, które może przydarzyć się każdemu z nas, np. podczas biwakowania, a nawet we własnym ogrodzie czy podczas grilla ze znajomymi.
Zostało sklasyfikowane w ICD-10 w kategorii: Narażenie na działanie sił mechanicznych materii ożywionej. Kod, pod jakim znajdziemy ugryzienie przez owada w ICD-10 to przede wszystkim W57 - Ugryzienie lub użądlenie przez niejadowitego owada i innego niejadowitego stawonoga.
Znane są jednak bardziej niebezpieczne stany, które również zostały wyodrębnione w przywoływanej klasyfikacji, m.in. A93.1 - czyli gorączka wywołana przez owada Phlebotomus. To rodzaj moskita, który może sprowadzić tak zagrażające zdrowiu objawy.
Wzmiankę związaną z ukąszeniem przez owada w ICD-10 odnajdujemy również w kategorii Y19 poświęconej urazom nieokreślonej okolicy ciała, w tym powierzchownym urazom okolicy ciała. Z kolei T.63.4 to ukąszenie lub użądlenie owada jadowitego. Jak widać, opcji jest wiele.
Natomiast w klasyfikacji ICD-11 ugryzienia owadów znajdziemy pod kodem: EK50.0, ND55 i NC30.Y.
Najpowszechniejsze rodzaje ukąszenia owadów to ugryzienia:
- pszczoły,
- osy,
- szerszenia,
- trzmiela,
- mrówki,
- muchy końskiej,
- komara,
- meszki,
- pluskwy,
- pchły,
- wszy,
- kleszcza,
- pająka.
Te różne ugryzienia owadów wyróżniają się nieco odmiennym wyglądem, dlatego warto lepiej się przyjrzeć głównym symptomom.
Reklama
Jak wyglądają ugryzienia owadów? Objawy
Jak rozpoznać, co Cię ugryzło? Zazwyczaj pszczoła pozostawia w skórze żądło, a miejsce, w którym się ono znajduje jest zaczerwienione i bolące. W przypadku osób uczulonych może pojawić się wstrząs anafilaktyczny. Osy nie zostawiają żądła i mogą atakować wielokrotnie. W wyniku ukąszenia przez tego owada pojawia się niewielki obrzęk i swędzenie, a gdy osa wprowadzi bakterie pod skórę również miejscowe zakażenie.
Szerszeń to jeden z najbardziej niebezpiecznych owadów, który działa w niebezpieczny sposób nie tylko na osoby uczulone, ale też na nieuczulone, wywołując toksyczną reakcję podobną do wstrząsu anafilaktycznego. Trzmiele żądlą rzadziej, ale po ich ugryzieniu również pojawia się opuchlizna.
Mrówki pozostawiają zaczerwieniony pęcherzyk. W naszym klimacie wiele ukąszeń tych owadów nie wiąże się z niebezpiecznymi powikłaniami, które zagrażałyby zdrowiu lub życiu jak dzieje się to np. w przypadku pogryzienia przez gatunki mrówek występujące w Stanach Zjednoczonych albo w Australii.
Z kolei ugryzienie muchy końskiej rozpoznasz po niezwykle bolącej grudce na skórze. Owad ten może też przenosić zarazki takie jak np. wąglik.
Komary pozostawiają po ukąszeniu okrągły i swędzący bąbel. Na szczęście, w naszym kraju nie ma komarów, które przenosiłyby groźne choroby.
Z kolei ugryzienie meszki może prowadzić do gorączki, wymiotów, nudności, bólu ranki i swędzenia.
Na tej podstawie można stwierdzić, że do najczęstszych objawów ugryzień owadów u osób zdrowych należy:
- swędzenie,
- ból,
- pieczenie,
- niewielkie zaczerwienienie.
Jeżeli taka zmiana po kilku godzinach znika samoistnie, nie wymaga kontroli lekarskiej. O zakażeniu może świadczyć sącząca się z rany po ukąszeniu owadów ropa. Taka dolegliwość wymaga zdezynfekowania rany. Większe ugryzienie nierzadko wiąże się z pojawiającą się w przyszłości blizną, a także siniakiem, który powinien zniknąć samoistnie.
Reklama
Czy ukąszenia u dzieci są bardziej niebezpieczne niż u dorosłych?
Układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze na tyle dojrzały, co osoby dorosłej. Dlatego niezbędne jest skonsultowanie każdej opuchlizny, obrzęku i ugryzienia, które pojawia się u malucha ze specjalistą.
Im szybciej zgłosisz się ze swoją pociechą do lekarza, tym szybciej zostanie mu udzielona pomoc. Szczególnie niebezpieczne są ugryzienia owadów u niemowląt ze względu na małą powierzchnię ciała i większą skłonność do reakcji alergicznych. Dlatego takie maluchy wymagają dużej uwagi.
Poza tym o różnych uczuleniach dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy zostaniemy pogryzieni. Jad pszczół może być niebezpieczny dla dziecka, zwłaszcza gdy nie wiesz, czy ma na niego uczulenie.
Reklama
Kiedy do lekarza po ukąszeniu owada?
Warto zwrócić większą uwagę na pokrzywkę, rumień, obrzęk albo dużą opuchliznę po ugryzieniu owada. Tego typu objawy, nierzadko połączone z gorączką i innymi symptomami ogólnymi, np. trudnościami z oddychaniem, wybroczynami, powiększonymi węzłami chłonnymi, mogą wskazywać na stan zapalny lub reakcję alergiczną.
Dlatego należy je skonsultować z lekarzem, który przepisze odpowiednie preparaty, np. środki przeciwhistaminowe albo antybiotyk na ugryzienie owada.. Może też podać bezpośrednio zastrzyk odczulający.
Jeżeli ugryzienie przez insekta jest tak bolesne, że nie radzisz sobie z bólem, koniecznie zgłoś się do specjalisty. Może on również zaproponować Ci testy na ukąszenia owadów, by rozpoznać, co Cię ugryzło.
Do jakiego lekarza udać się po ukąszeniu owada? Możesz skonsultować swój problem z lekarzem POZ, na SOR albo udać się bezpośrednio do poradni alergicznej. Gdy np. masz uczulenie na jad os, niezbędne może okazać się wezwanie pogotowia ratunkowego.
Reklama
Czym smarować ugryzienia owadów? Maść, żel i inne preparaty
Gdy zmiana po ugryzieniu owada jest nieznaczna i nie wymaga konsultacji lekarskiej, można działać na własną rękę.
Czym smarować skórę po ugryzieniu przez owada? Zazwyczaj na ukąszenia można stosować:
- maść,
- żel,
- krem,
- spray.
O taki preparat wystarczy poprosić w aptece. Wiele z nich ma formę leków na ukąszenia i zawiera substancje łagodzące, np. antyalergiczne, a także zmniejszające obrzęk, w tym panthenol czy mentol. Często sięga się też po kwaśną wodę w żelu.
Co ciekawe, maść należy dobrać w zależności od tego, jaki insekt nas ugryzł, ponieważ każdy z nich inaczej wpływa na skórę i organizm, wprowadzając do niego odmienne substancje. Na rynku dostępne są maści na ukąszenia komarów, ugryzienie pluskwy, ukąszenia osy, meszek, czy mrówek.
Reklama
Co na ukąszenia owadów ponadto?
Oprócz działania polegającego na stosowaniu maści, można też sięgnąć po inne preparaty na ukąszenia. Co warto stosować? Na liście znajdują się takie środki jak doustnie stosowana witamina B, witamina C, a także wapń do rozpuszczania. Substancje te działają na naczynia krwionośne. Mają też właściwości antyalergicznie. Dodatkowo wzmacniają ogólną odporność organizmu.
Rozwiązaniem zewnętrznym są z kolei plastry na ukąszenia, które wystarczy przykleić na zaczerwienione miejsce. Wiele z nich zostało wyprodukowanych w takich sposób, że są nasączone niezbędnymi substancjami leczniczymi, dzięki temu minimalizują obrzęk i redukują dolegliwości bólowe. Zapobiegają też ewentualnemu zakażeniu rany.
Reklama
Co na ukąszenia dla dzieci?
ie wszystkie preparaty, które są stosowane u dorosłych, sprawdzą się również w przypadku najmłodszych. Dziecko ma niedojrzały organizm, dlatego niektórych środków nie należy mu podawać. Informacje na temat stosowania konkretnych preparatów znajdziesz na opakowaniu od producenta. To tam zawarte są wskazania dotyczące ograniczeń wiekowych.
Na ukąszenia dla dzieci stosuj dedykowane im środki. Na tej liście znajdują się m.in. specjalne preparaty uwzględniające potrzeby delikatnej skóry dziecka i jego organizmu:
- kremy,
- plastry,
- żele,
- spray’e łagodzące.
Pamiętaj, że każdy preparat na ukąszenia dla dzieci musi zawierać wskazanie, że jest bezpieczny dla grupy wiekowej, w której się znajduje. Na rynku pojawiają się również środki na ukąszenia dla niemowląt, które są szczególnym rozwiązaniem dla potrzebującej skóry maluszka.
Domowe sposoby na ugryzienia owadów
Większość ugryzień przez insekty w Polsce i w klimacie umiarkowanym nie wymaga interwencji lekarskiej ani nawet stosowania specjalnych specyfików z apteki. Opuchliznę po ukąszeniu owada można próbować zwalczyć domowymi sposobami, okładając zmianę lodem, mrożonkami, zimną puszką albo butelką wyjętą z lodówki.
Co jeszcze można stosować na takie problemy? Popularnością cieszy się również soda na ukąszenia owadów. Takie okłady łagodzą zmiany skórne i zmniejszają dolegliwości bólowe. Wystarczy wymieszać kilka łyżeczek sody z odrobiną wody. Aby złagodzić delikatną reakcję alergiczną można rozpuścić tabletkę musującą z wapniem i wypić.
Chcąc zmniejszyć podrażnienia i świąd, warto też posmarować np. miejsce po ukąszeniu komara olejkiem lawendowym albo herbacianym. Dodatkowo wykazują one działanie przeciwbakteryjne. Na zmiany po komarach pomocny okaże się płatek kosmetyczny nasączony octem. W ten sposób zniwelujesz swędzenie.
Właściwości łagodzące i kojące, wykazuje też propolis oraz aloes na ukąszenia.
Aby zmniejszyć obrzęk warto też sięgnąć po rozwiązanie, jakim jest cebula na ukąszenia owadów. Wystarczy przekroić ją na pół i przyłożyć do pogryzionej skóry. Cebula ma w sobie siarkę, która wiąże niektóre toksyny, co może złagodzić opuchliznę.
Należy pamiętać, że dobór domowych środków łagodzących miejsce ukąszenia przez insekta zależy od tego, jakiego odczynu jest jego jad.
Zioła na ukąszenia owadów
Fitoterapia należy do naturalny sposobów na ugryzienia owadów. W jaki sposób można więc łagodzić powstałe pogryzienia? Zioła najlepiej stosować wewnętrznie, np. parząc sobie herbatkę zawierającą pokrzywę, czernicę, perz, kocankę, czarny bez, mniszek, brzozę i czarny bez.
Do łagodzenia ukąszeń owadów warto też zastosować bazylię, którą wystarczy rozetrzeć w dłoniach i nałożyć na bolesne miejsce. Zawarta w niej kamfora zacznie działać chłodząco i zmniejszać obrzęk, a przy tym redukować swędzenie i ból.
Poza tym olejki zawarte w bazylii odstraszają komary, dlatego warto posadzić tę roślinę w okolicach miejsc, w których planujesz wypoczywać. W ten sposób być może zmniejszysz ryzyko ukąszeń przez te insekty w przyszłości.
Pamiętaj, że naturalne sposoby na ukąszenia owadów sprawdzają się tylko wtedy, gdy pogryzienie ma łagodny przebieg i nie towarzyszy mu reakcja alergiczna!
Uczulenia na ugryzienia owadów
Bardzo niebezpiecznym stanem jest reakcja alergiczna na ugryzienie owada. Przybierając formę np. wstrząsu anafilaktycznego czy duszności, może doprowadzić nawet do śmierci.
Zapewne wielu z nas ma w pamięci historię tragicznej śmierci aktorki Ewy Sałeckiej, która zmarła w wyniku pogryzienia przez osy. Nie pomogło nawet natychmiastowe podanie leku przez znajdującego się obok męża. Alergia na ukąszenia owadów była u niej aż tak silna.
Jeżeli i Ty borykasz się z uczuleniem na jad owadów, głównie os czy pszczół, koniecznie zadbaj o to, by mieć przy sobie adrenalinę, która może uratować Cię w sytuacji zagrożenia życia. Alergia na ukąszenia owadów wymaga natychmiastowego działania i wezwania pogotowia.
Niezwykle niebezpieczna jest alergia na ukąszenia owadów u dzieci. Należy chronić najmłodszych przed czynnikami uczulającymi, by ograniczyć ryzyko ugryzienia. W ten sposób można zapewnić im większy poziom bezpieczeństwa.
Zakażenie po ugryzieniu owada
Ugryzienia insektów wiążą się z powstawaniem ran na skórze. Przekłada się to na większe ryzyko dostania się różnych substancji z zewnątrz, np. drobnoustrojów, które mogą zabrudzić ranę. Taka ranka wymaga natychmiastowego działania i dezynfekcji. Szybkie oczyszczenie zmiany minimalizuje ryzyko zakażenia.
Z drugiej strony zakażenie po ukąszeniu owada może być konsekwencją celowego wprowadzenia przez niego szkodliwych substancji, np. bakterii. Tak przykładowo robią muchy końskie.
Jak rozpoznać zakażenie po ukąszeniu owada? Początkowo pojawia się opuchlizna, swędzenie i zaczerwienienie, z którym bardzo trudno sobie poradzić. W skrajnych przypadkach mogą dojść objawy ogólnoustrojowe, w tym gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, wymioty, nudności złe samopoczucie. Wymaga to natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Powikłania po ukąszeniu owadów
W naszym klimacie ukąszenia owadów z reguły nie powodują niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych. Stosunkowo często zdarza się jednak ugryzienie przez kleszcza, które może skutkować zachorowaniem na boreliozę.
Szczególnie niebezpieczna może być też sytuacja, gdy ugryziona przez owada zostaje kobieta w ciąży, gdyż nie wiadomo, jak jej organizm zareaguje na jad insekta i jaki będzie miało to wpływ na rozwój płodu.
U zdrowych osób ryzyko stanowią egzotyczne podróże podczas których można spotkać znacznie więcej niebezpiecznych okazów wśród insektów, których ugryzienie może prowadzić do groźnych chorób tropikalnych.
Szczególnie uważać powinny osoby uczulone na jad owadów, ponieważ ich ukąszenie może nie tylko wywołać stan zapalny czy opuchliznę, ale też wstrząs anafilaktyczny, a np. w przypadku, gdy dojdzie do ukąszenia w gardło niedające się pokonać duszności, które prowadzą do śmierci.
Poza tym wśród popularnych skutków ubocznych można wymienić: infekcje bakteryjne, stany zapalne czy drobne zmiany skórne, tj. znaczki po pogryzieniu.
