Co oznaczają bulgotanie w brzuchu i wodnista biegunka?
Biegunka to jedna z najczęściej zgłaszanych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdego roku występuje u 2 miliardów osób. WHO definiuje biegunkę, jako oddawanie trzech lub więcej stolców na dobę o luźnej, wodnistej konsystencji (zawartość wody >75%) lub zwiększonej masie(>200g/dobę). Najczęściej jest to spowodowane zakażeniem wirusowym, bakteryjnym lub pasożytniczym i ustępuje samoistnie.
Inne przyczyny biegunki to:
- choroby zapalne jelit,
- niedokrwienne zapalenie jelit,
- zaburzenia wchłaniania,
- zespół jelita drażliwego,
- nadczynność tarczycy,
- alergie,
- nietolerancje pokarmowe,
- reakcja na zażywane leki,
- nadużywanie środków przeczyszczających,
- zatrucia metalami ciężkimi.
W zależności od czasu trwania, biegunki dzieli się na ostre – trwające do 14 dni oraz przewlekłe, czyli utrzymujące się powyżej dwóch tygodni. Ze względu na patomechanizm natomiast wyróżnia się biegunkę wodnistą i zapalną.
Reklama
Jak wygląda wodnista biegunka?
Biegunka zapalna zazwyczaj jest wywołana przez choroby zapalne jelit (chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), niedokrwienne zapalenia jelit, choroby nowotworowe, ale także infekcje (głównie wywołane Salmonellą, Campylobacter, Yersinią lub cytomegalowirusem).
Jej cechy charakterystyczne to obecność krwi w stolcu i możliwość występowania objawów ogólnoustrojowych (gorączka, wzrost CRP w badaniach laboratoryjnych).
Wodnista biegunka może być osmotyczna lub sekrecyjna (wydzielnicza). Pierwsza powstaje na skutek obecności w jelicie cienkim substancji osmotycznie czynnych, które przyczyniają się do wzrostu ciśnienia oraz gromadzenia się wody, soli, chlorków etc. W efekcie przekracza to pojemność chłonną jelita cienkiego i skutkuje rozwolnieniem.
Cechy szczególne tej wodnistej biegunki to bulgotanie w brzuchu i obecność tryskających, pienistych stolców. Występuje ona najczęściej u osób z zaburzeniami wchłaniania i nietolerancjami pokarmowymi, a także spożywających duże ilości mannitolu lub sorbitolu.
Biegunka wydzielnicza z kolei jest efektem zwiększonego wydzielania soli i wody przez jelita. Określana jest jako bardzo wodnista biegunka. Najczęstszymi jej przyczynami są toksyny bakteryjne i zakażenia wirusowe, ale występuje ona także w chorobach nowotworowych (guzy hormonalne) i przy niewydolności serca. Co istotne, osmotyczna wodnista biegunka przebiega bez bólu brzucha, zaś wydzielniczej towarzyszą dolegliwości bólowe.
Wyróżnia się ponadto biegunkę tłuszczową, która najczęściej ma związek z poważnymi zaburzeniami trawienia. Jej cechą charakterystyczną są połyskujące luźne stolce o gnilnym zapachu i trudne do spłukania wodą w muszli. Mogą też występować żółte, wodniste biegunki z widocznymi kroplami tłuszczu na powierzchni wody. Pojawienie się tego typu dolegliwości powinno skłonić pacjenta do wizyty u lekarza, gdyż może być oznaką niewydolności trzustki lub nowotworu tego narządu.
Reklama
Wodnista biegunka po piwie
Wodnista biegunka nie musi mieć związku z procesem chorobowym. Rozwolnienie jest częstym skutkiem wypicia nadmiernej ilości alkoholu. Warto pamiętać, że alkohol etylowy jest dla organizmu trucizną. Skutki wypicia dużej ilości alkoholowych trunków odczuwają nie tylko jelita, ale też wątroba, żołądek i trzustka. To właśnie dlatego dzień po imprezie zakrapianej alkoholem mogą występować mdłości, wymioty oraz wodnista biegunka.
Warto podkreślić, że duży wpływ na samopoczucie na kacu ma nie tylko zawartość czystego etanolu, ale też ilość wypitego alkoholu.
Wodniste biegunki najczęściej występują po piwie, gdyż zazwyczaj ten trunek jest wypijany w dużych ilościach, a dodatkowo zawiera dwutlenek węgla, który może nasilać dolegliwości gastryczne.
Reklama
Wodnista biegunka w ciąży i u dzieci
Co istotne, wodnista biegunka może być groźna u dziecka. Ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy o etiologii infekcyjnej, przebiegający z uporczywą biegunką stanowi najczęstszą przyczyną zachorowalności i umieralności u dzieci, zwłaszcza w krajach biedniejszych [Mach, Szczeklik].
U dzieci najczęściej występuje biegunka o etiologii wirusowej, która ustępuje samoistnie. Niemniej u dziecka może w krótkim czasie dojść do odwodnienia, które jest dla niego bardzo niebezpieczne.
W grupie podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu biegunki są także kobiety w ciąży, dlatego przedłużające się rozwolnienie powinny skonsultować z lekarzem.
Reklama
Jak leczyć wodnistą biegunkę?
Leczenie wodnistej biegunki powinno być uzależnione od przyczyny dolegliwości oraz czasu utrzymywania się objawów. Zwykle ostra, wodnista biegunka wymaga jedynie leczenia objawowego, gdyż samoistnie ustępuje. Wyjątek stanowią biegunki z ciężkim przebiegiem - prowadzące do odwodnienia, przebiegające z wysoką gorączką, bardzo silnymi bólami brzucha oraz krwistymi, tłuszczowymi stolcami.
Poza sytuacjami wyjątkowymi, biegunkę leczy się poprzez nawadnianie organizmu i stosowanie leków zwalniających motorykę jelit – najczęściej jest to loperamid w dawce 4 mg jednorazowo, a następnie 2 mg po każdym wodnistym stolcu.
