Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚

Warzywa dla cukrzyka - jakie najlepsze, a jakich unikać?

Warzywa dla cukrzyka są niezbędnym elementem ich diety, jednak budzą wiele wątpliwości. Osoby borykające się z cukrzycą z jednej strony spotykają się z informacjami o konieczności ograniczenia np. ziemniaków, batatów, dyni, marchewki, czy buraków, a z drugiej z zaleceniami dotyczącymi zwiększenia podaży błonnika i witamin, które w największych ilościach występują właśnie w warzywach. W tym artykule wyjaśniamy, jakie warzywa są bezpieczne dla cukrzyka i jak je przygotowywać, aby utrzymać poziom glukozy w normie.
Warzywa dozwolone w diecie cukrzycowej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Warzywa są bardzo ważnym elementem w diecie osób z cukrzycą. Zawarty w nich błonnik pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi, a witaminy, minerały i antyoksydanty chronią komórki przed uszkodzeniami.
  • Należy wybierać głównie świeże, sezonowe, surowe warzywa, ponieważ mają najniższy indeks glikemiczny. Warzywa gotowane i rozdrobnione mogą być obecne w diecie, ale powinny być elementem większego posiłku, w którym występują też źródła białka i tłuszczu.
  • Każda osoba z cukrzycą może inaczej reagować na ten sam produkt lub posiłek. Dlatego planując dietę, najważniejsza jest samoobserwacja i regularne monitorowanie glikemii.
Spis treści

Reklama

Czy cukrzyk może jeść warzywa?

Tak. Warzywa dla cukrzyka to jeden z najważniejszych elementów diety i absolutnie nie należy z nich rezygnować. Są one źródłem błonnika, który reguluje poziom glukozy we krwi oraz bogactwem witamin, minerałów i innych substancji o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

Zaleca się spożywanie co najmniej 400-500 g warzyw dziennie, przy czym warto pamiętać, że każda dodatkowa porcja to dodatkowe korzyści zdrowotne.

Głównym pytanie nie jest więc, czy można jeść warzywa, ale jakie warzywa dla cukrzyka będą najlepsze i jak je prawidłowo przyrządzać.

Bardzo rzadko zdarza się, że spożywanie tych produktów pogarsza stan diabetyka. Wręcz przeciwnie, ich odpowiednia ilość w diecie pomaga w leczeniu tej choroby.

Warto podkreślić, że to jakie warzywa przy cukrzycy będą najlepsze to kwestia bardzo indywidualna. Każda osoba z cukrzycą może nieco inaczej zareagować na ten sam produkt lub nawet cały posiłek.

Niezwykle ważna jest więc samoobserwacja i regularne monitorowanie poziomu cukru we krwi. Jednak osoby, zastanawiające się, czy cukrzyk może jeść leczo, zupy, sałatki i sosy warzywne mogą być spokojne, ponieważ w większości przypadków będą to posiłki nie tylko w pełni bezpieczne, ale również bardzo korzystne.

Reklama

Jakie warzywa może jeść cukrzyk?

Ważnym wskaźnikiem, którym należy się kierować, odpowiadając na pytanie, jakie warzywa może jeść cukrzyk, jest ich niski indeks glikemiczny. Jest to wskaźnik, który ocenia produkty, pod kątem ich wpływu na poziom glikemii.

Co prawda, nie jest on idealny i w praktyce, zaleca się obliczanie ładunku glikemicznego całego posiłku, ponieważ uwzględnia on faktycznie spożytą porcję oraz pełny skład danego dania.

Większość warzyw spożywanych w formie surowej ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że są bezpiecznym i wartościowym elementem diety. Jakie warzywa można jeść przy cukrzycy?

Oto 5 najlepszych warzyw dla cukrzyka:

  • kiszone warzywa - kiszonki są dobrym źródłem witaminy C, błonnika pokarmowego i kwasów organicznych. Wspierają zdrowie mikrobioty jelitowej i odporność. Warto włączyć do diety np. ogórki kiszone lub kapustę kiszoną;
  • papryka - dla cukrzyka to bardzo dobry wybór, ponieważ jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy C oraz karotenoidów;
  • kalafior - jest dobrym źródłem błonnika, a dodatkowo jest bardzo niskokaloryczny;
  • zielone warzywa liściaste - sałaty, kapusty, natka pietruszki są źródłem folianów oraz naturalnych związków bioaktywnych, które wspierają zdrowie serca i mózgu. To bardzo ważne, ponieważ problemy neurologiczne i sercowo-naczyniowe są częstym powikłaniem cukrzycy;
  • pomidory - czy cukrzyk może jeść pomidory? Jak najbardziej. To świetne źródło likopenu, czyli bardzo silnego antyoksydantu, który chroni komórki przed uszkodzeniami. W diecie cukrzyka mogą pojawić się też przetwory pomidorowe i suszone pomidory.

Odpowiadając na pytanie, jakie warzywa można jeść przy cukrzycy, warto też wspomnieć o strączkach. Są one bardzo dobrym źródłem roślinnego białka, które wpływa na uczucie sytości, a także wrażliwość komórek na insulinę. Warto włączać je do swojej diety i częściowo zastępować nimi białko zwierzęce. Zalecana jest m.in. ciecierzyca, soczewica, fasolka szparagowa, bób, groch. Można wybierać strączki suche, jak również te w słoikach lub puszkach, zwracając uwagę, aby w składzie nie było cukru.

Wybierając warzywa, należy zwrócić uwagę głównie na formę ich przygotowania. Każda obróbka termiczna i technologiczna powoduje wzrost indeksu glikemicznego danego produktu. Dlatego najlepsze warzywa dla cukrzyka to te świeże, sezonowe, jedzone na surowo np. w formie surówek.

Nie oznacza to jednak, że gotowane warzywa lub warzywa na parze są zabronione. Warto jednak unikać nadmiernego rozgotowywania i starać gotować się wszystkie produkty aldente. Wtedy, kiedy to możliwe, zaleca się spożywanie warzyw w całości zamiast w formie puree, musów, czy sosów.

Dlatego też odpowiedź na pytanie, czy cukrzyk może jeść marchewkę, w dużym stopniu zależy od stopnia jej przyrządzenia. Marchewka surowa jedzona np. jako przekąska razem z hummusem lub w formie surówki jest bezpiecznym i wskazanym produktem.

Natomiast marchewka gotowana, duszona, pieczona, w formie puree lub zupy typu krem ma wyższy indeks glikemiczny. Mimo to, może być ona obecna w diecie cukrzyka. Warto jednak unikać jedzenia jej samodzielnie. Zamiast tego może być elementem pełnego posiłku, w którym występują też źródła białka oraz tłuszczu (np. mięso, ryby, jaja), które spowalniają trawienie węglowodanów i pomagają uregulować glikemię poposiłkową.

Warzywa dla cukrzyka typu 2

Wyróżniamy kilka typów cukrzycy w zależności od jej przyczyny, przebiegu i możliwości leczenia.

Najczęściej występuje cukrzyca typu 1, która jest chorobą genetyczną, autoimmunologiczną, wymagającą leczenia insuliną oraz cukrzyca typu 2 zależna od stylu życia. Częstym problemem jest też cukrzyca ciążowa. Zalecenia dietetyczne nie różnią się jednak znacząco.

Wszyscy pacjenci z cukrzycą powinni zadbać o to, aby w ich diecie znalazły się warzywa o niskim indeksie glikemicznym i niskim stopniu przetworzenia.

Warzywa dla cukrzyków typu 2 są równie ważne co dla cukrzyków typu 1 oraz kobiet z cukrzycą ciążową i każda z tych grup może jeść te same produkty.

Reklama

Jakich warzyw powinien unikać cukrzyk?

Niewskazane warzywa dla cukrzyków to te o wysokim indeksie glikemicznym.

Czego więc unikać? Przede wszystkim ugotowanych i rozdrobnionych warzyw np. ziemniaków w formie puree, gotowanej marchewki, przecierów z dyni lub batatów.

Nie oznacza to, że trzeba całkowicie ich unikać, ale powinny być jedynie dodatkiem do diety i posiłków, a nie ich głównym składnikiem. Należy też zawsze spożywać je w obecności produktu białkowo-tłuszczowego.

A czy cukrzyk może jeść buraki gotowane? Jeśli są one składnikiem pełnego posiłku, w którym występuje też chude mięso lub ryba oraz niewielki dodatek tłuszczu np. oliwy z oliwek, nie ma ku temu przeciwwskazań. Warto jednak unikać ich jedzenia samodzielnie.

Reklama

Przepisy z warzywami dla cukrzyka

W jaki sposób wkomponować warzywa do diety cukrzyka, aby posiłki były smaczne, zdrowe i miały pozytywny wpływ na glikemię? Przedstawiamy propozycje prostych przepisów z warzywami dla diabetyków.

Letnie warzywa dla cukrzyka - sałatka ze szparagami

Składniki:

  • Szparagi - 10 sztuk
  • Roszponka - 2 garści
  • Rzodkiewki - 2 sztuki
  • Pomidorki koktajlowe - 10 sztuk
  • Natka pietruszki posiekana - 1 łyżka
  • Feta - 1 plaster
  • Oliwa z oliwek - 1 łyżka
  • Musztarda - 1 łyżeczka
  • Nasiona słonecznika - 1 łyżka

Sposób przygotowania

Wszystkie warzywa umyć. Szparagi obrać w razie potrzeby i odłamać twarde końce. Ugotować na parze do miękkości, a następnie pokroić w mniejsze kawałki. W półmisku ułożyć rukolę, plastry rzodkiewek i połówki pomidorków. Dodać szparagi. Posypać pokruszoną fetą, natką pietruszki i słonecznikiem. Wymieszać oliwę z musztardą i polać sosem sałatkę.

Omlet dla cukrzyka z warzywami i mozzarellą

Składniki:

  • Jajka - 2 sztuki
  • Oliwa z oliwek - 1 łyżeczka
  • Mozzarella tarta - 2 łyżki
  • Pomidor - 1 sztuka
  • Kiełki brokuła - 1 łyżka
  • Pieprz, bazylia, oregano

Jajka wbić do miski i roztrzepać widelcem z dodatkiem przypraw. Pomidora pokroić w plastry. Na patelni rozgrzać oliwę i wbić jajka. Zmniejszyć ogień i smażyć pod przykryciem, aż zaczną się ścinać. Ułożyć na jednej połowie kilka plastrów pomidorów, posypać serem i złożyć omlet na pół. Dopiec po 10-15 sekund z każdej strony. Przełożyć omlet na talerz. Na wierzch ułożyć pozostałe plastry pomidora i kiełki.

Pierś z kurczaka z warzywami dla cukrzyka

Składniki:

  • Filet z piersi kurczaka - 1 porcja ok. 100 g
  • Kapusta biała szatkowana - 1 garść
  • Marchew - ½ sztuki
  • Ryż brązowy - 50 g
  • Jogurt naturalny - 2 łyżki
  • Czosnek - ½ ząbka
  • Oliwa z oliwek - 1 łyżka
  • Zioła prowansalskie, kurkuma, papryka słodka mielona

Pierś z kurczaka oczyścić, obtoczyć w oliwie i ziołach i piec w piekarniku nagrzanym do 200 stopni przez ok. 30 minut. Ryż ugotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Marchew zetrzeć na tarce. Kapustę wymieszać z marchewką, jogurtem i przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Doprawić do smaku. Pierś z kurczaka podawać z ryżem i surówką z kapusty.

Warzywa na patelnię dla cukrzyka

Składniki:

  • Mix warzyw mrożonych - 1 porcja ok. 300 g
  • Jajko - 1 sztuka
  • Jogurt naturalny - 2 łyżki
  • Koperek posiekany - 1 łyżka
  • Natka pietruszki posiekana - 1 łyżka
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżeczki

Na łyżeczce oliwy usmażyć warzywa. Przełożyć je na talerz i na tej samej patelni usmażyć jajko sadzone na oliwie. Dodać do warzyw. Jogurt wymieszać z ziołami i polać nim warzywa.

Czytaj również

Bibliografia

  • Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, 2024 https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd/zalecania-aktywni-czlonkowie-2024 [dostęp: 06.01.2025]
  • Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie 2020, https://www.archiwum.mz.gov.pl/wp-content/uploads/2014/01/NormyZywieniaNowelizacjaIZZ2012.pdf [dostęp: 06.01.2025]
  • Indeks glikemiczny - wysoki i niski indeks glikemiczny, produkty, tabela, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/68179,indeks-glikemiczny [dostęp: 06.01.2025]
  • Atkinson F., Brand-Miller J., Foster-Powell K. International tables of glycemic index and glycemic load values 2021: a systematic review, The American Journal of Clinical Nutrition, 2021, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916522004944?via%3Dihub [dostęp: 06.01.2025]
dietetyk Aleksandra Dziura
Artykuł napisany przez
dietetyk Aleksandra Dziura
Dietetyk kliniczny ze specjalizacją w żywieniu kobiet w ciąży, osób z chorobami hormonalnymi oraz zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Warzywa
Warzywa dla cukrzyka - jakie najlepsze, a jakich unikać?
Warzywa dozwolone w diecie cukrzycowej
Czy papryka to owoc czy warzywo?
Czy papryka to warzywo
Bób - kalorie i właściwości. Jakie ma wartości odżywcze?
Bób w misce
Podobne artykuły
Mężczyzna trzyma bataty w koszyku
Indeks glikemiczny batatów. Ile kalorii ma słodki ziemniak?
Dzienna dawka czosnku
Ile czosnku dziennie?
Ugotowany młody bób w miseczce
Jak gotować bób? - świeży, mrożony i żeby nie wzdymał? Sposoby i przepisy
Sałatka z selerem naciowym
Przepisy z selera naciowego - ciepłe potrawy oraz zdrowe sałatki
Buraki w słoikach w czasie kiszenia
Dlaczego warto spożywać kiszone buraki? Sprawdź, jak kisić buraki i zrób to sam

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Na jakie cechy preparatu na blizny zwracasz największą uwagę?
Contractubex