Wilcza jagoda
Po łacinie wilcza jagoda to „Atropa belladonna”. Pierwszy człon nazwy pochodzi od imienia greckiej bogini przeznaczenia, która miała wpływ na nić życia – Atropos. Z kolei drugi człon nazwy to w dosłownym tłumaczeniu - piękna kobieta.
Określenie to wzięto od dawnych wierzeń, zgodnie z którymi Rzymianki zjadały owoce wilczej jagody lub też wpuszczały sobie do oczu kilka kropel jej ekstraktu, dzięki temu ich źrenice rozszerzały się i oczy bardziej błyszczały. Taka kobieta uchodziła w tamtych czasach za bardziej atrakcyjną i pociągająca.
Reklama
Wilcze jagody – gdzie rosną?
Pokrzyk wilcza jagoda jest rośliną wieloletnią. Rośnie w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej. W Polsce, w postaci dziko rosnącej, można spotkać ją głównie na południu kraju. Występuje przede wszystkim w lasach i na ich obrzeżach. Najlepiej czuje się w miejscach wilgotnych i zacienionych, w których jest dodatkowo żyzna gleba. Obecnie wilcze jagody uprawa się na całym świecie.
W Polsce pokrzyk wilcza jagoda znajduje się pod ochroną od 1957 r. Dodatkowo roślina ta jest umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (co oznacza bliski zagrożenia).
Niebezpieczeństwo dla tej rośliny stanowiły liczne zbiory z przeznaczeniem dla przemysłu farmaceutycznego, z miejsc, w której rośnie lub rosła ona naturalnie. Wśród naturalnych lokalizacji jej występowania można wymienić, tereny objęte ochroną takie jak: Ojcowski, Pieniński oraz Roztoczański Park Krajobrazowy.
Reklama
Jak wygląda wilcza jagoda?
Pokrzyk wilcza jagoda to niewysoki krzew, o wysokości od 50 do maksymalnie 150 cm. Jego łodyga jest zazwyczaj koloru fioletowego i ma dwa lub maksymalnie trzy rozgałęzienia. Liście wilczej jagody są ciemnozielone, o jajowatym lub eliptycznym kształcie. Te położone najniżej są dość dużych rozmiarów, ponieważ mogą mieć nawet 25 cm długości i około 12 cm szerokości. Te znajdujące się wyżej są na ogół mniejsze i mają około 7-8 cm długości.
Roślina ta kwitnie w czerwcu oraz w lipcu. Wówczas pojawiają się na niej kwiaty w formie ciemnofioletowych lub brunatno-fioletowych dzwoneczków. Kwiaty rosną zazwyczaj pojedynczo, zdecydowanie rzadziej – parami. Owoce wilczej jagody są fioletowo-czarne i błyszczące.
Rozmiarem przypominają tradycyjną wiśnię. rzadko zdarza się, by wilcze jagody dojrzewały jednocześnie wszystkie rosnące na danym krzaku. Na ogół są widoczne obok siebie, zarówno jeszcze takie zielone, jak i już ciemnofioletowe. Łatwo pomylić je z borówką. Mniej bystre oko jest w stanie pomylić je również z jagodami. Owoce wilczej jagody mają słodki smak.
Jak działa ozonator żywności? Zobacz nasz test redakcyjny:
Reklama
Wilcza jagoda - zatrucie
Wszystkie części jagody wilczej posiadają właściwości trujące, zarówno kiedy są w formie żywej (tzn. rosną jeszcze na krzaku), jak i już takie poddane procesowi suszenia. Dzieje się tak ze względu na zawarte w nich toksyczne alkaloidy (L-hioscyjanina, atropina, L-skopolamina), pochodne kumaryny, garbniki, kwasy organiczne, triterpeny, jak również flawony i flawonoidy.
Najbardziej trujące są owoce wilczej jagody mające w swoim składzie atropinę i hioscyjaminę. Dlatego też dawka ich spożycia, która może zakończyć się śmiercią jest niewielka. Dla osoby dorosłej jest to maksymalnie 10 – 20 owoców, a dla dzieci – nawet 3 – 4 owoce.
Objawy świadczące o tym, że doszło do zatrucia wilczą jagodą mogę wystąpić, w zależności od osoby, już po 10 minutach albo też dopiero po kilku godzinach. O zatruciu świadczą:
- pobudzenie połączone ze wzmożoną gadatliwością,
- rozszerzone źrenice,
- uczucie suchości w ustach (zwiększone pragnienie),
- nudności i wymioty,
- przyspieszony oddech,
- zaczerwienienie skóry,
- wysoka gorączka (sięgająca często nawet 40 stopni Celsjusza),
- majaczenie, halucynacje i drgawki (ze względu na halucynacje są też i tacy, którzy traktują wilczą jagodę jako narkotyk),
- napady szału i agresji,
- nierozpoznawanie otoczenia,
- światłowstręt,
- zaburzenia mowy, wzroku i słuchu,
- nieskoordynowane ruchy,
- zatrzymanie moczu,
- zaparcia.
W skrajnych przypadkach zatrucie wilczą jagodą kończy się utratą przytomności i śmiercią następującą w wyniku porażenia oddechu podczas śpiączki.
Zatrucie wilczymi jagodami jest bardzo niebezpieczne, dlatego osobę, która uległa zatruciu, należy możliwie jak najszybciej odtransportować do lekarza lub też wezwać lekarską pomoc na miejsce. W międzyczasie nie zaszkodzi wywołanie u takiej osoby wymiotów, po czym podanie jej czarnej herbaty, która jest w stanie osłabić toksyczne działanie trucizny.
Reklama
Pokrzyk wilcza jagoda - zastosowanie
Wilcza jagoda to także roślina, która oprócz właściwości trujących, posiada również całą gamę leczniczych (do tych celów są wykorzystywane głównie liście, ale także korzenie). Dlatego też jest bardzo szeroko wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznych do przygotowywania wielu preparatów pomagających w terapii różnorakich schorzeń.
Często jest też zbierana przez zwolenników ziołolecznictwa i samodzielnie przez nich przygotowywana do spożycia. Należy jednak bezwzględnie pamiętać, że lecznicza dawka pokrzyku wilczej jagody jest bardzo zbliżona do toksycznej dawki.
Współcześnie wilcza jagoda jest wykorzystywana w leczeniu następujących schorzeń:
- ze względu na właściwości powodujące rozszerzenie źrenic jest używana przez lekarzy okulistów podczas dogłębnych badań oka,
- problemy jelitowe (m.in. biegunki, ale potrafi także łagodzić jelitowe kolki i bóle),
- wrzody żołądka,
- zapalenie nerek i kamica nerkowa,
- choroba Parkinsona (pomaga łagodzić jej uciążliwe objawy, zmniejszając sztywność mięśni i drżenia, a także poprawiając mowę i wspomagając procesy myślenia),
- dzięki temu, że powoduje rozluźnienie mięśni gładkich, jest wykorzystywana również jako środek znieczulający,
- napięciowe bóle głowy oraz przewlekłe migreny,
- infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze,
- kaszel, katar, zapalenie migdałków, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc,
- ból i zapalenie ucha,
- zapalenie pęcherza moczowego,
- bóle porodowe,
- napady padaczkowe,
- problemy z zasypianiem lub też niespokojny sen.
