Pracownica, która urodziła dziecko ma prawnie zagwarantowaną możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego. Ustawodawca stwarza kobietom prawo do pełnej opieki nad nowonarodzonym dzieckiem, a czas tego rodzaju urlopu od pracy sprzyja także odzyskaniu pełnej formy po trudach porodu. Młoda mama ma prawo nie tylko do czasowego zawieszenia obowiązku pracy, ale także prawo do otrzymywania w tym czasie określonego świadczenia pieniężnego.
Czy zasiłek macierzyński jest jedynym możliwym źródłem dochodu? Jak wygląda możliwość zarobkowania w trakcie urlopu macierzyńskiego?
Umowa zlecenie a macierzyńskie
Podstawowym problemem jest odpowiedź na dwa pytania:
- czy na umowie zlecenie przysługuje urlop macierzyński,
- czy na urlopie macierzyńskim można pracować na umowę zlecenie.
Jednym z głównych warunków wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest posiadanie ubezpieczenia chorobowego. Kobieta ubezpieczona w dniu porodu ma prawo do urlopu macierzyńskiego.
Zgodnie z art. 29 ust.1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2020.870 z dnia 15 maja 2020 r.) zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko lub przyjęła dziecko do 7 roku życia na wychowanie.
W przypadku kobiet zatrudnionych na umowę o pracę nie ma żadnych wątpliwości, iż przysługuje im urlop macierzyński. Ten rodzaj zatrudnienia podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu. Umowa zlecenia jest już traktowana inaczej. To rodzaj umowy cywilnoprawnej, nie wynikającej z typowego stosunku pracy. Ubezpieczenie chorobowe przy umowie zlecenie ma charakter dobrowolny.
Prawo przewiduje możliwość ubezpieczenia chorobowego przy tego rodzaju umowach, ale warunkiem koniecznym jest złożenie do pracodawcy wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Wniosek nie może być odrzucony, a pracodawca ma obowiązek odprowadzania odpowiedniej składki do ZUS.
Spełnienie tych warunków daje każdej kobiecie, także pracującej na umowie zlecenie możliwość skorzystania z dobrodziejstwa urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, zgodnie z Ustawą a dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2019.1040 z dnia 2019.06.05) na następujących zasadach:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (art.180 §1 pkt.1),
- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie (art.180 §1 pkt.2),
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie (art.180 §1 pkt.3),
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie (art.180 §1 pkt.4),
- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie (art.180 §1 pkt.5).
Opłacanie dobrowolnej składki chorobowej w czasie umowy zlecenia daje kobietom te same uprawnienia, które przysługują pracownicom zatrudnionym na umowę o pracę. W szczególności prawa te dotyczą kwestii związanych z porodem i zasiłkiem macierzyńskim.
Reklama
Zasiłek macierzyński na umowie zlecenie
Wiele kobiet zastanawia się czy może pracować na urlopie macierzyńskim lub czy może stracić zasiłek macierzyński na umowie zlecenie. Przepisy prawa wyraźnie wskazują, iż praca zarobkowa w trakcie tego urlopu jest dopuszczalna, ale po spełnieniu określonych warunków. Stosunek pracy, opierający się o umowę o pracę stwarza możliwości podjęcia zatrudnienia dopiero po 20 tygodniach urlopu macierzyńskiego bez zmiany wysokości zasiłku.
Umowa zlecenia podczas urlopu macierzyńskiego może być podjęta w każdym dowolnym czasie. Praca na zasadach zlecenia nie ma wpływu na:
- pobieranie zasiłku macierzyńskiego,
- jego wysokość,
- czas pracy w ramach zlecenia (nawet zaraz po urodzeniu dziecka),
- ograniczenia co do czasu pracy,
- ograniczenia co do wysokości wynagrodzenia.
Łączenie wynagrodzenia za zleconą pracę z zasiłkiem macierzyńskim daje możliwość pobierania całej zapłaty za wykonane w ramach umowy zlecenia, jak i również pobieranie zasiłku macierzyńskiego w pełnej wysokości.
Praca na umowę zlecenie na urlopie macierzyńskim może być wykonywana:
- u dotychczasowego pracodawcy,
- u nowego podmiotu, który nie jest powiązany z istniejącym pracodawcą.
Reklama
Czy na urlopie macierzyńskim można pracować na umowę zlecenie?
Umowa zlecenie nie powoduje utraty zasiłku macierzyńskiego. Ma to ogromne znaczenie, gdyż kwestie finansowe w tym czasie odgrywają dość istotną rolę. Zgodnie z art. 30a ust.1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 2020.870 z dnia 15 maja 2020 r.) ubezpieczona matka dziecka może złożyć pisemny wniosek, nie później niż 21 dni po porodzie, o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiemu w pełnym wymiarze.
Miesięczny zasiłek macierzyński stanowi 100% podstawy wymiaru składki (art. 31 ust.1 ww. ustawy). W tym czasie każda młoda mama, jeśli czuje się na siłach, może podjąć pracę na zasadzie umowy zlecenie.
Czy na urlopie macierzyńskim można mieć umowę zlecenie? Oczywiście, że tak. Należy tylko pamiętać o jednej ważnej zasadzie. Kodeks pracy zakazuje zawierania umów cywilnoprawnych, w tym także umów zlecenie, które posiadają tak naprawdę cechy umowy o pracę. Często jest to traktowane jako obejście przepisów prawa. Jeśli kobieta na urlopie macierzyńskim chce pracować na zlecenie u dotychczasowego pracodawcy musi być to inny charakter obowiązków, a zakres czynności z dotychczasowej umowy o pracę nie może pokrywać się z zakresem zadań, wskazanym w nowej umowie zlecenia.
Umowa zlecenie osoby przebywającej na urlopie wychowawczym to dodatkowe zarobkowanie, a zleceniobiorca w tym przypadku podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.
