Co oznacza woda w kolanie?
Woda w kolanie to potoczne określenie oznaczające wysięk w stawie kolanowym. Stan ten jest bezpośrednim efektem wzmożonej aktywności tak zwanych kaletek. Są to delikatne struktury ulokowane pomiędzy rzepką a spodnią warstwą skóry, stanowiące tym samym jeden z najbardziej wysuniętych na zewnątrz elementów stawów kolanowych.
Głównym ich zadaniem jest smarowanie powierzchni stawowych i tym samym zmniejszanie tarcia. W tym celu wewnętrzna warstwa kaletek, zwana maziową, wytwarza specjalny płyn zapewniający sprawne funkcjonowanie kolana. Na co dzień jego ilość jest niewielka.
Istnieje jednak szereg czynników powodujących nadprodukcję mazi. Dochodzi wówczas do jej agregacji w stawie, czyli zbierania się wody w kolanie. Jakie są tego przyczyny i co robić w takiej sytuacji?
Reklama
Przyczyny wody w kolanie
Przyczyny zbierania się wody w kolanie są bardzo zróżnicowane. Bezpośredni mechanizm związany jest z wystąpieniem stanu zapalnego. Ten może być indukowany przez rozliczne czynniki o podłożu zarówno chorobowym, jak też urazowym.
Należą do nich:
- bezpośrednie silne urazy, zazwyczaj powstałe w wyniku upadku bądź zderzenia z twardą powierzchnią – typowe dla osób czynnie uprawiających szybkościowe i kontaktowe dyscypliny sportu, a także dla dzieci, młodzieży i osób starszych;
- mikrourazy stawów będące następstwem wieloletnich obciążeń, występujące u sportowców, ale też bardzo często u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej (parkieciarze, płytkarze, brukarze, ogrodnicy etc.) a także otyłych bądź ze znaczną nadwagą;
- schorzenia, takie jak:
- zapalenie kaletek maziowych;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- dna moczanowa;
- kostniakochrzęstniakowatość maziówki;
- barwnikowe kosmkowo-guzkowe zapalenie błony maziowej stawów;
- naczyniak maziówkowy;
- tłuszczak drzewiasty;
Reklama
Objawy wody w kolanie
Objawy wody w kolanie są typowe i charakterystyczne. Niezależnie od etiopatogenezy schorzenia, zazwyczaj występują takie symptomy, jak:
- widoczny obrzęk i związane z nim powiększenie obrysu stawu kolanowego;
- bolesność o różnym natężeniu, nasilająca się w czasie aktywności i słabnąca w spoczynku;
- wyraźnie odczuwalna sztywność stawu, utrudniająca zginanie i prostowanie nogi;
- zaczerwienienie okolic kolana oraz miejscowo podwyższona ciepłota ciała;
- ewentualne zasinienie w sytuacji, gdy woda w kolanie stanowi pokłosie jednostkowego silnego urazu mechanicznego.
Symptomy te są efektem toczącego się stanu zapalnego, zwiększenia objętości płynu maziowego w stawie a także pogrubienia samych kaletek. Objawy wody w kolanie najczęściej cechują się znaczną uciążliwością.
Zazwyczaj utrzymują się w dużym natężeniu przez kilka-kilkanaście dni, zdarza się jednak, że stan ten ma charakter niemal permanentny lub często nawracający na przestrzeni wielu lat, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych.
Reklama
Leczenie wody w kolanie
Leczenie wody w kolanie może mieć charakter czysto objawowy, ale też przyczynowy. W zależności od czynnika etiologicznego, a także natężenia symptomów, stosowane są takie metody, jak:
- leczenie farmakologiczne, najczęściej z użyciem środków o działaniu miejscowym, wśród których wymienić można:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)
- glikokortykosteroidy
- antybiotyki w maści
- punkcja, czyli ściąganie wody z kolana za pomocą wyjałowionej igły oraz strzykawki. Zabieg bolesny, dlatego wykonywany w znieczuleniu, często stosowany w przypadku dny moczanowej, polegającej na zbieraniu się kryształków moczanu sodowego w stawie. Pozwala nie tylko oczyścić staw, ale też podać lek oraz pobrać próbkę do analizy laboratoryjnej;
- fizjoterapia, a więc różnego rodzaju ćwiczenia prowadzone pod nadzorem rehabilitanta;
- fizykoterapia, czyli oddziaływanie na staw za pomocą takich czynników, jak:
- niska temperatura (krioterapia)
- prąd (TENS)
- pole magnetyczne
- zmiana stylu życia – w zależności od potrzeb: czasowe zaniechanie aktywności fizycznej na czas leczenia urazu lub zwiększenie aktywności oraz modyfikacja diety u osób otyłych;
- zabieg chirurgiczny traktowany w kategoriach ostateczności, przy utrzymywaniu się objawów powyżej 3 miesięcy.
Reklama
Maść na wodę w kolanie
W większości przypadków, zwłaszcza jeśli wysięk w stawie ma podłoże urazowe, stosuje się doraźnie środki miejscowe, w tym przede wszystkim różnego rodzaju maści zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne lub silniejsze w działaniu preparaty sterydowe.
Tego typu maść na wodę w kolanie wykazuje wielokierunkowe działanie objawowe, w tym przede wszystkim:
- redukuje odczyn zapalny, zmniejszając obrzęk, zaczerwienienie oraz ciepłotę newralgicznego miejsca;
- minimalizuje lub całkowicie znosi dolegliwości bólowe.
W odróżnieniu od leków działających ogólnoustrojowo, lecznicze maści mają ograniczone pole oddziaływania, a ich stosowanie nie wiąże się z tak dużym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Większość z nich, zwłaszcza NLPZ, dostępna jest wobec tego bez recepty.
Reklama
Domowe sposoby na wodę w kolanie
Jak samemu pozbyć się wody w kolanie? Do czasu wizyty u lekarza warto też stosować domowe sposoby, które łagodzić będą objawy i przyspieszać proces ustępowania stanu zapalnego. W przypadku urazów ważne jest odciążenie stawu – wskazany w tym kontekście jest przede wszystkim odpoczynek z nogą uniesioną ku górze, ewentualnie także jej usztywnienie za pomocą bandaża elastycznego.
Niezwykle istotne jest schłodzenie obrzękniętego kolana. Wystarczającą skuteczność zapewnia zwykły okład wykonany z ręcznika zamoczonego uprzednio w lodowatej wodzie. Użyć można do tego celu także torebki z kostkami lodu lub wyjętego z lodówki, przekrojonego, surowego ziemniaka.
Ze środków dostępnych w aptekach polecane są także środki bazujące na substancji czynnej, jaką jest octanowinian glinu, delikatny lek przeciwobrzękowy i ściągający.
