Czym jest warfaryna?
Warfaryna jest lekiem przeciwkrzepliwym, należącym do antagonistów witaminy K (VKA). Oprócz warfaryny do VKA zaliczany jest także inny organiczny związek chemiczny o nazwie acenokumarol.
Leki z grupy antagonistów witaminy K są stosowane w medycynie od 70 lat. Głównie w celu leczenia i zapobiegania żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, która obejmuje zakrzepicę żył głębokich i będącą jej konsekwencją- zatorowość płucną.
Warfarynę stosuje się też u pacjentów po zawale mięśnia sercowego, aby zapobiec powikłaniom zakrzepowo-zatorowym. Lek znajduje także zastosowanie u pacjentów z migotaniem przedsionków, wadami zastawkowymi serca oraz ze sztucznymi zastawkami, gdyż zapobiega udarom oraz zatorom krążeniowym. Ponadto podaje się go pacjentom z trombofilią po przebytej zakrzepicy.
Reklama
Działanie warfaryny
Działanie warfaryny polega na hamowaniu syntezy osoczowych czynników krzepnięcia zależnych od witaminy K. Czynniki krzepnięcia II, VII, IX i X są syntetyzowane w wątrobie. Pozostają biologicznie nieaktywne do czasu, kiedy cząsteczki kwasu glutaminowego ulegną karboksylacji przy udziale witaminy K. Leki należące do antagonistów witaminy K blokują proces karboksylacji, a co za tym idzie hamują czynność układu krzepnięcia.
Jeszcze do niedawnawarfarynaoraz inne substancje z grupy antagonistów witaminy K były jedynymi doustnymi lekami o działaniu przeciwkrzepliwym. Obecnie na rynku aptecznym dostępne są także inne doustne antykoagulanty, takie jak:
- dabigatran,
- apiksaban,
- rywaroksaban.
Zaletą VKA jest szybkie wchłanianie z przewodu pokarmowego, a co za tym idzie szybkie działanie. Warfarynaosiąga maksymalne stężenie we krwi po 1,5 godzinie od zażycia, a jej czas półtrwania wynosi nawet 42 godziny.
Metabolizowana jest w wątrobie, a następnie usuwana z organizmu wraz z moczem. Lek ma jednak swoje minusy – wymaga stałego monitorowania terapii oraz wchodzi w interakcje z wieloma innymi lekami, co w dużym stopniu udało się wyeliminować w przypadku nowych antykoagulantów.
Reklama
Preparaty z warfaryną
Warfaryna dostępna jest w Polsce w postaci tabletek wydawanych tylko z przepisu lekarza. Tabletki z warfaryną dostępne są w dwóch dawkach – 3 i 5 mg.
Jeżeli chodzi o cenę warfaryny, to za opakowanie zawierające 100 tabletek trzeba zapłacić około 20-30 złotych. Należy jednak wiedzieć, że preparaty zawierające tę substancję czynną znajdują się na liście leków refundowanych przez NFZ. Wydawane są bezpłatnie wszystkim osobom, które ukończyły 75 lat, zaś pozostałym pacjentom za odpłatnością ryczałtową.
Reklama
Skutki uboczne warfaryny
Jednym z najczęstszych skutków ubocznych warfaryny są powikłania krwotoczne – głównie krwotoczny udar mózgu, nazwany potocznie wylewem. Częstość występowanie tego powikłania ocenia się na 0,3 – 0,6 proc. (Kołodziej 2013).
Najbardziej narażone na wystąpienie udaru krwotocznego są osoby powyżej 65. roku życia oraz chorujące na nowotwory, choroby wątroby i nerek, a także z niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym. Istotnym czynnikiem ryzyka jest także zażywanie leków wchodzących w interakcję z warfaryną.
Poza powikłaniami krwotocznymi,skutkami ubocznymi warfarynymogą być także następujące schorzenia i dolegliwości:
- martwica kumarynowa naskórka,
- zapalenie naczyń
- nudności,
- wymioty,
- biegunka
- cholestatyczne zapalenie wątroby,
- przemijające łysienie,
- wysypka.
Reklama
Interakcje i dawkowanie warfaryny
Warfarynawiąże się silnie z albuminami i podlega metabolizmowi wątrobowemu, co sprawia, że wchodzi w interakcje z wieloma innymi lekami. Według niektórych naukowców można wymienić nawet 200 takich leków i substancji spożywczych, które mogą osłabiać lub nasilać jej działanie.
Lekarze decydujący się na leczenie tym antykoagulantem powinni mieć to na uwadze. Przed przepisaniem leku zalecany jest szczegółowy wywiad z pacjentem odnośnie stosowanych przez niego leków, a także poinformowanie chorego, jakich leków powinien unikać w przyszłości.
Warfaryny nie należy łączyć zwłaszcza na następującymi lekami:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
- heparyna drobnocząsteczkowa,
- amiodaron,
- metronidazol,
- statyny,
- niektóre antybiotyki,
- spironolakton.
Jeżeli chodzi o dawkowanie warfaryny, to dawka początkowa zwykle wynosi 5-10 mg na dobę, a następnie jest zmieniana (zwiększana lub zmniejszana) na podstawie wieku, chorób współistniejących, zażywanych leków etc.
Często dawkę ustala się przy pomocy specjalistycznych programów komputerowych.
Zasadniczo warfarynę i inne leki należące do antagonistów witaminy K zażywa się doustnie, raz na dobę. Od początku leczenia niezbędne jest monitorowanie skuteczności terapii za pomocą tzw. współczynnika INR. Pełnie działanie w organizmie lek osiąga po 5-7 dniach stosowania.
Po ustaleniu odpowiedniej dawki i osiągnięciu zadowalającego czynnika INR ustala się tzw. dawkę podtrzymującą.
Warto jednak podkreślić, u niektórych pacjentów stwierdza się mniejsze zapotrzebowanie na warfarynę, a u innych oporność na tę substancję czynną.
