Jak wygląda wesz odzieżowa?
Wesz odzieżowa (łac.: Pediculus humanus corporis) jest niewielkim owadem, bytującym w ubraniach, pościeli, kocach etc., żywiącym się krwią człowieka W starszej nomenklaturze uważana była za jeden z dwóch podgatunków wszy ludzkiej (łac.: Pediculus humanus), obok wszy głowowej (łac. Pediculus humanus capitis).
Współcześnie naukowcy skłaniają się ku twierdzeniu, iż różnica między nimi jest tak niewielka, iż nie należy ich dzielić, lecz co najwyżej mówić o pewnej zmienności w obrębie jednego gatunku. Faktem jest, że z biologicznego punktu widzenia są one do siebie bardzo zbliżone.
Tak czy inaczej, w praktyce:
- wszy głowowe (podobnie jak łonowe) bytują na stałe w owłosionej skórze żywiciela, czyli człowieka;
- wszy ubraniowe, choć pasożytują na człowieku, żyją i składają jaja w różnego typu tkaninach, do ciała ludzkiego zbliżając się jedynie po to, by zaczerpnąć świeżej krwi.
Dorosłe osobniki Pediculus humanus corporis mają od 2,5 do 3,5 milimetra długości. Są owalne, płaskie, posegmentowane. Mają 6 nóg. Przyjmują różne kolory – od brązowego po szary. Wesz odzieżowa żyje do 60 dni. W tym czasie żywi się od 1 do 5 razy dziennie, za każdym razem wkłuwając się w skórę. Jeśli straci dostęp do żywiciela, obumiera w ciągu tygodnia.
Wesz ubraniowa nie ma skrzydeł. Nie lata i nie skacze, zatem rozprzestrzeniać się może głównie poprzez bezpośredni kontakt między ludźmi, a także poprzez ubrania i inne wyroby uszyte z różnego typu tkanin.
Współcześnie wszawica odzieżowa stanowi problem przede wszystkim w dużych skupiskach ludzi żyjących w niehigienicznych warunkach. Większe lokalne ogniska wszawicy powstają najczęściej w enklawach biedy, zakładach karnych, obozach dla uchodźców etc. Aczkolwiek nie jest wykluczone zarażenie się w szkole lub przedszkolu, miejscu pracy, hotelu czy środkach masowej komunikacji.
Reklama
Jak wyglądają ugryzienia wszy odzieżowej?
Pobierając pokarm, wszy odzieżowe wkłuwają się w skórę i wstrzykują ślinę zawierającą specjalny antykoagulant, czyli substancję utrudniającą krzepnięcie. Następnie zasysają krew, po czym – nasycone – odrywają się od ciała żywiciela, by ponownie skryć się w jego ubraniu.
Co ważne, każde takie wkłucie pozostawia wyraźny ślad. Dostępne zdjęcia ugryzień wszy odzieżowej zazwyczaj ukazują skórę gęsto pokrytą ciemnymi plamami – czerwonymi, niekiedy wręcz brązowiejącymi. Są to grudki rumieniowo-obrzękowe. Mają one średnicę od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów.
Ugryzienia wszy odzieżowej powodują bardzo silny świąd, powodując nieodpartą potrzebę drapania. Efektem tego jest pogłębianie ran powodowanych przez wszy oraz ryzyko ich bakteryjnego nadkażenia.
Reklama
Larwa wszy odzieżowej
Każda wesz przechodzi trzy następujące po sobie stadia rozwoju. W pełnym cyklu życia są to kolejno
- larwy (gnidy);
- nimfy (niedojrzałe osobniki);
- dorosłe okazy;
Larwa wszy odzieżowej jest owalna. Przyjmuje jasny kolor, od białego do blado żółtego. W odróżnieniu od wszy głowowych i łonowych, które swoje jaja składają u nasady włosów, Pediculus humanus corporis lęgną się przede wszystkim w szwach ubrań, pościeli i innych materiałów.
Dlatego też walka z wszawicą tego typu wymaga przede wszystkim dezynfekcji bądź pozbycia się wszystkich tekstyliów, w których mogą bytować gnidy.
Reklama
Dezynfekcja wszy odzieżowej
Do dezynfekcji wszy ubraniowej używa się specjalistycznych środków chemicznych o działaniu owadobójczym. W przypadku stwierdzenia ognisk wszawicy, opryskowi poddaje się wszystkie tekstylia, całe szafy, a niekiedy nawet pomieszczenia (np. w noclegowniach, ośrodkach uchodźczych itd.).
Ze względu na dużą toksyczność używanych do tego celu chemikaliów, zwalczanie wszy odzieżowych powinno się zlecać wyspecjalizowanym firmom. Stosuje się albo klasyczny, miejscowy oprysk, albo tak zwane zamgławianie ULV.
Druga z wymienionych metod polega na rozproszeniu drobnej mgiełki, zawierającej preparat przeciw wszom, w całym mieszkaniu. Wymaga to jednak jego opuszczenia przez domowników.
Reklama
Lek na wszy odzieżowe
Lek na wszy odzieżowe jako taki nie istnieje, natomiast w terapii często stosuje się te same środki, które są wykorzystywane do walki z pasożytami głowowymi lub łonowymi.
Wymienić wśród nich można:
- krem z permetryną, czyli nowoczesnym, skutecznym środkiem owadobójczym, do stosowania na powierzchni całego ciała;
- 5-procentowy balsam z alkoholem benzylowym, 0,5 proc. balsam iwermektynowy, 0,5 proc. balsam malationowy;
- szampon lindanowy (bardzo silny, zawierający pestycyd służący do zwalczania różnych szkodników, niekiedy po zastosowaniu na skórę jest toksyczny);
W przypadku silnego świądu, pacjent może miejscowo zastosować środki łagodzące tego typu objawy, a więc leki przeciwhistaminowe (hamują reakcje uczuleniowe) oraz łagodne glikokortykosteroidy (ograniczają stan zapalny).
Jeśli dojdzie do zakażenia, wtórne infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami o działaniu ogólnoustrojowym.
Reklama
Domowe sposoby na wszy odzieżowe
Oprócz tego można polecić domowe sposoby na wszy odzieżowe. Te najbardziej upowszechnione są proste i całkowicie bezpieczne.
Podstawą utrzymywanie wysokiego reżimu sanitarnego, a więc działania takie działania, jak:
- częste kąpanie się ciepłej lub gorącej wodzie;
- częsta, regularna zmiana ubrań, bielizny, pościeli;
- pranie ubrań w możliwie wysokich temperaturach;
- suszenie maszynowe;
- dokładne prasowanie;
- pozbycie się z domu tych tekstyliów, które nie są potrzebne – przewietrzenie szafy ułatwi walkę z wszami.
