Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

USG ciąży - na czym polega i kiedy zrobić pierwsze badanie?

USG ciąży to badanie całkowicie bezpieczne dla matki i dziecka. Pozwala przede wszystkim na wczesne wykrycie wad płodu. Na pierwsze USG w ciąży pacjentka powinna zgłosić się przed 10. tygodniem. Kolejne powinna wykonywać systematycznie w: I, II i III trymestrze. Przeczytaj, jak często można robić USG w ciąży oraz jakie badanie powinno zostać przeprowadzone.
badanie ultrasonograficzne ciąży
Źródło: 123RF
W skrócie
  • USG ciąży to bezpieczna dla matki i dziecka metoda diagnostyczna. Kobieta powinna zgłosić się 3-krotnie na taką wizytę, jeśli ciąża przebiega prawidłowo. Pozostałe badania ultrasonograficzne to decyzja pacjentki i jej lekarza prowadzącego.
  • Pierwszym badaniem ultrasonograficznym w ciąży powinno być USG dopochwowe. Należy je wykonać do 10. tygodnia ciąży, nie jest jednak obowiązkowe. Takie pierwsze badanie USG może potwierdzić lub wykluczyć ciążę.
  • Jeśli ciąża przebiega prawidłowo w późniejszych tygodniach lekarz wykonuje USG przez powłoki brzuszne. Stanowi to bezpieczną i z zupełności wystarczającą w tym okresie metodę badania rozwijającego się dziecka. Pozwala ustalić wiek ciąży, położenie płodu oraz łożyska, a także rozpoznać wady.
SPRAWDŹ TEŻ: USG piersi w ciąży. Jak wygląda? Kiedy wykonać?
Spis treści

Pierwsze USG w ciąży

Badania USG ciąży powinno być wykonywane u wszystkich kobiet spodziewających się dziecka. Ultrasonografia to bezpieczna zarówno dla matki, jak i dziecka, metoda diagnostyczna. Do obrazowania wykorzystuje ultradźwięki o różnych częstotliwościach. Celem badania jest wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w rozwoju dziecka.

Dodatkowo w czasie badania można zdiagnozować:

  • ewentualną ciążę mnogą,
  • określić długość ciemieniowo-siedzeniową płodu (od czubka głowy do pośladków),
  • stwierdzić tzw. wiek ciążowy. 

Lokalizację jaja płodowego czy obecność pęcherzyka ciążowego pozwala określić pierwsze USG ciąży. Kiedy je zrobić i jak wygląda? Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje, by pierwsze USG wykonać przed 10. tygodniem ciąży. Badanie to  nie jest obowiązkowe, jednak pozwala również ocenić prawidłowość narządu rodnego kobiety.

Pacjentki często wykonują je na własne życzenie. Bywa ono też standardem w prywatnych gabinetach ginekologicznych. W odróżnieniu od kolejnych badań, wykonywanych przez powłoki brzuszne, pierwsze USG w ciąży powinno być wykonywane sondą wprowadzoną przez pochwę. 

Reklama

Kiedy USG w ciąży?

Badanie USG w ciąży jest obowiązkowe. Kobieta powinna zgłosić się 3-krotnie na taką wizytę. Pozostałe badania ultrasonograficzne pozostają w decyzji pacjentki. Kalendarz badań płodu rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne wygląda następująco:

  • USG przed 10 tygodniem ciąży – badanie ultrasonograficzne sondą dopochwową potwierdzające ciążę (badanie nie jest obligatoryjne);
  • między 11 a 13 tygodniem ciąży – pierwsze obowiązkowe badanie ultrasonograficzne, tzw. USG genetyczne, wykonywane w celu wstępnej oceny anatomii płodu;
  • 18-22 tydzień ciąży – drugie obowiązkowe badanie ultrasonograficzne, tak zwane połówkowe (ocena narządów dziecka pod kątem wad rozwojowych);
  • 28-32 tydzień ciąży – trzecie obowiązkowe badanie USG (ocena rozwoju i położenia płodu).

Ostatnie obowiązkowe USG w ciąży w 30 tygodniu wykrywa i potwierdza ostatecznie lub wyklucza istnienie wad rozwojowych. Podczas tego badania lekarz określa biometrię, czyli robi pomiary główki, brzuszka płodu i kości udowej. Na podstawie tych pomiarów istnieje także możliwość, że komputer aparatu USG wyliczy wiek płodowy i masę ciała płodu. 

Istotnym elementem podczas tego badania jest ocena zachowania płodu, a także ocena łożyska pod kątem jego grubości, dojrzałości oraz ilości wód płodowych. Na koniec ocenia się akcję serca płodu.

USG w 30 tygodniu ciąży pozwala także określić termin porodu.

Reklama

Jak często można robić USG w ciąży?

Badania USG w ciąży nie są szkodliwe, w przeciwieństwie do np. tomografii komputerowej, która w diagnostyce wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie. Dlatego kobieta nie powinna obawiać się USG, a tym bardziej z niego rezygnować.

Ile razy na USG w ciąży należy się zgłosić? W przypadku prawidłowego przebiegu ciąży, kobieta powinna przynajmniej trzy razy zapisać się na taką diagnostykę. Jeśli pojawią się niepokojące objawy lub lekarz ma wątpliwości, wtedy zaleca się wykonanie dodatkowego badania.

Zdrowie przyszłej mamy i jej dziecka jest najważniejsze, dlatego zawsze należy wykonywać tyle badań, ile zaleci lekarz. Dokładnie przeprowadzona diagnostyka pozwala na wczesne wykrycie wielu nieprawidłowości, dzięki czemu możliwe jest szybkie wprowadzenie właściwej terapii.

Częste badania USG w ciąży nie przynosi negatywnych skutków i nie wpływa w żaden sposób na rozwój płodu czy przebieg samej ciąży, zatem nie jest ono szkodliwe.  

Reklama

USG dopochwowe w ciąży

Pierwsze badanie, na które kobieta w ciąży sama się decyduje to USG dopochwowe. Do którego tygodnia należy je zrobić? Zgodnie z zaleceniami, takie badanie wykonywane jest przed upływem 10. tygodnia ciąży.

W praktyce jednak USG dopochwowe lekarz przeprowadza tuż po tym, gdy pacjentka zgłosi się do niego z wynikiem testu potwierdzającym ciążę. Badanie wykonuje się za pomocą sondy, na którą nakłada się jałową osłonkę oraz żel do USG. Urządzenie wkładane jest do pochwy tak, by wykryć pęcherzyk ciążowy.

W którym tygodniu USG dopochwowe wykryje ciążę? Lekarz jest w stanie dać potwierdzenie już w 5. tygodniu. A po skończonym 6. tygodniu ciąży można zobaczyć pracę serca i sprawdzić częstotliwość uderzeń.

USG dopochwowe pozwala określić dokładniejszy wiek ciąży, ustalić czy jest to ciąża pojedyncza, czy mnoga oraz w jaki sposób rozwija się płód. Nie ma konkretnych zaleceń, jak często robić USG dopochwowe w ciąży.

Wszystko zależy od lekarza i tego, czy płód rozwija się prawidłowo. W przyjętej praktyce wykonuje się takie badanie dla potwierdzenia ciąży oraz w późniejszych tygodniach ciąży do oceny szyjki macicy

Reklama

USG w ciąży dopochwowe czy brzuszne?

Dopochwowe USG w ciąży powinno być pierwszym badaniem jeszcze przed upływem 10. tygodnia ciąży.  A co później? Jakie USG w 12. tygodniu ciąży - dopochwowe czy brzuszne? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ wszystko zależy od rozwoju płodu i stanu zdrowia pacjentki.

Lekarze przyjęli, że badanie tego rodzaju wykonuje się w pierwszym trymestrze, rzadziej w drugim, a prawie nigdy w trzecim. W późniejszych okresie zalecane jest wówczas, gdy istnieją alarmujące objawy.

Ciężarna nie powinna się  jednak go obawiać. Badanie ultrasonograficzne może być  bezpiecznie wykonywane przez całą ciążę - nie grozi uszkodzeniem pęcherza płodowego ani nie zniszczy czopu śluzowego. 

Jeśli ciąża przebiega prawidłowo w późniejszych tygodniach lekarz wykonuje USG przez powłoki brzuszne. Od którego tygodnia powinno być przeprowadzane?

Zaleca się, by robić to od 11. tygodnia ciąży. Stanowi bezpieczną i z zupełności wystarczającą w tym okresie metodę badania rozwijającego się dziecka.

USG brzuszne pozwala:

  • ustalić wiek ciąży,
  • ustalić położenie płodu oraz łożyska,
  • rozpoznać wady płodu,
  • stwierdzić zgon płodu.

Dodatkowo może wykryć nieprawidłowości u matki.

Do badania USG przez powłoki brzuszne konieczne jest przygotowanie. Pęcherz moczowy powinien być wypełniony.

Z tego powodu na godzinę przez USG zaleca się wypicie około półtora litra niegazowanej wody i do czasu badania wstrzymanie się z oddawaniem moczu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym – Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
  • Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Połóżników, https://www.ptgin.pl/node/60, [dostęp: 24.01.22]
  • dr S. Kwiatkowski, prof. A. Torbe, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie diagnostyki i postępowanie w ciążach powikłanych ograniczeniem wzrastania płodu, Ginekologia Polska, Warszawa, 2020.
  • M.E. Norton, L.M. Scoutt, V.A. Feldstein, Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, pod red. prof. R. Dębskiego, tom I, wyd. 6, Wrocław 2018.
  • Poradnik dla kobiet w ciąży i przyszłych rodziców, Narodowy Fundusz Zdrowia, Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki w Szczecinie, pdf [data dostępu: 1.02.22].
Agnieszka Jędrzejczak
Artykuł napisany przez
Agnieszka Jędrzejczak
Dziennikarka z zawodu i zamiłowania. W pracy od 11 lat. Najpierw w redakcji gazety codziennej jako dziennikarka specjalizująca się w tematach medycznych. Później zamiast słowa pisanego - mówione. W redakcji telewizji jako wydawczyni, dziennikarka i reporterka relacjonująca na żywo z całego kraju na anteny ogólnopolskie. Fanka żużla, dobrej herbaty i Zbigniewa Wodeckiego.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Badania w ciąży
Badanie beta hCG - testy, normy, interpretacja wyników
Para się przytula
Białko w moczu w ciąży - normy. Co oznacza i jak się objawia?
Kobieta w ciąży czekająca na badanie
Jak przeprowadzić badanie AFP i w jakim celu się je wykonuje?
Badanie poziomu AFP w laboratorium
Podobne artykuły
Badanie KTG kobiety w ciąży
Na czym polega badanie KTG i kiedy je wykonać w ciąży?
Badanie poziomu rubella IgG
Co oznacza rubella IgG w ciąży i czy jest niebezpieczna dla płodu?
Obowiązkowe badania w ciąży. Ile to kosztuje?
Lekarze badają kobietę w ciąży
Jak wygląda badanie GBS w ciąży i jak się do niego przygotować?
Kobieta trzyma dwa listki tabletek
Progesteron w ciąży – normy. Jaki poziom świadczy o ciąży?

Reklama


Rewolucja w precyzji leczenia nowotworów 🙌
Sprawdź!