Czym jest i jak wygląda wrotycz?
Wrotycz pospolity lub też mlecznica (łacińska nazwa toTanacetum vulgare) to w Polsce oraz innych europejskich krajach bardzo popularna roślina porastająca pola, łąki i nieużytki. Jest to wieloletnia bylina z rodziny astrowatych. Jest ona dość wysoka, może osiągnąć nawet 1,5 metra wysokości.
Jak wygląda wrotycz pospolity? Roślina ta posiada mocne korzenie, średniej grubości łodygi, z których wyrastają drobne, poszarpane listki. Sztywna łodyga wykończona jest blaszkowatym, koszyczkowym kwiatostanem.
Same kwiaty wrotyczu pospolitego mają barwę ciemnożółtą, są drobne, płaskie i ułożone blisko siebie. Roślina wydziela bardzo intensywny zapach przypominający kamforę.
Wrotycz kwitnie od lipca do września i to właśnie w tym czasie należy zbierać kwiaty oraz zielone części rośliny do zasuszenia.
Historia wrotyczu sięga czasów starożytnych. Grecy już około 2000 lat temu wykorzystywali go do leczenia zatruć pokarmowych oraz eliminowania pasożytów z układu trawiennego.
W późniejszych czasach picie wrotyczu zalecano kobietom, które pragnęły pozbyć się niechcianej ciąży. Ziele to ma bowiem poronne działanie, ponieważ pobudza napływ krwi do miednicy.
Kobiety kąpały się w wywarze lub naparze z wrotyczu, by rozjaśnić i oczyścić sobie cerę, ale także po to by pozbyć się bóli reumatycznych.
Roślina ta do dziś cieszy się uznaniem, jednak ze względu na występowanie w jej składzie toksycznego tujonu należy być ostrożnym z dawkowaniem tego surowca.
Zapach ziela wrotyczu, co niektórych może odpychać. Jednak warto wiedzieć, że tej woni nie znoszą owady, takie jak komary, kleszcze, muchy, mszyce, itp. Dobrze więc mieć zasuszone kwiaty wrotyczu w szafie, niedaleko okien, a żywą roślinę na balkonie, czy w ogrodzie.
Wrotycz można oczywiście zebrać samemu w porze kwitnienia, ususzyć go i wykorzystywać na rozmaite sposoby.
Jeśli jednak brakuje nam czasu, wiedzy oraz miejsca do suszenia i przechowywania ziela, z pomocą przychodzą liczne sklepy oraz apteki, w których bez trudu zaopatrzymy się we wrotycz. Więcej znajdziesz w artykule: Gdzie kupić wrotycz?
Reklama
Właściwości wrotyczu pospolitego
Wrotycz jeszcze kilkadziesiąt lat temu cieszył się dużą popularnością. Był stosowany na pasożyty, bakterie, grzyby czy wirusy. Wrotycz wykazuje bowiem działanie: odtruwające, oczyszczające, przyspieszające proces przemiany materii i ułatwiające trawienie (szczególnie po ciężkim, tłustym i obfitym posiłku).
Kiedy jednak odkryto, że znajdujący się we wrotyczu - tujon - jest wysoce trujący, rola i zastosowanie wrotyczu w lecznictwie znacznie spadło. W związku z tym nie używa się go już często wewnętrznie, a jedynie zewnętrznie, np. przy gojeniu ran, owrzodzeń, stłuczeń, oparzeń, opryszczki.
Roślina nadaje się również do zwalczania wesz i gnid bytujących we włosach. W tym celu należy przygotować odwar z wrotyczu, polać nim głowę i trzymać na włosach przez kilka godzin. Po 24 godzinach dobrze jest jeszcze przepłukać włosy ciepłym octem.
Wrotycz na pasożyty to również dobre rozwiązanie na tego typu kłopoty. Można przygotować napar z kwiatów wrotyczu, a po przestudzeniu i odcedzeniu wlać go do kąpieli, by oczyścić skórę i wesprzeć walkę z chorobami pasożytniczymi skóry.
Wiele osób pije herbatki, napary, czy nalewki z wrotyczu. Trzeba jednak w tym zakresie zaczerpnąć porady lekarza, farmaceuty czy też stosować się do zaleceń producenta danego wyrobu z wrotyczu.
Obecnie jednak mlecznicę wykorzystuje się głównie jako środek eliminujący niepożądane owady.
Reklama
Wrotycz pospolity - zastosowanie w ogrodzie i w domu
Wrotycz kwitnie od lipca do września i właśnie w tym okresie dobrze jest zbierać kwiatostany oraz zielone części tej rośliny. Ich zalety można wykorzystywać przez cały rok, nie tylko w czasie kiedy roślina wydziela specyficzną woń.
W jaki sposób wykorzystać wrotycz? Roślina ma zastosowanie w domu, kiedy chcemy pozbyć się owadów lub insektów. Na przykład zasuszone kwiaty wrotyczu powieszone w szafie, czy w kuchennych szafkach odstraszają mole.
Kwiaty i zielone części wrotyczu należy suszyć w przewiewnym miejscu w temperaturze około 36 stopni Celsjusza. Kiedy uzyskamy susz, możemy powiesić lub położyć go w miejscach, w których pojawiają się insekty.
Sadzonki wrotyczu stają się coraz bardziej popularne, ponieważ zapach wrotyczu odstrasza owady jak komary, muchy, mole, a także wszy, pchły, mszyce i kleszcze.
Warto zatem mieć to ziele na balkonie, na tarasie i w tych miejscach ogrodu, w których często się przebywa.
W dzisiejszych czasach przede wszystkim wrotycz pospolity ma zastosowanie w ogrodzie. Roślina zwalcza bowiem szkodniki ogrodowe oraz pomoga w walce z niektórymi chorobami roślin, takimi jak rdza, czy mączniak prawdziwy.
Pocięte liście wrotyczu pospolitego można także wykorzystać do przygotowania gnojówki. W tym celu kilogram takich liści należy zalać 10 litrami wody i odstawić, by sfermentowały (każdego dnia płyn powinno się przemieszać).
Po około miesiącu czasu, kiedy roztwór będzie przejrzysty, można go stosować do zwalczania mrówek. A po rozcieńczeniu go w proporcji 1:15 nadaje się do oprysku na mszyce.
Również na mszyce, a także inne owady, takie jak m.in. bawełnice korówki, gąsienice motyli i larwy owocówek skuteczny jest wyciąg z wrotyczu. Przyrządza się go w taki sposób, że 300 g świeżego ziela i 30 g suszu zalewa się 10 litrami zimnej wody i zostawia na dobę, czekając aż mieszanka zacznie się pienić.
Następnie należy ją odcedzić i rozcieńczyć w wodzie (1:2). Taką ciecz należy zużyć od razu, ponieważ nie nadaje się ona do przechowywania.
Ogrodnicy zalecają także dosypywać wrotycz do kompostu, by wzbogacić go o znajdujący się w mlecznicy potas.
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania wrotyczu
Wrotycz wyróżnia się dość mocnym działaniem, dlatego należy zachować ostrożność z ilością fundowanego sobie ziela, szczególnie jeśli stosujemy je wewnętrznie. Zanim sięgniemy po wrotycz warto upewnić się czy ta roślina nam nie zaszkodzi.
Zabrania się stosowania wrotyczu przez kobiety ciężarne oraz kobietom karmiącym piersią, ponieważ istnieje ryzyko przedostania się niebezpiecznej substancji z tej rośliny do mleka matki.
Wśród działań niepożądanych wrotyczu, które obserwuje się po przedawkowaniu tujonu, wylicza się m.in. mdłości, wymioty, zawroty głowy, osłabienie, omdlenie, krwawienie, pocenie się oraz drgawki. Czasem może pojawić się częstomocz, nadpotliwość oraz zaburzenia rytmu serca.
Zbyt duża podaż wrotyczu, jeśli chodzi o zastosowanie wewnętrzne, może mieć negatywne konsekwencje dla systemu nerwowego, pokarmowego, a także dla nerek i macicy.
