Wymiotowanie żółcią
Wymiotowanie żółcią jest potencjalnym objawem wielu poważnych schorzeń lub zaburzeń trawiących organizm. Żółć jest płynną wydzieliną wytwarzaną przez hepatocyty, czyli komórki wątrobowe w ilości około 1-1,5 litra dziennie (u zdrowego człowieka).
W organizmie ludzkim pełni szereg funkcji:
- bierze udział w trawieniu składników pożywienia, w tym tłuszczów, białek i wapnia;
- jest niezbędna do utrzymania właściwego poziomu tłuszczów we krwi;
- oczyszcza wątrobę ze szkodliwych toksyn;
- pomaga zachować równowagę kwasowo-zasadową w jelitach;
- hamuje namnażanie patogenów w jelicie grubym;
W skład żółci wchodzą kwasy żółciowe będące produktami rozpadu cholesterolu, sam cholesterol, fosfolipidy oraz barwniki takie, jak bilirubina.
Wydzielina ta ma odczyn zasadowy i lekko gorzkawy smak. Jest koloru żółtego, brązowego lub zielonego i takie też może być zabarwienie wymiotów, jeśli żółć znajduje się w ich treści.
Reklama
Przyczyny wymiotowania żółcią
Żółć wątroby transportowana jest bezpośrednio do jelit, nie powinna się więc znajdować w położonym wyżej żołądku, ani tym bardziej przełyku. Jej obecność w tych miejscach jest stanem patologicznym. Jakie są tego powody?
Przyczyny wymiotowania żółcią są zróżnicowane. Wymienić wśród nich można takie problemy zdrowotne, jak:
- refluks dwunastniczo-żołądkowy, na co dzień niewielki, występujący fizjologicznie w fazie międzytrawiennej, ale niekiedy przyjmujący patologiczną, istotną klinicznie formę (wymioty) m.in. u pacjentów cierpiących na chorobę wrzodową, po resekcji żołądka lub cholecystektomii;
- żółciowe zapalenie żołądka, spowodowane nadużywaniem alkoholu, niewłaściwą dietą, stresem, chorobami ośrodkowego układu nerwowego, zakażeniem bakteryjnym h. pylori, a także u pacjentów po zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego oraz ze wspomnianym wyżej refluksem;
- niedrożność przewodu pokarmowego na odcinku jelitowym lub niżej, powodująca silną bolesność oraz cofanie się resztek pokarmu, żółci i niekiedy krwi w górę;
- niektóre choroby nowotworowe, w szczególności obejmujące tkanki wątroby, jelit i żołądka, często powodujące niedrożność któregoś z odcinków przewodu pokarmowego;
- picie alkoholu, pod wpływem którego dochodzi do rozregulowania układu trawiennego i jego czynności;
- zatrucie pokarmowe, zwłaszcza w sytuacji, gdy w żołądku i jelitach nie ma już treści pokarmowej, a wciąż występuje silny odruch wymiotny;
- grypa żołądkowa (jelitowa);
- zaburzenia związane z przebiegiem ciąży.
Reklama
Wymioty żółcią po alkoholu
Wymioty żółcią po alkoholu są dolegliwością stosunkowo częstą. Powodowane mogą być przez kilka czynników. Najczęstszy wśród nich jest mechanizm luzowania tzw. odźwiernika, czyli niewielkiego mięśnia łączącego żołądek z dwunastnicą.
Jest to typowe oddziaływanie alkoholu na tkankę mięśniową. W tym konkretnym przypadku skutkuje ono cofaniem się żółci z jelit do żołądka i powstawaniem odruchu wymiotnego. Jednocześnie alkohol luzuje tak zwany wpust, czyli połączenie żołądka z przełykiem, co ułatwia wydostanie się resztek pokarmu i żółci na zewnątrz.
Żółtawej wydzieliny jest w wymiotach tym więcej, im dłużej one trwają i częściej się powtarzają. Jeśli odruch wymiotny utrzymuje się po wydaleniu całej zalegającej w jelitach i żołądku treści pokarmowej, przy kolejnych epizodach w składzie wymiocin znajduje się głównie żółć.
Reklama
Wymioty żółcią w ciąży
Wymioty w ciąży występują powszechnie, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Szacunkowo z problemem tym w pierwszych trzech miesiącach po zapłodnieniu zmaga się 50 procent kobiet, a w kolejnym kwartale – 25 proc. (dane: Jennifer R. Niebyl, Nudności i wymioty w czasie ciąży).
W większości przypadków problem ten pojawia się w 4 tygodniu po ostatniej miesiączce. Przyczyny tego do dziś nie zostały jednoznacznie określone. Podejrzewa się jedynie, iż bodźcem wyzwalającym wymioty jest kosmówka, czyli zewnętrzna błona płodowa.
Wymioty bardzo często występują we wczesnych godzinach porannych, tuż po przebudzeniu. Żołądek jest zazwyczaj wówczas pusty, dlatego w odpowiedzi na silny odruch wymiotny, zwracane są nieliczne resztki pokarmowe oraz żółć.
Reklama
Wymioty żółcią u dziecka
Wymioty żółcią u dziecka powinny stanowić powód do niepokoju i konsultacji lekarskiej, jeśli tylko mają charakter powtarzalny i nawracający. Dotyczy to zwłaszcza noworodków i niemowląt.
Choć zwracanie pokarmu w tym wieku jest ze względu na niedojrzałość układu trawiennego niemal powszechne, w treści wymiotów nie powinno być większych ilości żółci. Pojawienie się żółtawej, brązowej lub zielonkawej wydzieliny może świadczyć o nieprawidłowej budowie lub zaburzeniach funkcjonowania układu pokarmowego.
Możliwe są:
- niedrożność lub zarośnięcie jelita cienkiego;
- niedrożność smółkowa - pierwszy i bardzo poważny objaw mukowiscydozy;
- choroba Hirschsprunga– rzadka choroba genetyczna, której istotą jest zaburzenie unerwienia jelit;
- martwicze zapalenie jelit, spowodowane niedokrwieniem i niedotlenieniem tego organu, występujące u noworodków – niemal wyłącznie wcześniaków;
- wgłobienie jelita, czyli patologiczne wsunięcie jednego odcinka przewodu trawiennego w drugi;
- nieżyt żołądkowo-jelitowy (początkowo wymioty nie są podbarwione żółcią, później - często tak).
