Czy pająki domowe gryzą częściej w dzień czy w nocy?
W Polsce występuje kilka gatunków pająków domowych, które mogą ugryźć człowieka. Przypadki ukąszeń zdarzają się jednak rzadko i zazwyczaj wynikają z samoobrony zwierzęcia. Pająki występujące w naszym kraju nie są bowiem agresywne i nie polują na ludzi. Ugryzienie pająka domowego może wiązać się z pojawieniem się nieprzyjemnych objawów, takich jak obrzęk, swędzenie czy pieczenie. Nie powinno się jednak postrzegać tych zwierząt jako niebezpiecznych. Chociaż pająki w Polsce gryzą, to nie są silnie jadowite i nie stanowią zagrożenia dla życia człowieka.
Pająki, w zależności od gatunku, preferują różne środowiska, a więc żerują w rozmaitych miejscach i w różnych porach roku. Dzięki chowaniu się w ludzkich budynkach stawonogi mogą być aktywne przez cały rok. Większość osobników pozostaje jednak najaktywniejsza w okresie wiosny i lata kiedy jest ciepło, a liczba owadów, którymi się żywią jest największa. Ugryzienia pająka domowego w nocy mogą więc zdarzać się częściej, niż w dzień. Wiele gatunków prowadzi nocny tryb życia i wybiera się na polowania po zmroku, który daje im większe poczucie bezpieczeństwa i szansę na uniknięcie drapieżników.
Reklama
Które pająki gryzą w Polsce?
Istnieje co najmniej kilka gatumków pająków, które mogą ugryźć w Polsce. To, czy pojawi się odczyn po ugryzieniu, a także zaczerwienienie i świąd zależą od skłonności osobniczych.
- Kolczak zbrojny (Cheiracanthium punctorium) – żeruje pod kamieniami i wśród niskiej roślinności, ale może znaleźć się też w naszych domach. Jego ugryzienia potrafią być bolesne i skutkują jednymi z najsilniejszych objawów spośród tych wywoływanych przez pokąsania pająków zamieszkujących nasz kraj. Ataki kolczaków zdarzają się jednak bardzo sporadycznie.
- Kątnik domowy (Tegenaria domestica) – lubi ciemne i wilgotne miejsca, dlatego najczęściej kryje się w naszych piwnicach i garażach. Te pająki domowe są aktywne i gryzą głównie w nocy. Chociaż zazwyczaj unikają kontaktu z człowiekiem, to w razie przypadkowego przyciśnięcia mogą się bronić. Ugryzienie pająka kątnika potrafi wywołać dyskomfort, ale zwierzę to jest nieszkodliwe i bardzo pożyteczne.
- Pająk krzyżak (Araneus diadematus) – występuje nie tylko w domach, ale również w ogrodach, lasach, na balkonach, polach i łąkach. Chociaż jego wygląd może wydawać się niebezpieczny, to zwierzę to, podobnie jak pozostałe pająki, gryzie rzadko. Powodowane przez niego rany są równie mało bolesne, co ugryzienia komara.
- Sieciarz jaskiniowy (Meta menardi) – upodobał sobie ciemne, wilgotne miejsca, takie jak jaskinie, piwnice, studnie i kopanie. Jego ugryzienia są jednymi z najboleśniejszych w Polsce, podobnymi do użądlenia szerszenia. Nie jest jednak niebezpieczny dla człowieka.
- Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi) – żyje w ogrodach, na łąkach czy skrajach lasów, w miejscach wilgotnych i dobrze nasłonecznionych. Ugryzienie tygrzyka paskowanego zdarza się jedynie przypadkiem i nie jest powodem do zmartwienia.
- Pająk topik (Argyroneta aquatica) – jedyny pająk tak mocno związany ze środowiskiem wodnym. Możemy spotkać go na jeziorach i w strumieniach, chociaż w dzień przebywa on zwykle pod wodą. Ugryzienie po pająku topiku potrafi wywoływać silny ból, jednak stawonóg ten nie stanowi większego zagrożenia.
- Sidlisz piwniczny, sidlisz plamisty (Steatoda grossa) – należy do tej samej rodziny pająków co czarna wdowa. Mimo, że gatunek ten lubi przebywać w ludzkim domu, to zazwyczaj unika kontaktu z ludźmi. Jego jad zawiera toksyny, mogące powodować reakcje alergiczne, ale ugryzienie sidlisza piwnicznego nie jest uważane za poważne.
Zdarzają się czasem sytuacje pokąsań powodowanych przez egzotyczne gatunki pająków. Może dojść do nich w wyniku przetransportowania stawonogów do Polski razem z importowanymi towarami. Zawleczone w ten sposób gatunki są dużo bardziej niebezpieczne od rodzimych. Przykładowo, u dziecka ugryzienie pająka pustelnika potrafi doprowadzić do rozległych uszkodzeń tkanek, prowadzących do martwicy, która wiąże się z silnym bólem. Szczególnie uważać powinny też osoby starsze i alergicy.
Reklama
Ugryzienie pająka domowego – jak wygląda ślad i rumień?
Ukąszenia przez pająki w szerokości geograficznej w której leży Polska zdarzają się bardzo rzadko, dlatego istnieje małe prawdopodobieństwo, że zaobserwowany ślad jest ich sprawką. Liczba podejrzeń jest zwykle znacznie większa, niż ilość faktycznych ugryzień. Ślad po ugryzieniu pająka w Polsce może różnić się nieznacznie w zależności od gatunku pająka oraz od indywidualnej reakcji naszego organizmu. Mimo to, w większości przypadków jest niewielki i mało charakterystyczny. Ugryzienie pająka domowego na człowieku wygląda jak ukąszenie komara i jest równie mało niebezpieczne. Objawy po ugryzieniu pająka obejmują jedynie:
- drobne zaczerwienienie,
- ewentualne, lekkie opuchnięcie,
- swędzenie, bądź pieczenie.
Ślad po ukąszeniu pająka przeważnie zupełnie nie stanowi powodu do niepokoju. Znika w ciągu kilku godzin lub po dniu, do maksymalnie paru dni. Dociekliwe oko może dostrzec w miejscu rumienia po ukąszeniu dwa małe punkty (a nie jak w przypadku komara lub osy - jeden). Są to ślady ugryzienia pająka pozostawione przez jego zęby.
Ugryzienie przez kątnika – jak wygląda ślad?
Pająki kątniki nie są agresywne. Jeśli jednak dojdzie do ukąszenia, ślad po nim jest zazwyczaj bardzo mały i nie wyróżnia się niczym specjalnym. Tylko większe osobniki są w stanie przebić skórę. W miejscu ugryzienia pająka kątnika pojawia się mała, czerwona plamka, otoczona lekkim obrzękiem, która może swędzieć lub boleć. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej, miejsce ukąszenia będzie bardziej opuchnięte, zarumienione i obolałe. Ślad znika samoistnie po upływie kilku dni.
Pająk krzyżak – jak gryzie?
Ugryzienie krzyżaka ogrodowego to zdarzenie należące do rzadkości. Najczęściej dochodzi do niego w sytuacji, kiedy zwierzę wyczuje bezpośrednie zagrożenie, na przykład w wyniku utknięcia pod ludzkim ubraniem. Ślady po ugryzieniach krzyżaka zielonego są niewielkie i przypominają ukąszenie komara. Pojawia się mała, czerwona, lekko obrzęknięta plamka, której może towarzyszyć chwilowy ból i swędzenie. Ugryzienie pająka krzyżaka nie jest niebezpieczne nawet dla osób uczulonych.
Kolczak zbrojny – ugryzienie pająka
Ugryzienie kolczaka zbrojnego nie jest niebezpieczne, jednak nie należy do przyjemnych doświadczeń. Potrafi być bolesne, podobne do użądlenia przez osę. W miejscu ukąszenia szybko pojawia się zaczerwienienie i obrzęk skóry. Zgłaszane są także przypadki pieczenia i swędzenia. Rzadziej mogą wystąpić nawet objawy ogólne, takie jak nudności, zawroty głowy i gorączka. Symptomy ustępują w ciągu kilku dni, jednak w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej zaleca się kontakt z lekarzem.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Reklama
Co można zastosować na ugryzienie pająka?
Na ugryzienie pająka można stosować gotowe, ogólnodostępne w aptekach i marketach preparaty na ugryzienia owadów. Istnieje możliwość kupienia ich bez recepty. Zmniejszają one objawy ukąszenia, takie jak świąd, obrzęk, ból i zaczerwienienie. Często swoje działanie opierają na działaniu substancji przeciwhistaminowych, na przykład difenhydraminy lub dimentydenu. Plamę po ugryzieniu pająka można smarować też naturalnymi środkami łagodzącymi. Są one skuteczne dzięki kojącemu działaniu aloesu, antybakteryjnym właściwościom propolisu, chłodzącemu i zapewniającemu uldze mentolu, bądź różnym wyciągom z roślin zmniejszającym ból i obrzęk.
W przypadku silnego, uporczywego swędzenia miejsca po ugryzieniu pająka dobrym wyborem będzie użycie maści z hydrokortyzonem. Jeśli w ciągu kolejnych kilku dni pojawią się niepokojące symptomy, na przykład ropienie, wysypka, duża opuchlizna, wzrost zaczerwienienia, objawy ogólne, a ugryzienie stanie się bardziej bolesne lub swędzące, należy udać się do specjalisty, który udzieli informacji jak dalej leczyć ślad.
Rzadko może zdarzyć się reakcja alergiczna na ugryzienie pająka, dlatego uczulenie na jad stanowi silne wskazanie do odbycia wizyty lekarskiej. Ugryzienia polskich pająków są jednak na tyle niegroźne, że w większości wystarczające będą domowe sposoby. Należy dokładne umyć ranę po ugryzieniu wodą z mydłem, zastosować środek antyseptyczny oraz zimny okład. Zmniejszą one ryzyko wystąpienia infekcji, a także zniwelują obrzęk i złagodzą ból po ugryzieniu.
Reklama
Czy ugryzienie pająka może być groźne i wywołać uczulenie?
Ugryzienia pająków w Polsce są z zasady niegroźne, nawet dla uczulonych osób. Zwierzęta te nie są agresywne ani niebezpiecznie jadowite. Ewentualne spotkanie z nimi w większości przypadków kończy się na łagodnym bólu, zaczerwienieniu i obrzęku, które ustępują po kilku dniach. Czasem może pojawić się odczyn lub rumień po ugryzieniu, widoczny jako bąbel albo siniak. W niektórych przypadkach reakcja alergiczna na ugryzienie pająka może skutkować wystąpieniem silniejszych objawów, takich jak:
- intensywne swędzenie skóry,
- większy obrzęk,
- plamkowata wysypka,
- wzmożony ból.
Nie stanowią one jednak poważnego zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Ukąszenia po pająkach mogą wywoływać także objawy ogólnoustrojowe:
- nudności,
- zawroty lub bóle głowy,
- gorączkę.
Podobnie jak opuchlizna po ugryzieniu, ustępują one samoistnie po upływie maksymalnie kilku dni. Zagrażająca życiu reakcja anafilaktyczna objawia się trudnościami w oddychaniu, obrzękiem twarzy, gardła, języka, spadkiem ciśnienia krwi i wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego. Bardzo rzadko występuje ona jednak po ugryzieniu polskich pająków, nawet w przypadku osób uczulonych i szczególnie wrażliwych. W odróżnieniu od użądlenia przez osę, poszkodowany niemal nigdy nie potrzebuje natychmiastowej pomocy medycznej, jakim jest jak najszybsze podanie adrenaliny. Mimo wszystko, w przypadku wystąpienia wzmożonych objawów po ugryzieniu pająka zalecane jest odbycie wizyty lekarskiej. Osoby ze skłonnością do uczuleń powinny być świadome potencjalnego ryzyka i w razie potrzeby szybko reagować.
Reklama
Które pająki w Europie mogą być groźne?
Na terenie Europy, zwłaszcza w krajach południowych, występuje kilka gatunków pająków, które są uważane za groźniejsze od tych mieszkających w Polsce, ze względu na potencjalnie niebezpieczny jad.
- Czarna wdowa (Latrodectus mactans) – małe, czarne pająki z charakterystycznym czerwonym symbolem w kształcie klepsydry na brzuchu. Ich jad jest neurotoksyczny i może powodować silny ból, skurcze mięśni, nudności i trudności w oddychaniu. Ugryzienia potrafią być groźne, zwłaszcza dla dzieci i osób starszych. Pająk w naturalnych warunkach występuje między innymi w popularnej wśród Polaków Chorwacji.
- Pająk pustelnik (Loxosceles reclusa) – brązowy, z charakterystycznym znakiem w kształcie skrzypiec na grzbiecie. Jego jad zawiera nekrotoksyny, mogące powodować rozległe uszkodzenie tkanek wokół miejsca ukąszenia. Objawy obejmują martwicę skóry w okolicach rany po ugryzieniu pająka, silny ból i w rzadkich przypadkach reakcje ogólnoustrojowe.
- Tarantula europejska (Lycosa tarantula) – duży pająk o charakterystycznym wyglądzie, często brunatny lub szary z jasnymi paskami na ciele. Ugryzienie tarantuli może być bolesne i choć jej jad nie jest śmiertelny, to potrafi wywoływać objawy takie jak nudności, zawroty głowy i ból mięśni.
