Kobieta w ciąży nie musi jeść za dwoje, ale to szczególny czas, w którym ma zapewnić odpowiednią ilość składników odżywczych sobie i dziecku. Od sposobu odżywiania przyszłej mamy zależy w ogromnej mierze to, jak będzie przebiegała ciąża, czy płód będzie się rozwijał prawidłowo, a dziecko będzie miało szansę na zdrowe życie do późnej starości.
Podstawowym źródłem składników odżywczych powinna być właściwie zbilansowana dieta, która dostarcza bezpieczne ilości witamin w ciąży i ogranicza ryzyko przedawkowania. Czasem zdarza się jednak tak, że trzeba uzupełnić niedobory makro- i mikroelementów stosując suplementy diety. Nie ma w tym nic złego, jeśli ciężarna uzgodni rodzaj i sposób stosowania preparatu z lekarzem prowadzącym ciążę. Ginekolog analizując dietę przyszłej mamy najlepiej oceni, jakie witaminy brać w ciąży, podpowie jakie brać witaminy w 1 trymestrze ciąży, które odgrywają ważną rolę w 2 i 3 trymestrze.
Witamina C w ciąży
Witamina C wzmacnia odporność, zwłaszcza w okresach infekcji i ułatwia wchłanianie żelaza oraz innych minerałów, a jej niedobory źle wpływają na rozwój układu nerwowego płodu. Dlatego dobrze, żeby w diecie ciężarnej nie zabrakło tej witaminy.
Najlepiej jednak, żeby witamina C pochodziła z naturalnych źródeł, takich jak warzywa i owoce, a nie syntetycznych preparatów. Jeśli jednak stosujemy suplementację trzeba pamiętać, że dzienna dawka witaminy C u kobiet w ciąży wynosi około 100 mg, nie powinny jej przekraczać kobiety, które mają skłonność do tworzenia się kamieni nerkowych. Nadmiar witaminy C w ciąży (powyżej 1000 mg) może wywołać także:
- biegunkę
- bóle brzucha
- uczucie zgagi
Nie stwierdzono natomiast do tej pory teratogennego działania nadmiaru witaminy C na płód.
Reklama
Witamina D w ciąży
Niedobór tej witaminy jest często spotykany u kobiet ciężarnych (zwłaszcza wieloródek) i matek karmiących piersią. Może spowodować u nich zaburzenia gospodarki mineralnej- wapniowej i fosforowej, a to prosta droga do rozwoju osteopenii i osteoporozy. Odpowiednia ilość witaminy D w diecie pozytywnie wpływa na prawidłową mineralizację kości u dziecka. Suplementacja witaminą D3 obniża też ryzyko wystąpienia waginozy bakteryjnej, która towarzyszy niektórym powikłaniami ciąży.
W ok. 80 procentach witamina D wchłania się przez skórę nastawioną na ekspozycję słońca, a jedynie w ok. 20 procentach wraz z pokarmem (znajdziemy ją m.in. w rybach morskich, jajkach, mleku i tranie). Dzienna zalecana dawka wapnia dla kobiet w ciąży wynosi 1200 mg. Taką ilość rzadko kiedy można dostarczyć wraz z dietą, dlatego witaminę D w ciąży trzeba uzupełniać stosując doustne preparaty.
Reklama
Witamina A w ciąży
To ważna witamina dla kobiet w ciąży, bo ma działanie antyoksydacyjne, wzmacnia układ odpornościowy matki oraz dziecka, korzystnie wpływa na rozwój kości, zębów i paznokci. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A w ciąży wynosi około 1 mg. Jej naturalnym źródłem są ryby, jajka, mleko, masło, mleko, wszystkie pomarańczowe warzywa (np. marchewka, bataty). Trzeba jednak uważać na negatywne skutki przedawkowania witaminą A, takie jak:
- wady twarzoczaszki
- wodogłowie
- małogłowie
- wady układu krążenia
W ramach suplementacji w ciąży zaleca się stosowanie beta-karotenu, który jest bezpieczniejszy dla przyszłych matek, bo trudniej go przedawkować.
Reklama
Witamina E w ciąży
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E w ciąży wynosi 15-19 mg. Witamina ta pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie przyszłej matki, bo zapobiega utlenianiu witaminy A, lipidów, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Jest niezwykle silnym antyoksydantem, który chroni błony komórkowe przed uszkodzeniem. U ciężarnych niedobory witaminy E mogą być przyczyną poronień.
Suplementacja witaminy E w ciąży może okazać się konieczna, jeśli w diecie przyszłej mamy są niedobory:
- warzyw liściastych
- olejów roślinnych
- roślin strączkowych
- produktów pełnoziarnistych
- jaj
- masła
- orzechów
Reklama
DHA w ciąży
W ostatnim trymestrze ciąży gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie ciężarnej na kwasy omega-3, w tym kwas DHA, ale Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca stosowanie DHA już od początku ciąży. Dzieje się tak dlatego, że DHA jest ważnym materiałem, z którego powstaje kora mózgu.
Odpowiednie dawki DHA w ciąży (500 mg) obniżają ryzyko przedwczesnego porodu, dają szansę na prawidłową masę urodzeniową noworodka oraz późniejszy prawidłowy rozwój dzieci. Odpowiedni poziom kwasu DHA zmniejsza też ryzyko depresji poporodowej. W sytuacji zagrożenia przedwczesnym porodem lekarz może zwiększyć dawkę kwasu DHA nawet do 1000 mg.
Głównym źródeł kwasu DHA są tłuste ryby morskie.
Reklama
Witamina K w ciąży
Gdy u ciężarnej pojawiają się częste krwotoki z nosa, może to oznaczać, że brakuje jej witaminy K. Niedobory można uzupełnić wzbogacając swoją dietę o brokuły, sałatę, szpinak i inne zielone warzywa. W diecie nie powinno się ograniczać również ilości ziemniaków, jaj i nabiału (zwłaszcza naturalnych jogurtów).
Reklama
Witaminy przed ciążą: niezbędny kwas foliowy
Pół roku przed planowanym zajściem w ciążę kobieta powinna zacząć uzupełniać niedobory witamin i mikroelementów. Sześć miesięcy to czas, który zapewni odpowiedni poziom substancji czynnych potrzebnych do zapłodnienia i utrzymania ciąży w trakcie pierwszego trymestru.
Pierwszym i najważniejszym zaleceniem będzie uzupełnienie diety o kwas foliowy (witamina B9), który zmniejsza ryzyko wystąpienia u dziecka wad cewy nerwowej, a u matki anemii. Zespół Ekspertów ds. Pierwotnej Profilaktyki Wady Cewy Nerwowej zaleca podawanie ciężarnym 0,4 mg kwasu foliowego dziennie. Kwas foliowy powinno się zacząć stosować co najmniej na 6 tygodni przed ciążą i kontynuować do końca II trymestru ciąży. Oprócz tabletek, kwas foliowy znajduje się w:
- warzywach liściastych
- awokado
- pomidorach
- soczewicy
- burakach
- pomarańczach
- pietruszce
- fasoli
- otrębach pszennych
- wątróbce
Witaminy przed ciążą dla mężczyzny
Nie tylko panie powinny się w szczególny sposób przygotować do planowanej ciąży. Okazuje się, że zażywanie odpowiednich witamin przez mężczyzn, którzy planują potomstwo też ma ogromne znaczenie. Według kanadyjskich badaczy na ilość oraz jakość pracy plemników (ruchliwość, koncentrację i ruch postępowy) wpływa dieta bogata w selen, cynk i witaminy z grupy B, a ich niedobory mogą doprowadzić do niepłodności.
