Reklama
Co to jest wkładka domaciczna?
Paradoksalnie, wkładkę domaciczną wymyślono w celu leczenia tyłozgięcia macicy, tym samym miała ona wspomagać zapłodnienie. W dziedzinie tej okazała się jednak wyjątkowo nieskuteczna, bo chociaż podczas jej stosowania macica przyjmowała bardziej korzystne położenie, to nie przekładało się to na zwiększenie możliwości zapłodnienia. Po pewnym czasie i licznych modyfikacjach udało się dla niej znaleźć zupełnie inne zastosowanie, tym razem o wiele bardziej skuteczne.
Współczesne wkładki domaciczne to dość popularne i sprawdzające się w praktyce środki antykoncepcyjne. Swoim kształtem przypominają literę T lub kotwicę, ewentualnie powyginaną literę S. Wykonane są z plastiku z dodatkiem jonów miedzi, rzadziej srebra, złota, czy platyny. Ze względu na to, że niektóre rodzaje wkładek mogą być owinięte miedzianym drucikiem, nazywane są również spiralką. Na rynku dostępne są także wkładki domaciczne z dodatkiem hormonów, które uwalniając się ze specjalnego zbiorniczka, przez wiele miesięcy skutecznie chronią przed zajściem w ciążę.
Wkładki domaciczne swoim działaniem i skutecznością przypominają tabletki antykoncepcyjne, ale w przeciwieństwie do pigułek, nie trzeba o nich codziennie pamiętać.
Jak działa wkładka domaciczna? Przed rozpoczęciem stosowania wkładki domacicznej konieczne jest wykonanie badań ginekologicznych. Jeśli lekarz nie znajdzie przeciwwskazań, będzie ją można zaaplikować pod koniec miesiączki. Wkładkę domaciczną zakłada i wyjmuje lekarz. Jest to zabieg niemalże bezbolesny, a jakiekolwiek dolegliwości bólowe przypominają te występujące przy okazji menstruacji i ustępują po zażyciu tabletek przeciwbólowych.
Reklama
Miedziana wkładka domaciczna
Ten rodzaj antykoncepcji to tradycyjna wkładka domaciczna niehormonalna, której działanie wspomagane jest przez jony miedzi zwiększające skuteczność antykoncepcyjną. Działanie miedzianej wkładki domacicznej opiera się na powodowaniu swoistego stanu zapalnego w obrębie macicy, dzięki czemu pojawia się tam spora liczba leukocytów – białych krwinek, które z kolei niszczą plemniki, i tym samym uniemożliwiają zapłodnienie komórki jajowej. Jeśli jednak doszłoby do zapłodnienia, to leukocyty w taki sposób zmieniają strukturę błony śluzowej macicy, aby nie dopuścić do możliwości implantacji jajeczka.
Wkładki domaciczne zawierające miedź zaliczane są do jednej z bardziej skutecznych metod antykoncepcji. Wskaźnik Pearla dla tego rodzaju wkładek wynosi 0,6-0,8, co wskazuje na wysoką ochronę przed nieplanowaną ciążą.
W przypadku miedzianej wkładki domacicznej, efekt antykoncepcyjny utrzymuje się przez 5 lat lub dłużej. Ze względu na to, że podczas stosowania tej formy antykoncepcji mogą nasilić się krwawienia i bóle miesiączkowe, wkładki domaciczne nie są zalecane kobietom, które już mają obfite i bolesne menstruacje. Ponadto przeciwwskazaniem do stosowania wkładek domacicznych bez hormonów jest uczulenie na miedź, choroba Wilsona, czy mięśniaki macicy.
Stosunkowo nowe, ale mniej znane i tym samym gorzej zbadane są wkładki domaciczne uwalniające miedź, występujące w kształcie nici. Wkładka ta po wszczepieniu w dno macicy uwalnia miedź ze specjalnie zamocowanych zbiorniczków, ma nie powodować podrażnień i pozostawać na swoim miejscu przez cały okres stosowania.
Reklama
Wkładka domaciczna - skutki uboczne
Po założeniu wkładki domacicznej mogą wystąpić różne dolegliwości i objawy niepożądane. Większości z nich nie należy lekceważyć.
Skutki uboczne wkładki domacicznej to przede wszystkim:
- infekcje dróg rodnych z objawami gorączki oraz bólem, pieczeniem i swędzeniem okolic intymnych powinny zwrócić uwagę i mogą wymagać konsultacji lekarskiej,
- brak okresu przy wkładce domacicznej wymaga wizyty u ginekologa, bowiem może oznaczać zapłodnienie i w konsekwencji może dojść do ciąży pozamacicznej,
- zapalenie miednicy mniejszej,
- plamienie po założeniu wkładki domacicznej,
- obfite krwawienia menstruacyjne i ból podbrzusza – dolegliwości te powinny ustać samoistnie po około dwóch, trzech cyklach. Jeśli jednak, tak się nie stanie, a ból będzie ostry i nagły, to należy niezwłocznie udać się do lekarza ginekologa,
- bóle brzucha, obfite krwawienia lub plamienie mogą również oznaczać przebicie ściany macicy do jamy brzusznej,
- skurcze macicy,
- bezpłodność.
Ponadto, źle założona wkładka domaciczna może powodować duży dyskomfort.Jeśli nie ustąpi on w ciągu kilku dni, należy udać się do lekarza w celu usunięcia wkładki. Warto mieć również na uwadze fakt, że wkładka domaciczna może samoistnie wypaść. Należy także pamiętać o tym, że wkładka domaciczna nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania wkładki domacicznej
Istnieje również szereg przeciwwskazań do stosowania wkładki domacicznej. Tej formy antykoncepcji nie powinny stosować kobiety:
- które mają obfite i bolesne krwawienia menstruacyjne,
- które zmagają się z mięśniakami lub innymi zmianami, dolegliwościami, czy wadami wrodzonymi w obrębie macicy,
- cierpiące na ostre stany zapalne narządów rodnych,
- z chorobami, które mają wpływ na obniżenie odporności, np. AIDS, cukrzyca,
- z przewlekłym nawracającym zapaleniem przydatków,
- z podejrzeniem ciąży,
- z występującym krwawieniem z dróg rodnych o nieustalonej przyczynie,
- po przebytym zapaleniu wsierdzia lub w przypadku występowania poważnych chorób serca,
- po wcześniejszym wystąpieniu ciąży pozamacicznej,
- które mogą być wrażliwe na którykolwiek składnik wkładek.
Reklama
Wkładka domaciczna hormonalna
Hormonalna wkładka domaciczna łączy w sobie działanie klasycznej wkładki domacicznej i antykoncepcji hormonalnej. Wyposażona jest ona w specjalny zbiorniczek, z którego podczas stosowania stopniowo uwalniane są hormony (progestagen). Wpływa to przede wszystkim na śluz, który gęstnieje i staje się mniej przepuszczalny, przez co plemniki mają ograniczoną zdolność poruszania się i tym samym nie mogą się przedostać do jajowodu w celu zapłodnienia komórki jajowej.
Ponadto, uwalniane hormony mogą hamować owulację oraz wzrost błony wyściełającej macicę, dzięki czemu staje się ona na tyle cienka, aby nawet w przypadku ewentualnego zapłodnienia nie mogło dojść do implantacji komórki jajowej.
Skuteczność wkładki domacicznej zawierającej hormony mierzona wskaźnikiem Pearla wynosi 0,1-0,2, co wskazuje na bardzo wysoką, niemalże stuprocentową ochronę przed zajściem w ciążę. Hormonalne wkładki domaciczne zapewniają tak wysoki stopień antykoncepcji szczególnie w pierwszych trzech latach stosowania. Później jest ona nieco mniejsza, jednak nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.
Dzięki temu, że hormony uwalnianie z wkładki domacicznej omijają przewód pokarmowy, powodują mniej skutków ubocznych.
Reklama
Wkładka domaciczna - rodzaje
Obecnie wykorzystuje się głównie dwa rodzaje wkładek domacicznych. Wymienione i opisane wyżej niehormonalne wkładki domaciczne miedziane oraz te zawierające w swoim składnie hormony z grupy progestagenów. Oba rodzaje wkładek mają za zadanie skutecznie zapobiegać nieplanowanej ciąży, a różnica między nimi polega głównie na odmiennych mechanizmach działania.
Ponadto, wśród rodzajów wkładek domacicznych można wyróżnić tzw. wkładki nieaktywne (obojętne) wykonane z polichlorku winylu, bądź innych tworzyw obojętnych dla ludzkiego organizmu. Ich działanie opiera się na zapobieganiu implantacji zapłodnionej komórki jajowej. Są one jednak rzadko stosowane, ponieważ są zdecydowanie mniej skutecznie niż wkładki miedziane, czy hormonalne.
Reklama
Zakładanie wkładki domacicznej
Przed założeniem wkładki domacicznej koniecznie jest wykonanie badań ginekologicznych, w celu wykluczenia wszelkich wymienionych wcześniej przeciwwskazań do stosowania takiej metody antykoncepcyjnej. Wyboru rodzaju oraz kształtu wkładki domacicznej dokonuje lekarz, aby jak najlepiej móc ją dopasować do anatomicznej budowy macicy pacjentki. Również lekarz odpowiada za założenie i usunięcie wkładki domacicznej.
Wkładkę domaciczną zakłada się podczas menstruacji, najlepiej w ostatni dzień krwawienia, bowiem wówczas kanał szyjki macicy jest bardziej rozchylony. Wkładkę umieszcza się wewnątrz macicy przy pomocy specjalnego aplikatora. Do wkładki przymocowane są specjalne nitki, które są przycinane zaraz po jej założeniu, a później służą do kontrolowania właściwego położenia wkładki. Sprawdzanie czy wkładka jest na swoim miejscu, może ją uchronić przed samoistnym wypadaniem.
Zabieg zakładania wkładki nie powinien być specjalnie bolesny. Dolegliwości bólowe porównywalne są do tych występujących podczas menstruacji i mogą się utrzymywać jeszcze przez około dobę od aplikacji wkładki.
W celu usunięcia wkładki należy umówić się na wizytę lekarską. Do jej bezbolesnego wyjęcia lekarz użyje tych samych nitek, które były przycinane tuż po zaaplikowaniu wkładki. W zależności od rodzaju wkładki domacicznej, jej wymiana następuje raz na 2 do 5 lat.
Wkładka domaciczna a ciąża
Pomimo dużej skuteczności antykoncepcyjnej wkładek domacicznych, kobiety, które w najbliższej przyszłości planują zajść w ciążę, powinny się zastanowić nad stosowaniem takiej formy antykoncepcji.
Chociaż po używaniu wkładek domacicznych zajście w ciążę jest możliwe, to istnieje ryzyko wystąpienia różnych skutków ubocznych, które mogą utrudnić proces zapłodnienia lub przyczynić się do poronienia.Istnieje również prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży pozamacicznej. Wybór metody antykoncepcyjnej, nie tylko przy okazji planowania potomstwa, najlepiej skonsultować z lekarzem.
Jak działa wkładka domaciczna?
Działanie wkładki domacicznej zależy od stosowanego rodzaju tej formy antykoncepcji. Klasyczne miedziane wkładki domaciczne wpływają na zmianę konsystencji śluzu, dzięki czemu utrudniają plemnikom dotarcie do jajowodu i zapłodnienie komórki jajowej. Sama obecność wkładki w macicy wywołuje w niej jałowy stan zapalny, co utrudnia implantację zapłodnionego jajeczka. Ponadto, jony miedzi wykazują działanie plemnikobójcze.
Z kolei domaciczne wkładki hormonalne, uwalniają dodatkowo hormony (progestagen), dzięki którym śluz gęstnieje i utrudnia plemnikom poruszanie się, zmienia się również grubość endometrium co wpływa na zmniejszenie możliwości zagnieżdżenia się jajeczka oraz może dojść do zahamowania owulacji.
