Kiedy wykonuje się USG piersi w ciąży?
USG piesi w ciąży jest badaniem, które zaleca się wykonać każdej ciężarnej, mimo iż nie znajduje się ono w katalogu procedur obowiązkowych, co więcej – nie ma większego związku z przebiegiem samem ciąży.
Głównym wskazaniem jest profilaktyka raka piersi. Zagrożenie tą chorobą nie jest wprawdzie w ciąży większe niż w innych okresach życia, nie jest też jednak mniejsze. Wciąż istnieje, o czym wiele ciężarnych zapomina. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę, że zmiany w budowie ciała, które zachodzą w tym szczególnym czasie, wydatnie utrudniają regularne samobadanie.
Piersi stają się większe, bardziej nabrzmiałe, a wyczuwalne pod skórą grudki rutynowo są interpretowane, jako fizjologiczna reakcja tkanki gruczołowej na ciążę. W ten sposób nie tylko pacjentki uspokajają same siebie, ale też często są uspokajane przez lekarzy. Efekt? Rozpoznanie nowotworu u ciężarnych z reguły jest dużo późniejsze, niż w populacji ogólnej kobiet.
Siłą rzeczy choroba jest wówczas w bardziej zaawansowanym stadium, ryzyko przerzutów jest większe, a rokowania gorsze. Jak podaje fundacja Rak’n’Roll, opóźnienie między wystąpieniem pierwszych objawów a rozpoznaniem choroby wynosi w przypadku kobiet w ciąży od 2 do 7 miesięcy.
W związku z tym, organizacja ta zwróciła się do ekspertów Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników o wypracowanie zaleceń dotyczących wykonywania USG w ciąży pod kątem nowotworu piersi.
Kto i kiedy powinien wykonać badanie według specjalistów? Szczegóły poniżej.
Reklama
Badanie piersi w ciąży
Ultrasonografia piersi:
- zalecana jest w pierwszym lub drugim trymestrze u wszystkich ciężarnych po 35 roku życia,
- powinna zostać rozważona przez pacjentki w wieku poniżej 35 lat, nawet jeśli brak jest klinicznych objawów choroby i nie występuje dziedziczne obciążenie nowotworem (także i w tym przypadku badanie piersi dobrze jest wykonać w I lub II trymestrze),
- jest konieczna w sytuacji, gdy wykryte zostaną niepokojące symptomy: wyczuwalny w dotyku guz, zaczerwienienie skóry, obrzęk, powiększenie węzłów chłonnych pod pachą.
Jeśli istnieje podejrzenie nowotworu, niezbędne staje się wykonanie pełnej diagnostyki mającej na celu jego wykluczenie lub potwierdzenie.
Dopuszczalne badania w ciąży, w tym wyjątkowym przypadku zgodne ze standardami dla kobiet nie ciężarnych, to (oprócz samego USG):
- mammografia,
- biopsja gruboigłowa piersi,
- biopsja cienkoigłowa węzłów chłonnych.
Reklama
USG piersi podczas karmienia
Dane Amerykańskiej Akademii Pediatrii, przytaczane przez zwrotnikraka.pl wskazują, że karmienie piersią przez 1 rok zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi oraz jajników o 28 procent.
Niemniej, zagrożenie bynajmniej nie znika i występuje również w okresie laktacji. I tak, jak w czasie ciąży, choroba może się wówczas okazać bardziej zdradliwa i trudniejsza w diagnozie, niż w innych przypadkach. Piersi są wówczas powiększone, często obrzęknięte, zaczerwienione, obolałe – łatwo te objawy pomylić z symptomami nowotworu.
Choć dawniej można się było spotkać z potocznymi sądami, by USG piersi podczas karmienia nie wykonywać, nie ma ku temu żadnych podstaw. Co więcej, warto badaniu poddać się właśnie wtedy, gdy trudniej jest ewentualny guz wyczuć palcami. Tym bardziej, że jest ono nieinwazyjne i całkowicie bezpieczne, pozostające bez wpływu na zdrowie matki i dziecka.
Reklama
Mammografia w ciąży
Pacjentki pytają niekiedy: USG czy mammografia? Czym się różnią, jakie są wskazania do ich wykonania, czy są bezpieczne dla kobiet w ciąży?
USG jest dla ciężarnych neutralne, emitowane przez sondę ultradźwięki nie szkodzą w jakikolwiek sposób, dlatego badanie można wykonywać wielokrotnie. Jest ono pierwszym i podstawowym narzędziem diagnostycznym w profilaktyce antynowotworowej w tym szczególnym okresie życia.
Inaczej rzecz wygląda w przypadku mammografii. W ciąży wykonuje się ją wyłącznie w sytuacji poważnie uzasadnionych podejrzeń nowotworu, kiedy korzyści płynące z badania przewyższają ryzyko z nim związane. Na co dzień procedura ta przeznaczona jest raczej dla kobiet w wieku 50+, a jednym z głównych przeciwwskazań do jej stosowania jest właśnie ciąża.
Mammograf wykorzystuje bowiem promieniowanie rentgenowskie, które potencjalnie może wywołać wady wrodzone u płodu. Ryzyko to nie jest duże, ale istnieje, szczególnie w pierwszych tygodniach ciąży.
Reklama
Jak wygląda USG piersi?
Badanie piersi jest całkowicie nieinwazyjne i nie powoduje bólu, choć niektóre pacjentki mogą odczuwać dyskomfort związany z uciskaniem ciała przez sondę, zwłaszcza przy zwiększonej tkliwości.
USG sutka wykonuje się je przez powłoki skórne, z użyciem głowicy emitującej dźwięki o bardzo wysokiej częstotliwości. Odbijają się one od struktur znajdujących się wewnątrz ciała, po czym w czasie rzeczywistym są zamieniane w obraz widoczny na monitorze.
Jak wygląda badanie USG piersi? Badanie wykonuje się na leżance, w pozycji leżącej na wznak, z dłońmi umieszczonymi pod głową. Wcześniej pacjentka proszona jest o rozebranie się do pasa. Aby ułatwić ruchy głowicą, a jednocześnie zwiększyć jej czułość, stosuje się specjalny żel do ultrasonografii, nakładany na sondę lub bezpośrednio na ciało.
USG piersi trwa około 10-15 minut. Do badania nie trzeba się w żaden szczególny sposób przygotowywać.
