Czym jest WBC w morfologii krwi?
WBC (ang. White Blood Cells) to skrót oznaczający białe krwinki, zwane też leukocytami. Badanie WBC jest istotnym elementem morfologii krwi obwodowej, która dostarcza ważnych informacji o stanie zdrowia i funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Krwinki białe są odpowiedzialne za ochronę organizmu przed wirusami, bakteriami i innymi drobnoustrojami. Jest ich mniej niż krwinek czerwonych (RBC) we krwi, ale są od nich większe, mają zdolność do poruszania się i są prawie bezbarwne. Krwinki białe są wytwarzane w szpiku kostnym, grasicy, śledzionie i węzłach chłonnych.
Żyją od kilku dni do nawet 20 lat. Leukocyty (WBC) dzielą się na agranulocyty i granulocyty. W skład tych pierwszych wchodzą limfocyty i monocyty, a w skład granulocytów:
- neutrofile,
- eozynofile,
- bazofile.
Granulocyty zapewniają ochronę przed drobnoustrojami, są wytwarzane intensywniej podczas stanu zapalnego w organizmie. Tych składowych krwinek białych jest najwięcej, około 70 procent. Niszczą alergeny, larwy i jaja pasożytów. Monocyty niszczą bakterie, limfocyty - wirusy oraz wytwarzają przeciwciała (immunoglobuliny).
Warto wiedzieć, że badanie morfologii krwi obejmuje nie tylko WBC, ale także szereg innych ważnych parametrów. Wśród nich są:
- liczba krwinek czerwonych (RBC),
- hematokryt (HCT),
- stężenie hemoglobiny (HGB),
a także parametry pochodne, takie jak:
- średnia objętość krwinki czerwonej (MCV),
- średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej (MCH) ,
- średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej (MCHC).
Te parametry pomagają lekarzom w ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta i w diagnostyce różnych chorób.
Reklama
Normy WBC w badaniu krwi
Norma WBC u dorosłych wynosi zazwyczaj 4000-10000 leukocytów na mm³ (4,1–10,9 K/µl (G/l)). Jednak, aby prawidłowo zinterpretować wyniki badania krwi WBC, należy zawsze odnosić się do norm podanych przez laboratorium analityczne.
Interpretacja wyników zależy od kontekstu klinicznego. Wynik WBC w normie sugeruje, że organizm jest odpowiednio chroniony przed drobnoustrojami. Jednak zarówno podwyższone, jak i obniżone WBC mogą wskazywać na różne stany chorobowe.
Reklama
WBC w badaniach krwi - kiedy wykonać?
Badanie WBC w morfologii krwi jest zalecane w wielu sytuacjach. Najczęściej morfologia jest wykonywana, jeśli lekarz podejrzewa niedokrwistość, krwotok wewnętrzny, stan zapalny czy chorobę zakaźną, ale także by zdiagnozować inne choroby.
Badanie WBC jest również częścią:
- rutynowych badań profilaktycznych,
- diagnostyki chorób autoimmunologicznych,
- monitorowania leczenia chorób nowotworowych,
- badań prenatalnych u kobiet w ciąży.
Reklama
Podwyższone WBC w morfologii, czyli leukocytoza
Leukocytoza, czyli WBC podwyższone w badaniu krwi, może wskazywać na wiele stanów chorobowych. Za wysokie WBC może być spowodowane:
- infekcją bakteryjną lub wirusową,
- zakażeniem pierwotniakami,
- uogólnionym stanem zapalnym,
- białaczką,
- cukrzycą,
- mocznicą,
- chorobami nowotworowymi i autoimmunologicznymi,
- zaburzeniami immunologicznymi,
- gruźlicą,
- kiłą.
Podwyższony poziom WBC w badaniu krwi, może być spowodowany różnymi czynnikami. Oprócz wcześniej wymienionych przyczyn, warto zwrócić uwagę na to, że leukocytoza może być także reakcją na intensywny wysiłek fizyczny, długotrwały stres, a nawet nadmierne opalanie.
Co ciekawe, u kobiet w ciąży leukocytoza jest zjawiskiem fizjologicznym i nie zawsze oznacza chorobę.
Rodzaje leukocytozy
Leukocytoza może przybierać różne formy, w zależności od tego, który rodzaj krwinek białych jest podwyższony. Najczęściej występuje neutrofilia, czyli zwiększona liczba neutrofilów. Może ona wskazywać na infekcję bakteryjną, ale także występować w ciąży, po intensywnym wysiłku fizycznym czy obfitym posiłku.
Rzadziej spotyka się eozynofilię (zwiększenie liczby eozynofilów), która może sugerować choroby alergiczne lub pasożytnicze, czy limfocytozę (zwiększenie liczby limfocytów), która może być objawem infekcji wirusowych lub niektórych nowotworów krwi.
Limfocytoza, czyli zwiększenie limfocytów we krwi, jest objawem procesów zapalnych, infekcji, zakażeń takich jak gruźlica czy kiła, a także białaczki limfatycznej (przy bardzo wysokiej liczbie limfocytów).
Monocytoza, czyli zwiększenie liczby monocytów, oznacza takie procesy chorobowe jak: zakażenia bakteriami, wirusami i pasożytami, nowotwory (ziarnica złośliwa, białaczka mielomonocytowa i monocytarna), choroby autoimmunologiczne (toczeń, RZS).
Najczęściej jednak leukocytoza przybiera postać neutrofilii.
Reklama
Obniżone WBC w morfologii, czyli leukopenia
Leukopenia, czyli WBC poniżej normy w badaniu krwi, może wskazywać na poważne problemy zdrowotne.
Niskie WBC w morfologii może być spowodowane chorobą:
- szpiku kostnego (zwłóknienie, guzy, białaczka, ziarnica),
- naczyń (np. toczeń trzewny),
- wątroby lub śledziony,
- popromienną.
WBC poniżej normy to też efekt zażywania substancji cytotoksycznych podawanych w chemioterapii nowotworów.
Obniżony poziom WBC, może być równie niepokojący jak leukocytoza. Warto wiedzieć, że istnieje duża różnica między dolną granicą normy a poziomem, przy którym zaczyna się zwiększone ryzyko infekcji. Dlatego nie każde obniżenie WBC poniżej normy laboratoryjnej oznacza od razu poważny problem zdrowotny. Niektóre osoby mogą mieć genetycznie uwarunkowaną niższą liczbę leukocytów, co nazywamy "neutropenią niewinną".
Leczenie leukopenii zależy od jej przyczyny. W niektórych przypadkach może być konieczne zastosowanie leków stymulujących produkcję leukocytów lub leczenie choroby podstawowej.
Leukopenia u dzieci wymaga szczególnej uwagi, gdyż może być objawem chorób wrodzonych lub nabytych zaburzeń układu odpornościowego.
Reklama
Jak interpretować wyniki morfologii WBC?
Interpretacja wyników morfologii WBC zależy od wielu czynników. Wynik w normie zazwyczaj oznacza prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Podwyższone WBC może wskazywać na infekcję lub stan zapalny. Z kolei obniżone może sugerować problemy z układem odpornościowym lub choroby szpiku kostnego.
Interpretacja wyników wymaga spojrzenia na całościowy obraz krwi. Na przykład, pancytopenia, czyli jednoczesne obniżenie liczby krwinek czerwonych, białych i płytek krwi, może sugerować poważne choroby szpiku kostnego. Z kolei izolowane zwiększenie liczby limfocytów może być pierwszym sygnałem przewlekłej białaczki limfocytowej.
Ważne jest, aby nie skupiać się tylko na procentowych udziałach poszczególnych typów krwinek białych, ale przede wszystkim na ich bezwzględnych liczbach.
Czasami wyniki morfologii krwi mogą być zaskakujące. Na przykład, bardzo wysoka liczba płytek krwi (powyżej 450 G/l) może sugerować nadpłytkowość samoistną, która jest rodzajem choroby mieloproliferacyjnej. Z kolei bardzo niska liczba limfocytów (poniżej 0,5 G/l) przy jednoczesnej niedokrwistości i małopłytkowości może być charakterystyczna dla AIDS. W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych.
