Co to jest wole tarczycy?
Tarczyca jest jednym z największych w ludzkim organizmie gruczołów wydzielania wewnętrznego. Umiejscowiona jest w dolnym odcinku przedniej części szyi, dlatego jej wad anatomicznych należy szukać właśnie w tym rejonie.
Czy zawsze są one widoczne przez skórę? Absolutnie nie, dlatego podstawą diagnostyki są fachowe badania obrazowe. Niektóre nieprawidłowości jednak można zauważyć, a jednym z nich jest wole tarczycy.
Należy zaznaczyć, że również nie zawsze jest ono dostrzegalne gołym okiem, a niekiedy staje się takie dopiero po czasie, kiedy zmiany są już bardziej zaawansowane.
Czym jest wole tarczycowe? Jest to powiększenie gruczołu świadczące o rozwijającym się w jego obrębie stanie chorobowym. Nie zawsze jest ono symptomem poważnych schorzeń, jednak zawsze powinno być skonsultowane z lekarzem i dokładnie zdiagnozowane.
Jak wygląda wole tarczycy i skąd wiadomo, że narząd jest powiększony? Niekiedy wole objawia się w sposób widoczny i wówczas dolny, przedni odcinek szyi wydaje się poszerzony, pogrubiony. Zmiana może być czasem dostrzegalna tylko podczas podnoszenia głowy i „wyciągania” szyi, np. w czasie golenia u mężczyzn lub nakładania makijażu u kobiet.
Zauważenie zgrubienia w takiej pozycji powinno zostać niezwłocznie skonsultowane z lekarzem. Zdarza się, że pacjenci nie dostrzegą powiększenia tarczycy na jego wczesnym etapie i widzą wole dopiero wtedy, gdy jest ono widoczne na szyi już w każdej jej pozycji.
Bywa też jednak tak, że pacjent odczuwa powiększenie gruczołu, zanim cokolwiek można zobaczyć, ponieważ daje ono symptomy np. w postaci utrudnionego połykania.
Czy wola tarczycy są groźne? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ powiększenie gruczołu może występować przy różnych jego nieprawidłowościach - od błahych po poważne.
Jedno jest pewne - objawów tego rodzaju nie wolno lekceważyć. Prawidłowy poziom hormonów tarczycy jest bardzo ważny dla funkcjonowania całego organizmu, dlatego o dobrą kondycję gruczołu trzeba dbać. Zauważenie woli przy tarczycy powinno być zawsze niezwłocznie skonsultowane z lekarzem.
W Klasyfikacji chorób ICD 10 wole tarczycy wymieniane jest wielokrotnie w obrębie grupy E00-E07 - Choroby tarczycy, w następujących podgrupach:
- E01 - Patologie tarczycy związane z niedoborem jodu i innymi chorobami,
- E03 - Niedoczynność tarczycy o innej etiologii,
- E04 - Inne wole nietoksyczne,
- E05 - Nadczynność tarczycy,
- E06 - Zapalenie tarczycy,
- E07 - Inne choroby tarczycy.
Jak zatem widać, wole tarczycy może mieć bardzo wiele różnych podłoży, tzn. może być nadczynne i niedoczynne (to występuje najrzadziej), może wynikać ze stanu zapalnego lub niedoboru jodu, co w Polsce jednak zdarza się dość rzadko ze względu na powszechne spożywanie soli jodowanej.
Reklama
Wole tarczycy a jego wielkość
Wole tarczycy może mieć różną strukturę oraz wielkość. Niekiedy jest ono niedostrzegalne przez skórę, innym razem może stanowić wielkie zgrubienie dolnego odcinka szyi, od razu rzucające się w oczy.
Klasyfikacja woli tarczycy wg Światowej Organizacji Zdrowia WHO obejmuje jego trzy stopnie:
- wole I stopnia - gruczoł jest niewidoczny przy naturalnym ustawieniu szyi, można go zobaczyć dopiero po odchyleniu głowy w tył,
- wole II stopnia- tarczyca jest widoczna przy normalnym ustawieniu szyi, ale tylko profilem; oglądana z przodu nie uwypukla bocznych konturów szyi,
- wole III stopnia - gruczoł mocno powiększony, widoczny przy wszystkich ustawieniach szyi, z przodu i bokiem.
Zarówno wole pierwszego, jak i trzeciego stopnia, świadczy o chorobliwym powiększeniu tarczycy. Gruczoł o prawidłowej budowie anatomicznej nie powinien być widoczny przy żadnym ustawieniu szyi, ani wyczuwalny przy gotyku. Warto jednak wiedzieć, że olbrzymie wole świadczy o poważnych schorzeniach, a małe ma błahą przyczynę.
Niekiedy bywa zupełnie odwrotnie, dlatego każdą nieprawidłowość należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Rosnące wole tarczycy musi być zawsze dokładnie zdiagnozowane, by ustalić podłoże jego powiększenia i rozpocząć leczenie.
Reklama
Wole obojętne - guzkowe i miąższowe
Jak już zostało wspomniane, powiększenie gruczołu tarczycowego może mieć wiele przyczyn, spośród których nie wszystkie są groźne i nie wszystkie spowodowane są poważnymi chorobami. Tarczyca odpowiedzialna jest za produkcję niektórych hormonów, jednak nie każda jej dysfunkcja wiąże się z zaburzeniem ich wydzielania.
Powiększenie gruczołu niemające wpływu na jego funkcjonowanie hormonalne to wole obojętne tarczycy. Często jego objawy w początkowej fazie są niezauważalne, niekiedy jednak może dojść do znacznego rozrostu.
Najczęstszą przyczyną zaburzenia jest niedobór jodu - wówczas mówi się o wolu endemicznym, czyli występującym „lokalnie”. Dlaczego? Wole endemiczne tarczycy z reguły spowodowane jest niewystarczającą podażą jodu w codziennej diecie.
W Polsce przypadki takie są nieliczne, ponieważ powszechnie spożywa się sól jodowaną uzupełniającą poziom tego pierwiastka. Oprócz niedoboru jodu przyczynami zaburzenia mogą być:
- nadmierna stymulacja gruczołu przez hormon TSH,
- nadmierna stymulacja przez hormon B-HCG u kobiet w ciąży.
Nietoksyczne wole obojętne tarczycy (oznaczone symbolem E04 w Klasyfikacji ICD 10) nie bywa objawem stanu zapalnego ani nowotworu, a jego leczenie zależy od decyzji lekarza. Niekiedy jedynym postępowaniem jest obserwacja i monitorowanie rozrostu.
Z reguły niegroźną postacią powiększenia gruczołu jest także tzw. wole młodzieńcze, pojawiające się u nastolatków w fazie dojrzewania (u dziewcząt znacznie częściej niż u chłopców). Nie zawsze wymaga ono leczenia, jednak zawsze powinno zostać poddane dokładnej diagnozie.
Wole obojętne może mieć różną budowę - guzkową lub miąższową. Zdarza się także, że wole guzkowe narasta na wcześniej powstałym wolu miąższowym.
Wole guzkowe tarczycy
Wole tarczycy z towarzyszącymi mu zmianami guzowatymi są jedną z najczęściej występujących nieprawidłowości tego narządu i wizyt u specjalisty endokrynologa. Rosnące na gruczole guzki mogą mieć dwojaką postać:
- litą - wówczas wypełnione są komórkami,
- torbielowatą - guzki wypełnione są płynem.
Wole guzkowe tarczycy (łac. struma nodosa) może być obojętne lub toksyczne (E05.2 w Klasyfikacji ICD 10). Temu ostatniemu towarzyszy nadmierne wydzielanie hormonów T3 (trójjodotyroniny) oraz T4 (tyroksyny) i dlatego nazywa się je również wolem guzkowym nadczynnym.
Jego objawy współistnieją w objawami nadczynności, takimi jak wzmożona potliwość, niepokój, spadek masy ciała czy osłabienie mięśni. Jedną z najczęściej występujących zmian ogniskowych w tarczycy guzowatej jest tzw. wole koloidowe. Guzek koloidowy (E04.1 w Klasyfikacji ICD 10) nie nosi cech nowotworu, jest natomiast konsekwencją nadmiernego rozrostu tkanki tarczycowej prawidłowej.
Leczenie wola guzowatego tarczycy może wyglądać różnie, a o jego przebiegu powinien zawsze decydować lekarz. Może ono opierać się o farmakologię lub operację chirurgiczną, w zależności od etiologii, rozległości i stopnia zaawansowania choroby. Zabieg pozostawia widoczną bliznę na szyi.
Wole guzkowe, którym towarzyszą zmiany łagodne z reguły leczy się skutecznie, jednak im szybciej postawiona diagnoza i rozpoczęta terapia, tym większe szanse na uniknięcie powikłań.
Choroby guzkowe tarczycy są często powodem wielkiego niepokoju pacjentów, jednak w większości przypadków ich leczenie przebiega sprawnie i przynosi zadowalające efekty.
Wole wieloguzkowe nietoksyczne tarczycy
Wole guzkowe nietoksyczne bywa diagnozowane podczas badań obrazowych (najczęściej ultrasonografii) lub najprostszego badania palpacyjnego tarczycy. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej często podczas rutynowych badań ogląda i dotyka szyi pacjenta, oceniając budowę i wielkość migdałków, węzłów chłonnych czy właśnie gruczołu tarczowego.
Niekiedy ta prosta praktyka wystarczy, by wykryć zmiany anatomiczne, np. w postaci powiększenia czy guzowatości tarczycy. Jedną z postaci tej ostatniej jest wole wieloguzkowe, którym towarzyszy nie pojedyncza zmiana, ale liczne, rozsiane zmiany ogniskowe o charakterze nietoksycznym.
Co to znaczy, że wole jest nietoksyczne? Oznacza to, że jego rozrostowi nie towarzyszą zaburzenia funkcjonalności hormonalnej tarczycy. Gruczoł ten wydziela bowiem hormony:
- trójjodotyroninę T3,
- tyroksynę T4,
- kalcytoninę.
Guzek nietoksyczny powstaje na skutek nadmiernego rozrostu tkanki tarczycowej, ale nie towarzyszy mu ani wzmożona ani zmniejszona produkcja hormonów - ich wydzielanie pozostaje na stałym, prawidłowym poziomie, a stan taki nazywany jest eutyreozą.
Objawy wola guzkowego tarczycy w stadium eutyreozy mogą być z początku niezauważalne, skoro nie ma wśród nich symptomów zaburzeń hormonalnych. Zwykle polegają one po prostu na uwidocznionych zmianach budowy narządu poprzez skórę szyi.
Czy wole guzkowe to rak?
Wielu pacjentów, słysząc diagnozę „guz” lub „guzek” od razu ma na myśli nowotwór złośliwy i wpada w panikę. Nie ma w tym nic dziwnego, bo rzeczywiście wiele chorób nowotworowych ma właśnie taką postać.
Czy wole guzkowe tarczycy to rak? Jeżeli w opisie wyników badań znajduje się tylko określenie „wole guzkowe nietoksyczne”, a nie ma w nim żadnych wzmianek o komórkach nowotworowych, można podejrzewać, że zmiany mają charakter łagodny.
Warto jednak pamiętać, że rak tarczycy to najczęściej występujący nowotwór układu dokrewnego, a powiększeniu gruczołu może być jednym z jego objawów.
Zauważenie lub palpacyjne wyczucie wola powinno być zatem niezwłocznie skonsultowane z lekarzem. W większości przypadków jednak wole guzkowe nie oznacza zmiany złośliwej, a jego przyczyna leży w niedoborze jodu, czy też nadczynności gruczołu.
Wole miąższowe tarczycy
Nie wszystkim wolom tarczycy towarzyszą zmiany ogniskowe w postaci guzków. Inne formy tego zaburzenia anatomicznego gruczołu to tzw. wole rozlane lub wole miąższowe. To ostatnie w Klasyfikacji ICD 10 występuje dwukrotnie, w podgrupach:
- E03.0 - wrodzona niedoczynność tarczycy z wolem rozlanym,
- E04 - inne wole nietoksyczne.
Wole miąższowe nie posiada zmian ogniskowych, ale zbudowane jest z jednolitego miąższu tarczycy, który ulega nadmiernemu rozrostowi. Struktura pozostaje więc jednorodna i ani w badaniu palpacyjnym ani obrazowym nie zostają rozpoznane guzki.
Istnieje jednak szczególna postać wola - wole miąższowo-guzkowe, w którym obecne są zarówno guzki jak i przerost jednorodnej tkanki tarczycowej. Z reguły dzieje się tak, że najpierw rozrostowi ulega tkanka jednolita, a w kolejnej fazie pojawiają się na niej zmiany ogniskowe.
Trudno jednoznacznie określić, jakiego rodzaju wole jest bardziej, a jakiego mniej groźne dla zdrowia. Każdy przypadek powinien być dokładnie diagnozowany, a przyczyny przerostu - dokładnie określane przez specjalistę.
Zdarza się, że nawet istniejące guzki nie są wyczuwalne przez skórę w badaniu palpacyjnym i dopiero diagnostyka obrazowa wykrywa ich obecność.
Reklama
Wole tarczycy a jego umiejscowienie - zamostkowe i śródpiersiowe
Jak już zostało wspomniane, wole tarczycy umiejscowione jest zawsze w przednim, dolnym odcinku szyi. Niekiedy jednak, gdy jest mocno rozrośnięte, może obejmować całą jej długość, a nawet nieco „zwisać” w kierunku klatki piersiowej.
Wewnętrzny obraz rozrośniętego wola objawia się jego sięganiem aż poza górną granicę mostka, dlatego nazywa się je zamostkowym wolem tarczycy. Może ono rozwijać się nawet kilka lat, a jego objawy to przede wszystkim trudności w przełykaniu i oddychaniu, duszności, chrypka oraz kaszel.
Leczenie wola zamostkowego zależy od przyczyny rozrostu tkanki. W przypadku nadczynności tarczycy zwykle zaczyna się od farmakologicznego uregulowania wydzielania hormonów. Przy niedoborze jodu w pierwszej kolejności uzupełnia się poziom tego pierwiastka.
Niekiedy jednak konieczna jest operacja tarczycy zamostkowej. Zabieg taki wiąże się z ryzykiem powikłań większym niż w przypadku wola mniejszego, niewychodzącego poza obręb szyi. Jeśli jednak lekarz zdecyduje o konieczności leczenia chirurgicznego, należy mu się poddać.
Wole tarczycy umiejscowione w łuku aorty nazywa się natomiast wolem śródpiersiowym (choć niekiedy w literaturze terminy te stosowane są wymiennie). Może ono mieć charakter:
- pierwotny – jest ektopową tkanką tarczycy (obecną z lokalizacji odmiennej od typowej),
- wtórny - tkanka położona na szyi rozrasta się do śródpiersia.
Obydwa rodzaje powiększenia gruczołu mogą mieć postać miąższową lub guzowatą, w zależności od tego, czy przerośnięta tkanka jest jednorodna anatomicznie, czy też obecne są na niej zmiany ogniskowe.
Tarczyca zamostkowa niekiedy jest trudna do zdiagnozowania, ponieważ jej rozrost bywa niewidoczny podczas badania ultrasonograficznego. Wówczas należy uzupełnić diagnostykę o badanie scyntygraficzne.
Reklama
Co może oznaczać wole tarczycy? Przyczyny występowania
Powiększenie tarczycy może, ale nie musi wiązać się z zaburzeniami wydzielania hormonów przez ten gruczoł. Kiedy jednak tak się dzieje, znacznie częściej wole towarzyszy jego nadczynności niż niedoczynności.
Niedobór jakiego hormonu wywołuje rozrost gruczołu tarczowego? Może on towarzyszyć zmniejszonej produkcji hormonów przez niego wydzielanych, czyli wspomnianych wcześniej kalcytoniny, T3 i T4. Przerost tarczycy pojawia się też niekiedy w takich chorobach jak:
- choroba Hashimoto - przewlekłe zapalenie tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, prowadzące do jej trwałej i nieodwracalnej niedoczynności; przerost, który się przy nim pojawia, nazywany bywa wolem limfocytarnym lub wolem Hashimoto,
- choroba Gravesa-Basedowa - to również schorzenie autoimmunologiczne, prowadzące do nieczynności i rozrostu tkanki tworzącej wole,
- akromegalia - choroba polegająca na nadmiernej produkcji hormonu wzrostu, jedną z jej częstych konsekwencji jest przerost tarczycy i powstawanie wola,
- nowotwór - po jego stwierdzeniu często stosuje się leczenie operacyjne, jednak usunięcie zbyt małej ilości tkanki może prowadzić do odrastania guzów i powstawania wola nawrotowego.
Wśród najczęstszych przyczyn wola tarczycy znajduje się też niedobór jodu. Dawniej z jego powodu widywało się wiele osób ze zwiększonym obwodem szyi, jednak dziś w Polsce podłoże to zostało właściwie wyeliminowane dzięki powszechnemu spożywaniu soli jodowanej.
Bez względu na przyczynę oraz patofizjologię wola, należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Reklama
Pierwsze i późniejsze objawy wola tarczycy
Wole tarczycy samo w sobie nie jest chorobą, ale objawem powiększonego gruczołu na skutek zaburzenia jego funkcjonalności lub budowy anatomicznej. Pierwsze objawy rozrostu to zazwyczaj:
- ucisk w przełyku,
- utrudnione przełykanie dużych tabletek, które wcześniej nie miało miejsca,
- zgrubienie na szyi widoczne przy odchylaniu głowy do tyłu (ten symptom nie u wszystkich pacjentów jest widoczny od początku; w dużej mierze zależy to np. od ilości tkanki tłuszczowej - u pacjentów otyłych zgrubienie przez długi czas może być niezauważalne).
Objawy wola tarczycy pojawiające się później - w następnych stadiach rozrostu - to przede wszystkim:
- utrudnione przełykanie podczas jedzenia,
- postępujące zwężenie przełyku,
- utrudnione oddychanie, a niekiedy również duszności,
- zmiana głosu, jego utrudnione wydobywanie i chrypka,
- zgrubienie dolnego odcinka szyi widoczne przy odchylaniu głowy, a później także przy jej normalnym położeniu.
Czy wole tarczycy boli? Wole samo w sobie z reguły nie jest bolące, jednak ucisk powodowany przez nadmierny rozrost tkanki może powodować dolegliwości bólowe miejsc sąsiadujących - struktur szyi, przełyku, tchawicy czy okolic mostka. Ból utrzymujący się w tych rejonach powinien być zawsze skonsultowany z lekarzem.
Reklama
Jak rozpoznać wole tarczycy? Diagnostyka
Jakie badanie tarczycy wykonać, po zaobserwowaniu symptomów powiększenia gruczołu? Postępowanie można rozpocząć od wizyty u lekarza POZ, który powinien przeprowadzić szczegółowy wywiad z pacjentem oraz wykonać podstawowe badanie palpacyjne szyi.
Na ich podstawie jest w stanie niekiedy postawić wstępne rozpoznanie, jednak przeważnie kieruje pacjenta na dodatkowe badania lub wizytę u specjalisty - endokrynologa. Dalsza diagnostyka opiera się zazwyczaj na badaniach laboratoryjnych krwi oraz badaniach obrazowych.
Te pierwsze polegają zazwyczaj na określaniu poziomu hormonów wydzielanych przez gruczoł. Warto jednak pamiętać, że w przypadku wola tarczycy o charakterze obojętnym wyniki TSH są dobre, a mimo to obecny jest rozrost tkanki.
To dlatego sama analiza krwi jest niewystarczająca i trzeba uzupełnić ją o badania obrazowe. Jakie? Najczęściej wykonywanym jest USG tarczycy, które pozwala ocenić nie tylko wielkość narządu, ale też jego echogeniczność.
Ultrasonografia bywa niewystarczająca przy wolu zamostkowym, które bywa ukryte i niewidoczne podczas badania. Wówczas można wykonać scyntygrafię - metodę wykorzystującą izotopy promieniotwórcze w celu tworzenia obrazów zmian patologicznych.
Oprócz USG i scyntygrafii w diagnostyce tarczycy wykonuje się nieraz rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. O tym, która metoda będzie najlepsza i najbardziej miarodajna, decyduje lekarz.
Czy wole tarczycy może się zmniejszyć?
Powiększone wole tarczycy nie zawsze wymaga specjalistycznego leczenia. Jeśli jest ono hormonalnie obojętne, niekiedy wystarczy obserwacja i monitorowanie zmian.
Czy mogą się one zmniejszyć samoistnie? To oczywiście zależy, jaka była przyczyna powstania wola.
Jeśli u podłoża leży np. niedobór jodu, niekiedy wystarczy zmiana diety i wzrost zostaje zahamowany lub nawet cofnięty.
Zauważenie przerostu gruczołu tarczowego nigdy jednak nie powinno być całkowicie zlekceważone. Powiększony gruczoł należy zawsze pokazać lekarzowi, by dokładnie ustalił on przyczynę zaburzeń.
Nawet, jeśli wole samoistnie się zmniejsza, mimo braku leczenia czy nawet zmiany codziennej diety, warto skonsultować się z lekarzem, a jeśli zleci on jakiekolwiek badania - niezwłocznie je wykonać.
Każde wole tarczycowe można leczyć, o ile pozwala na to stan ogólny pacjenta. Jeśli zatem nie maleje ono samoistnie, należy przeprowadzić diagnostykę i jak najszybciej rozpocząć terapię.
Leczenie wola tarczycy
Jak zmniejszyć wole tarczycy metodami terapeutycznymi? Leczenie może przebiegać różnie, w zależności od:
- przyczyny powstania wola tarczycowego,
- stopnia jego zaawansowania,
- postaci zmian,
- ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Jak leczyć wole tarczycy obojętne hormonalnie, nie wykazujące cech nowotworu ani stanu zapalnego? W niektórych przypadkach leczenie w ogóle nie jest konieczne, a specjalista poprzestaje na monitorowaniu rozrostu.
Kiedy jednak wole jest duże i przeszkadza, uciskając na narządy sąsiadujące, takie jak tchawica czy przełyk, lekarz może zlecić leczenie chirurgiczne lub farmakologiczne (w zależności od podłoża problemu).
Jak natomiast leczy się wole tarczycy towarzyszące poważniejszym chorobom autoimmunologicznym lub nowotworowym? Tu w każdym przypadku o rodzaju leczenia musi decydować lekarz.
Najważniejsze jest wówczas leczenie choroby, która przyczyniła się do powstania przerostu, a nie wola jako ich skutku.
W chorobach autoimmunologicznych przeważnie stosuje się farmakologię, natomiast przy nowotworach często łączy się ją z zabiegami chirurgicznymi, naświetlaniami czy chemioterapią.
Operacja wola tarczycy. Kiedy jest konieczna?
Jak zlikwidować wole tarczycy metodami chirurgicznymi? Istnieją dwa podstawowe rodzaje operacji przeprowadzanych na przerośniętym gruczole:
- tyroidektomia - całkowite usunięcie tarczycy. Jest to inwazyjny zabieg, trwający zwykle 2-3 godziny. Wskazaniami do usunięcia wola wraz z całą tarczycą są: niektóre wola ze zmianami ogniskowymi, niektóre wola towarzyszące chorobie Hashimoto, wole nawrotowe, wole o podłożu nowotworowym.
- strumektomia - częściowe usunięcie gruczołu. To mniej skomplikowana operacja, trwająca przeważnie do godziny. Zabieg wykonuje się najczęściej na: wolu guzowatym obojętnym, wolu guzowatym nadczynnym, wolu miąższowym obojętnym, wolu miąższowym nadczynnym, wolu powstałym na skutek stanu zapalnego tarczycy.
Kiedy operacja jest konieczna? Ogólnymi wskazaniami do zabiegu są:
- duże rozmiary wola, a tym samym - ucisk na sąsiadujące narządy,
- rozpoznanie lub podejrzenie nowotworu (usunięte wole tarczycy po operacji zostaje poddane biopsji, która ostatecznie potwierdza diagnozę),
- ciąża - kiedy inne metody leczenia nie przynoszą efektów lub są niewskazane,
- przeciwwskazania lub brak zgody pacjenta na leczenie promieniowaniem jodotwórczym,
- brak reakcji na leczenie jodem lub inne metody leczenia.
Jak zmniejszyć wole tarczycy domowymi sposobami?
Wystąpienie wola na tarczycy zawsze jest podstawą do konsultacji lekarskiej, a żadne domowe sposoby na jego zmniejszenie nie powinny zastępować tradycyjnej terapii zalecanej przez specjalistę.
Leczenie naturalne może natomiast wspomagać taką terapię. Co wspiera prawidłową pracę gruczołu? Przede wszystkim dieta bogata w odpowiednie mikroelementy. Można także (najlepiej po konsultacji ze specjalistą) stosować zioła działające detoksykacyjnie, np. przytulię lub mieszankę zwaną ziołami szwedzkimi.
Czy warto robić okłady na wole tarczycy? Kiedy wole jest duże, niektóre okłady pomagają dbać o napiętą skórę, jednak na wielkość samego wola nie mają one wpływu.
Oprócz diety warto zadbać na co dzień o:
- aktywność fizyczną,
- unikanie czynników stresogennych,
- efektywny wypoczynek i spokojny sen.
Metody te pozwalają utrzymać dobrą kondycję ogólną organizmu, wspierają też równowagę gospodarki hormonalnej.
Dieta przy wolu tarczycy
Ze wszystkich metod naturalnych to właśnie dieta ma największy wpływ na funkcjonowanie tarczycy, a w przypadku wola może skutecznie wspierać jego zmniejszanie.
Najważniejsze, by to, co je się na co dzień, bogate było w mikroelementy pozytywnie wpływające na pracę gruczołu. Są to przede wszystkim:
- jod,
- magnez,
- selen,
- witamina D,
- witaminy z grupy B,
- cynk,
- żelazo,
- wapń.
Warto unikać produktów hamujących wychwytywanie jodu przez tarczycę, czyli - kapusty, kalafiora, brukselki, fasoli, grochu, soi, orzeszków ziemnych. Jednocześnie należy zwiększyć codzienne spożycie produktów bogatych w jod, czyli przede wszystkim ryb morskich i owoców morza.
Bardziej szczegółowe wytyczne co do codziennej diety mogą zależeć od podłoża powstałego problemu. Nieco inna może być dieta przy wolu tarczycy towarzyszącemu chorobie Hashimoto, a inna przy wolu nadczynnym.
Wole guzkowe nietoksyczne, spowodowane niedoborem jodu będzie wymagało przede wszystkim zwiększonego spożycia produktów bogatych w ten pierwiastek.
O odpowiednią dietę i konkretny jadłospis najlepiej poprosić wyspecjalizowanego dietetyka. Pomoże on wzbogacić menu o odpowiednie produkty wspierające leczenie zaburzeń.
Wole tarczycy u dziecka
Wole tarczycy to objaw występujący nie tylko u pacjentów dorosłych, ale także u młodzieży, dzieci, a nawet u noworodków. U tych ostatnich pojawia się ono przeważnie na skutek niedoboru jodu w diecie matki lub jako reakcja na przyjmowanie przez matkę niektórych leków.
Wole noworodkowe - podobnie jak to u dorosłych - może występować w trzech stopniach oraz być lub nie być połączone z zaburzeniami hormonalnymi (wole proste, nadczynne lub niedoczynne).
Wole tarczycy u dzieci diagnozowane jest znacznie częściej niż u pacjentów dorosłych, za to częściej jest u nich powiązane ze zmianami nowotworowymi. Dlatego zaobserwowanie lub podejrzenie rozrostu gruczołu powinno być natychmiast skonsultowane z lekarzem.
Zmiany ogniskowe w postaci guzków na tarczycy częściej występują u dziewcząt niż u chłopców, za to u tych ostatnich większe jest ryzyko podłoża nowotworowego obecnych zmian.
Wole tarczycy a ciąża
Ciąża to czas, w którym w organizmie kobiety zachodzi bardzo wiele fizjologicznych zmian, a znaczna część spośród nich dotyczy gospodarki hormonalnej.
Stan ten wpływa także w dużym stopniu na funkcjonowanie gruczołu tarczowego. Co się wówczas dzieje?
- Wzrasta produkcja hormonów tarczycy.
- W I trymestrze spada wydzielanie przez przysadkę mózgową hormonu TSH pobudzającego tarczycę do działania.
- Sam gruczoł fizjologicznie nieco się powiększa.
- Zwiększa się zapotrzebowanie organizmu matki na jod.
Choroby tarczycy są w ciąży jednymi z najczęściej występujących zaburzeń. Mimo że gruczoł w pierwszych jej tygodniach nieco się powiększa, nie powinien być zauważalny ani wyczuwalny pod palcami.
Obecność wola tarczycy lub jego podejrzenie powinno być niezwłocznie zgłoszone lekarzowi prowadzącemu. Czy jest groźne? To zależy od przyczyn jego powstania, jednak jakiekolwiek zaburzenia pracy gruczołu są podstawą, by pacjentka pozostawała pod stałą opieką współpracujących ze sobą specjalistów - ginekologa i endokrynologa.
Wole związane z zaburzeniami hormonalnymi może mieć wpływ na zdrowie dziecka, dlatego poziom hormonów powinien być jak najszybciej wyrównany.
Ciąża zwiększa też ryzyko występowania wola guzowatego tarczycy, a w jego przypadku zmiany ogniskowe również powinny być dokładnie przebadane.
