Wirus HSV - jakie choroby wywołuje? Objawy i leczenie

Co to jest wirus HSV i jakie są przyczyny zakażenia?

Wirus HSV, inaczej wirus herpes simplex virus, nazywany potocznie wirusem opryszczki, to rodzaj patogenu szeroko rozpowszechnionego wśród ludzi. Wirus należy do rodziny herpeswirusów.

Wirus opryszczki pospolitej ma dwie formy - HSV-1 i HSV-2 - które mogą wywołać opryszczkę wargową oraz opryszczkę genitalną.

W Polsce przeciwciała swoiste dla HSV-1 posiada około 90% populacji. Ten drugi typ wywołuje znacznie więcej symptomów, w tym, np. gorączkę i bóle.

Trzeba uważać na zakażenie narządów płciowych wirusem HSV w ciąży, zwłaszcza tej zaawansowanej, ponieważ opryszczka może dotknąć również noworodka. Dziecko zaraża się w trakcie porodu, poprzez bezpośredni kontakt z zainfekowanymi drogami rodnymi.

Objawy działania wirusa opryszczki wargowej oraz narządów płciowych dostrzegano nie tylko w czasach współczesnych, ale też w przeszłości.

Pierwsze przekazy dotyczące tego schorzenia pochodzą z III tysiąclecia przed naszą erą. Ponadto, to manuskryptom Hipokratesa zawdzięczamy łacińską nazwę pochodzącą od słowa „Hermes”. W XVIII wieku na dworze Ludwika XIV rozpoznano opryszczkę genitaliów u francuskich prostytutek.

Bezpośrednią przyczyną zakażenia wirusem HSV jest kontakt z nosicielem i zmianami skórnymi w formie aktywnej. Zarażenie wirusem opryszczki odbywa się zazwyczaj poprzez wydzieliny z ciała, np. ślinę, wydzielinę dróg oddechowych.

Drogą zakażenia wirusa HSV jest też kontakt z zainfekowanymi narządami płciowymi, np. podczas stosunku. Wirusem HSV-1 można zarazić się również poprzez dotykanie przedmiotów, na których się znajduje, przykładowo ręczników czy zabawek.

Infekcja rozwija się zwykle w błonie śluzowej albo na skórze. Po zakażeniu wirus HSV wnika do organizmu i pozostaje w postaci utajonej w zwojach:

• trójdzielnym,
• szyjnym górnym,
• nerwu błędnego.

Każde osłabienie organizmu czy spadek odporności sprzyjają aktywacji wirusa, który daje o sobie znać poprzez opryszczkę.

Rodzaje wirusów HSV

Herpeswirusy tworzą rodzinę Herpesviridae. Znajduje się w niej ponad 100 gatunków, jednak dotychczas jedynie ośmiu z nich przypisuje się negatywny wpływ na człowieka.

Trzy podrodziny wirusów, które działają chorobotwórczo na ludzi to:

• Alphaherpesvirinae - tu wyróżnia się odpowiednio wirusa HSV 1 i wirusa HSV 2 w ramach rodzaju wirusów opryszczki pospolitej. Wskazuje się też tu na inne rodzaje jak: wirus ospy wietrznej półpaśca, wirus choroby Mareka;
• Bethaherpesvirinae - w tej podrodzinie wymienić można: wirus cytomegalii, wirus rumienia nagłego oraz wirus rumienia nagłego;
• Gammaherpesvirinae - wymienić tu można wirus Epsteina-Barr oraz wirus mięsaka Kaposiego.

Jeżeli chodzi o wirusy herpes simplex to tu interesują nas dwa. Są to wirus opryszczki HSV typu 1 i 2. Warto wspomnieć, że nazewnictwo wirus HSV-1 czy wirus HSV-2 jest nieco przestarzałe. Obecnie stosuje się oznaczenie HHV-1 i HHV-2. Symbole te pochodzą od skróconej nazwy Human Herpesvirus.

Badania z połowy ubiegłego stulecia wskazują, że typ 1 wirusa odpowiada zazwyczaj za zakażenia powyżej talii, za opryszczkę wargową, ale też zakażenia mózgu.

Z kolei typ 2 wirusa wywołuje zwykle infekcje okołogenitalne oraz zapalenie opon mózgowych. Istnieje również możliwość, że HSV-2 będzie źródłem opryszczki na ustach, a HSV-1 - zainfekuje narządy płciowe.

Reklama

Jakie choroby wywołuje wirus HSV?

Zakażenie wirusem HSV prowadzi do rozwoju wielu dolegliwości. Wśród najbardziej typowych wywołanych którymś z rodzajów HSV wymienia się:

• opryszczkę wargową, czyli popularne zimno na ustach. Może wystąpić jednorazowo, ale u niektórych osób ma formę nawracającą. Czynniki, które sprzyjają nawrotowi opryszczki wywołanej HSV-1 to: nadmierny stres, przemęczenie, infekcje górnego odcinka dróg oddechowych, urazy w okolicy ust, ekspozycja na promieniowanie UV, miesiączka,przyjmowanie leków immunosupresyjnych;
• opryszczkę narządów rodnych - to potocznie opryszczka typu 2, bo wywołana zazwyczaj przez HHV-2, choć również wirus HSV-1 może spowodować jej pojawienie. Opryszczka narządów płciowych charakteryzuje się wykwitami na narządach płciowych wypełnionymi płynem surowiczym. Czas jej wylęgania to 2-7 dni, a trwania ok. 3-4 tygodnie;
• zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego - początkowo objawy przypominają grypę, z czasem dochodzi do zaburzeń neurologicznych: niedowładów, zaburzeń mowy, zmniejszenia pola widzenia. Choroba pojawia się rzadko, ale wiąże się z dużą śmiertelnością. Zazwyczaj pojawia się w związku z reaktywacją obecnego już w organizmie wirusa, który atakuje mózg w momencie znacznego obniżenia odporności, np. w przebiegu AIDS;
• opryszczkę jamy ustnej i przełyku - zmiany opryszczkowe są zlokalizowane wewnątrz ust, np. na gardle, co prowadzi do silnych dolegliwości bólowych. Chory może mieć np. problem z przełykaniem;
• opryszczkowe zapalenie mózgu u noworodków - dziecku towarzyszą takie objawy jak: gorączka, senność, ale też czasem nadmierne pobudzenie, uwypuklenie ciemiączka, podwyższone ciśnienie śródczaszkowe. Zazwyczaj za tą dolegliwością stoi wirus HSV-1, choć odnotowywane są też przypadki opryszczkowego zapalenia mózgu wywołanego przez HSV-2.

Reklama

Objawy zakażenia wirusem HSV

Zastanawiasz się, czy doszło u Ciebie do zakażenia HSV? Objawy w przebiegu opryszczki wargowej zwykle są łatwe do rozpoznania. To owrzodzenie na wardze. Czy wiesz jednak, że symptomy tej choroby mogą pojawić się nawet kilka dni przed wystąpieniem zmian skórnych?

U części osób obserwuje się takie wczesny objawy wirusa HSV, który właśnie się reaktywował jak m.in. uczucie mrowienia, swędzenia czy stwardniałej skóry w miejscu, gdzie niedługo pojawi się wykwit.

Opryszczka wargowa ma początkowo formę pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Z czasem zaczynają one swędzieć i pękać. W ich miejsce pojawiają się strupki. Zwykle goją się samoistnie bez pozostawienia blizny.

Podobne są również objawy herpes simplex, który zainfekował narządy płciowe. Najpierw można zaobserwować świąd, pieczenie oraz ropne pęcherzyki. Następnie dochodzi do ich pękania. W przestrzeni, gdzie były zmiany opryszczkowe występują płytkie nadżerki, które z czasem się goją.

Poza tym, opryszczce genitalnej nierzadko towarzyszą dolegliwości przypominające grypę, m.in.:

• osłabienie,
• bóle mięśni,
• gorączka.

Do objawów HSV-2 u mężczyzn zaliczyć można występowanie pęcherzyków na prąciu. Zazwyczaj nie wywołują dolegliwości bólowych. Z kolei u kobiet zmiany zlokalizowane są na wargach sromowych mniejszych i większych, a także na skórze krocza. Mogą wywoływać ból.

Niebezpiecznym rodzajem opryszczki jest opryszczka narządu wzroku. Z uwagi na to, że nieleczona prowadzi do bliznowacenia rogówki może być czynnikiem, który przyczynia się do utraty wzroku.

Mimo że opryszczka rzadko dotyka innych części ciała niż twarz i narządy płciowe, warto też wiedzieć, że zmiany nią wywołane można zaobserwować też np. na skórze klatki piersiowej, w wałach paznokciowych. W tym drugim przypadku oprócz zmian pęcherzykowo-krostkowych w okolicach palców rozpoznać można też rumień, obrzęk oraz ból.

Reklama

Wirus HSV u dzieci. Jak rozpoznać?

Zakażenie opryszczką u dzieci zdarza się stosunkowo często. To właśnie maluchy do 5 roku życia są grupą najbardziej narażoną na opryszczkowe zakażenie jamy ustnej. Kontakt z wirusem może nastąpić m.in. poprzez:

• niewypracowane nawyki higieniczne,
• całowanie maluchów przez dorosłych,
• wkładanie do buzi rzeczy, na których znajduje się wirus.

Infekcja wirusem herpes u dzieci ma zazwyczaj łagodny przebieg, a powikłania zdarzają się rzadko.

Opryszczce pospolitej u dzieci mogą towarzyszyć takie objawy jak:

• gorączka,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• znaczne osłabienie.

Wewnątrz ust występują drobne pęcherzyki. Niestety, pękają, co wywołuje dolegliwości bólowe. Jeśli wirus przedostanie się na twarz i ręce, zmiany pojawią się również na tych obszarach skóry. Wirus HSV-1 u dzieci wycisza się zwykle po upływie 1-2 tygodni.

Czy dolegliwość dotyka też noworodki? Okazuje się, że tak. Wirus HSV u niemowlaka może też pojawić się jako konsekwencja infekcji opryszczkowej dróg rodnych u matki. Do zarażenia niemowlaka opryszczką dochodzi w trakcie porodu. Pierwsze objawy rozpoznaje się w ciągu 28 dni po urodzeniu. Bardzo rzadko występują natomiast zakażenia wewnątrzmaciczne.

Reklama

Jakie wykonać badania na obecność wirusa HSV?

Zmiany opryszczkowe są na tyle charakterystyczne, że zwykle badanie wirusa opryszczki ogranicza się do ich obejrzenia przez lekarza. Jeżeli podejrzewana jest opryszczka narządów płciowych u kobiet, wykonywane jest też badanie ginekologiczne.

W przypadku, gdy infekcja jest bardzo rozległa albo wywołuje silne objawy, wskazane jest wykonanie kilku testów.

Klasyczne badania na obecność wirusa opryszczki to:

• serologiczne badanie na wirusa opryszczki - w ciągu kilku tygodni od wystąpienia zakażenia, w organizmie rozwijają się przeciwciała przeciwko HSV, które są widoczne w krwi. To raczej badanie na wirusa HSV-2 zajmującego narządy płciowe. Znacznie trudniej z jego pomocą wykryć HSV-1;
• badanie PCR - dzięki temu testowi można wykryć materiał genetyczny wirusa. Jednocześnie negatywny wynik nie przesądza o tym, że wirusa nie ma we krwi;
• hodowla komórkowa - w przebiegu badania dochodzi do wyizolowania wirusa. Ujemny wynik nie wyklucza tego, że doszło do zakażenia.

W ofercie wielu laboratoriów znaleźć też można test na wirusa opryszczki określony jako: HSV - wirus opryszczki typ 1/2 p/c igG (f64), czyli oznaczenie przeciwciał opryszczki.

To cała pula testów pod kątem różnych typów opryszczki. Takie badania dają szerszy obraz tego, co pacjentowi może dolegać.

Cena klasycznego badania z surowicy pod kątem HSV to koszt około 60-70 zł.

Reklama

Interpretacja wyników badań na wirusa HSV

Jeżeli chodzi o interpretację wyników HSV należy przede wszystkim przyjrzeć się normom wskazanym przez laboratorium i na tej podstawie oceniać swoje wyniki.

Stwierdzenie, że wynik jest pozytywny albo dodatni wcale nie jest dobrą informacją, ponieważ oznacza obecność wirusa w organizmie. Z kolei - bardziej optymistyczny jest - negatywny wynik na obecność HSV we krwi.

Jak może wyglądać interpretacja wyników HSV IgG? W przypadku, gdy ilość przeciwciał przekracza normy narzucone przez laboratorium, a jednocześnie nie jest bardzo wysoka - może to oznaczać dawne zakażenie wirusem HSV, które jednak będzie już obecne w organizmie na zawsze.

Natomiast, gdy wynik jest bardzo wysoki, np. przekraczający kilkadziesiąt razy normę to oznacza aktywną fazę choroby.

Reklama

Jak leczyć wirus HSV?

Formę leczenia wirusa HSV należy dostosować do tego, gdzie zlokalizowane są zmiany, jak bardzo są rozległe i czy towarzyszą nam dodatkowe objawy, np. ogólne osłabienie albo gorączka.

W przypadku opryszczki wargowej ograniczającej się jedynie do zmian nad wargą, można postawić na samodzielne leczenie herpes simplex.

Początek treści sponsorowanej

Proces leczenia opryszczki można przyspieszyć dzięki preparatom z maksymalną dawką acyklowiru, który hamuje namnażanie wirusów. Szczególnie gdy "zimno" pojawia się cyklicznie, warto sięgnąć po lek w formie tabletki. W aptece znajdziemy produkt bez recepty. Stosując go, nie tylko zapobiegniemy nawrotom opryszczki, ale i zmniejszymy prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Kliknij tutaj jeśli potrzebujesz pomocy w zwalczaniu opryszczki.

Wystarczy sięgnąć po preparaty dostępne w aptece bez recepty. Bardzo istotne, by zawierały w swoim składzie acyklowir, substancję, która ogranicza namnażanie się wirusa.

Co ciekawe, sprawdzi się ona zarówno w przypadku leczenia wirusa opryszczki typu 1, jak i 2.

Przypomnijmy, że za zakażenia górnej części ciała może odpowiadać HSV-1 albo HSV-2. Co ciekawe, w przebiegu np. aktywnego HSV-1 leczenie możesz rozpocząć jeszcze zanim pojawią się zmiany skórne, już w momencie, gdy poczujesz intensywne swędzenie czy twarde krostki pod palcami.

Nieco bardziej skomplikowane jest leczenie opryszczki genitalnej HSV 2, z uwagi na to, że oprócz pęcherzyków z treścią, można doświadczać również ogólnego osłabienia, bólu, gorączki.

Wówczas w terapii i leczeniu wirusa opryszczki wdraża się prócz acyklowiru, także środki przeciwbólowe.

Przynajmniej na czas obecności aktywnych zmian na narządach płciowych, należy wstrzymać się ze współżyciem.

Niektóre leki na opryszczkę lekarz może przepisać z częściową refundacją. Taki specjalista musi działać w placówce, która ma podpisaną umowę z NFZ, a przy tym pacjent powinien spełniać warunki przewidziane w narzuconych normach, a swoją receptę zrealizować w aptece, która ma podpisaną umowę z NFZ.

Wiesz już, jak leczyć HSV-2, a także na czym polega leczenie wirusa HSV-1. Czy wirus HSV jest uleczalny? Czy możliwe jest całkowite pozbycie się i wyleczenie z wirusa HSV? Niestety, na ten moment nie ma takiej możliwości.

Na tym etapie rozwoju nauki potrafimy jedynie hamować dalszy rozwój wirusa, nie umiemy jeszcze usuwać wirusa z organizmu. Jednak stosowanie odpowiednich leków przeciwwirusowych sprawia, że można w krótkim czasie dojść do siebie i poczuć się lepiej.

Zapobieganie HSV. Czy istnieje szczepionka?

Czy można uniknąć zakażenia HSV? Z racji tego, że wirus jest powszechnie dostępny wśród populacji, trudno zapobiec przedostaniu się go do organizmu, np. poprzez dotykanie rzeczy zainfekowanych wirusem czy kontrolowanie zachowań dzieci w żłobku czy w przedszkolu.

Dodatkowo, wciąż nie opracowano szczepionki na HSV, co sprawia, że w zasadzie cała ludzkość jest podatna na zakażenie. Czy zatem w kontakcie z wirusem jesteś bezbronny? Niekoniecznie.

Jeżeli już jesteś nosicielem tego wirusa, dbaj o swoją odporność, unikaj palenia papierosów i alkoholu, a także reaguj, gdy pojawią się u Ciebie inne infekcje. W ten sposób zmniejszysz ryzyko pojawienia się aktywnej formy wirusa.

Poza tym, dysponujemy bardzo skutecznymi sposobami na nawet profilaktyczne wyciszanie wirusa- są nimi np. preparaty z acyklowirem. Takie środki, choć nie usuwają wirusa z organizmu, to jednak eliminują nieprzyjemne objawy, które są  na tyle uciążliwe, że mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Wirusy HSV to jedne z najbardziej rozpowszechnionych wirusów wśród ludzi. Walka z nimi jest trudna, jednak nie niemożliwa.

Istotne staje się tu wdrożenie odpowiednich sposobów terapii, opartych przede wszystkim na preparatach zawierających np. acyklowir, wyciszających działanie tych patogenów.