Babka wąskolistna a szerokolistna. Jak wyglądają?
Babka wąskolistna (Plantago lanceolata) oraz szerokolistna (Plantago maior) nie są tym samym, choć mają podobny skład chemiczny. Rośliny należą do rodziny babkowanych, jednak ilość zawartych w nich substancjiróżni się.
Babka wąskolistna, nazywana również lancetowatą, ma wąskie liście i drobne biało-różowe kwiaty. Osiąga wysokość od 10 do 60 cm.
Babka szerokolistna, czyli zwyczajna, rośnie natomiast na wysokość maksymalnie 30 cm. Ma bardzo krótką łodygę, a jej kwiaty przyjmują postać walcowatych kłosów z białawymi nitkami o brudnożółtych pylnikach.
Rozróżnienia babki lancetowatej i zwyczajnej nie powinno zatem stanowić problemu. Obie natomiast rosną na polach, łąkach i przy drogach, a ich czas kwitnienia przypada na maj.
Reklama
Związki czynne babki wąsko- i szerokolistnej
Pomimo, że omawiane rośliny są chwastami, znane są głównie ze swoich właściwości leczniczych. Ich liście stanowią surowiec lekarski. Znajdują się w nich związki czynne, tj.:
- flawonoidy,
- garbniki,
- karotenoidy,
- śluzy,
- glikozydy irydoidowe (m.in. katalpol, aukubinę),
- kwasy organiczne,
- sole mineralne,
- witaminy (A, C, K).
W lecznictwie częściej wykorzystywana jest babka wąskolistna niż babka szerokolistna ze względu na większą zawartość garbników, które działają przeciwbakteryjnie i regenerująco, a także wykazują silniejsze działanie wykrztuśne.
Reklama
Na co pomaga babka wąsko- i szerokolistna? Właściwości lecznicze
Głównym zastosowaniem tych roślin są różne dolegliwości i uszkodzenia skórne. Stosuje się je wcelu złagodzenia niewielkich ran, otarć, a także oparzeń.
Należy jednak podkreślić, że w profesjonalnych preparatach stosowana jest babka lancetowata, nie zwyczajna, która posiada słabsze właściwości lecznicze.
Jednym z zastosowań naparów i soków z babek są różne stany zapalne układów moczowego oraz pokarmowego. Rośliny działają kojąco przy chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Pomagają także przy zaburzeniach przemiany materii oraz trawienia, np. na zaparcia.
Napary i soki z obu gatunków babek są stosowane również w chorobach górnych dróg oddechowych. Na jaki kaszel najlepiej nadaje się syrop z babki lancetowatej? Sprawdzi się zarówno na suchy i mokry, dzięki czemu można stosować go na noc.
Rośliny te mogą być też wykorzystywane do przemywania oczu przy zapaleniu spojówek, skóry po ukąszeniu owadów, a także jako płukanki w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej.
Ich właściwości mogą również chronić przed zaćmą, a także łagodzić świąd i opuchliznę. Stosuje się ją także na żylaki, gdyż zawarte w nich substancje uszczelniają naczynia krwionośne i stymulują cyrkulację krwi.
W tym celu należy stosować regularnie żel z kasztanowcem i babką lancetowatą, który posiada dużo dobrych opinii wśród jego użytkowników. Sprawdzi się on również na hemoroidy.
Dzięki właściwościom antyseptycznym oraz przyspieszającym regenerację naskórka wyciągi z babki wykorzystywane są w kosmetyce jako składniki kremów i maseczek do twarzy, np. na zmarszczki, ale też płukanek do przetłuszczających się włosów.
Okazuje się również, że zarówno babka zwyczajna, jak i lancetowata, mogą działać wspierająco na proces rzucenia palenia. Stosuje się je w plastrach antynikotynowych, gdyż badania dowiodły, że powoduja awersję do dymu nikotynowego [Cody M., (1998) Plantago major transidermal patch..].
Reklama
Jak poprawnie używać babkę wąsko- i szerokolistną?
Babkę szerokolistną wykorzystuje się głównie do przyrządzania naparów domowej roboty. Przepis jest prosty i szybko do przygotowania. Wystarczy zaparzyć łyżeczkę suszonych ziół w szklance gorącej wody. Parzyć należy pod przykryciem przez około 15 minut. Herbatę pije się 2-3 razy dziennie.
Syrop z babki zwyczajnej na kaszel można również zrobić samodzielnie w domu. Wystarczy zagotować świeże zmielone liście w 2 szklankach wody. Do mikstury można dodać według uznanaia cukier lub miód. Miksturę gotuje się, aż zgęstnieje.
Babka zwyczajna może być także przyjmowana w formie nalewki z alkoholem.
Może również posłużyc do stosowania zewnętrznego np. w formie okładów z gazy moczonychw przygotowanym wcześniej naparze. Niegdyś stosowano same liście na trudno gojące się rany.
Babkę lancetowatą przyrządzić można w ten sam sposób. Jej dawkowanie jest takie samo jak szerokolistnej. Otrzymać ją można jednak w postaci profesjonalnie przygotowanych preparatów. W takim przypadku to producent ustala, jak należy je przyjmować.
Reklama
Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania babki wąsko- i szerokolistnej
Do tej pory nie zostały przeprowadzone żadne badania, które udowodniłyby, że babka lancetowata czy zwyczajna jest bezpieczna dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Z tego wzlędu nie zaleca się ich przyjmowania przez wyżej wymienione grupy osób. To samo zalecenie dotyczy dzieciponiżej 12 roku życia.
Głównym przeciwwskazaniem stosowania babki lancetowatej i zwyczajnej jest alergia. Może bowiem dojść do reakcji krzyżowej. Alergia na babkę krzyżuje się z innymi chwastami oraz ambrozją. Może objawiać się w postaci wysypki, opuchlizny, a nawet duszności.
Przedawkowanie babki lancetowatej lub zwyczajnej wywołuje najczęściej dolegliwości żołądkowe, np. biegunki. Za bezpieczną dawkę uznaje się od przyjmowanie od 3 do 5 gramów tych roślin dziennie.
Reklama
Babka wąsko- i szerokolistna w ogrodzie
Ze względu na właściwości babki wąsko- i szerokolistnej zdarza się, że ludzie hodują te rośliny ogrodach. Ze względu na to, że są one chwastami, nie mają specjalnych wymagań uprawnych.
Zarówno babka zwyczajna, jak i lancetowata, preferują gleby żyzne i wilgotne, jednak są w stanie przetrwać w suchych, piaszczystych podłożach. Potrzebuje natomiast dużo światła, dlatego najlepiej zasadzić ją w ogrodzie lub hodować na balkonie.
Podczas zasiewania nasiona należy umieścić na głębokości około centymetra. Preferowanym okresem jest na to początek wiosny.
Kiedy natomiast najlepiej zbierać babkę zwyczajną i lancetowatą? Jest to okres ich kwitnienia, który przypada na lato. Aby zachować na dłużej właściwości zdrowotne liści, należy pamiętać o ich suszeniu.
Jeśli jednak rośliny wyrosły samodzielnie, mogą wymagać usunięcia. Zaleca się wówczas metodę mechaniczną, czyli wyrywanie, by nie uszkodzić pozostałych roślin.
Reklama
Cena babki wąsko- i szerokolistnej. Gdzie kupić?
Preparaty z babki lancetowatej znaleźć można w aptekach, sklepach zielarskich bądź ekologicznych w postaci suszu, syropów oraz innych preparatów. Ich cena wynosi zazwyczaj kilka lub kilkanaście złotych.
Dostępne są również nasiona za około 16 zł. Można je zasiać samodzielnie w ogrodzie i uprawiać.
Babkę zwyczajną natomiast kupić można najczęściej wyłącznie w postaci liści. Dostępne są one w sklepach ekologicznych za około 5 zł za 1 kg.
Czasami ekstrakt z babki szerokolistnej jest dodawany do suplementów diety w cenie około 10 zł. Natomiast wyciąg z babki wąskolistnej używany jest jako składnik tabletek do ssania na ból gardła, które kosztują kilka złotych.
