Jak prawidłowo obliczyć tętno? Wysoki puls a normy
Badając i obserwując pracę serca zamiennie możemy używać terminów "tętno" i "puls". Oznaczają to samo i określają sposób, w jaki pracują naczynia krwionośne - żyły i tętnice - napędzane przez serce, które pompuje do nich krew.
Puls jest to więc rytmiczne rozciąganie ścian tętnic przez krew wypchniętą podczas skurczu serca, która płynie od organów i narządów. Tętno określa uderzenia, częstotliwość i rytm serca.
Sprawdzając poziom tętna, powinno się wziąć pod uwagę kondycję i wiek badanej osoby. Ponadto tętno powinno być badane w stanie spoczynku, przy uspokojonym sercu, spokojnym oddechu i jest to tzw. tętno spoczynkowe. Prawidłowy puls serca zależy również od tego, jak elastyczne są tętnice.
Jakie są właściwe normy dla tętna? Wartości te podaje się jako liczbę uderzeń na minutę. U dorosłych prawidłowy wynik wynosi od 60 do 100 uderzeń na minutę. Puls w spoczynku jest uznawany za wysoki powyżej tej granicy i wówczas może być niebezpieczny.
Oto uśrednione pomiary tętna, które u zdrowych osób są w tzw. normie:
- płód - 110-150/min,
- niemowlęta - 130/min,
- dzieci - 100/min,
- młodzież - ok. 85/min,
- dorośli - 64-90/min,
- osoby starsze - 55-60/min.
Wiele nowoczesnych aparatów do pomiaru ciśnienia krwi podaje również wynik tętna. Jednak co zrobić, gdy nie dysponujemy ciśnieniomierzem sprawdzającym również puls? Jak go zmierzyć w domowych warunkach?
Oto metoda mierzenia tętna ręcznie, samemu:
- Przygotuj zegarek z sekundnikiem lub stoper, połóż go w miejscu, w którym będzie dla Ciebie doskonale widoczny i w zasięgu ręki.
- Poszukaj na ciele miejsca, w którym z łatwością wyczujesz puls, najlepsza będzie do tego tętnica na szyi lub tętnica na nadgarstku.
- Po wybraniu miejsca przyłóż do niego dwa palce lub opuszki (pamiętaj, aby nie zacisnąć palców zbyt mocno).
- Gdy wyczujesz puls zacznij odmierzać na zegarku lub stoperze czas. Potrzebujesz 20 sekund. W tym czasie dokładnie policz wszystkie uderzenia jakie poczujesz. Uzyskaną liczbę pomnóż przez 3.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Od czego może być wysoki puls? Przyczyny
Zbt wysoki puls to stan, w którym bicie naszego serca przyspiesza ponad normę, a częstotliwość pracy serca jest zwiększona. W medycynie określa się go mianem tachykardii.
Niestety, aby nasze tętno podskoczyło, potrzeba naprawdę niewiele. Przyczyny wysokiego pulsu są różnorakie.
Dlaczego puls jest wysoki i co jest tego przyczyną? Najczęstszymi i jednocześnie najbardziej bagatelizowanymi przyczynami wysokiego pulsu są czynniki, na które wpływ ma sam pacjent, czyli dieta, stan psychiczny czy kondycja fizyczna.
Przyczyna wysokiego pulsu może być związana ze:
- stresem,
- alkoholem (a także kacem),
- nadwagą,
- pobudzeniem emocjonalnym,
- uczuciem strachu,
- stosowaniem używek: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków i substancji psychoaktywnych,
- spożyciem zbyt dużej ilości kofeiny, np. przez wybicie bardzo mocnej kawy, zielonej harbaty lub napoju energetycznego,
- nadmiernym wysiłkiem fizycznym,
- chorobami czynnościowymi górnego odcinka przewodu pokarmowego, np. zapalenie żołądka,
- infekcją lub gorączką,
- przebytym COVID19,
- przyjętą szczepionką, np. na koronawirusa,
- niedoborem magnezu,
- niedotlenieniem,
- odwodnieniem organizmu (zwłaszcza w upalne dni),
- wysokim poziomem cholesterolu,
- zbyt niski poziom potasu,
- podwyższonym poziomem cukru we krwi.
Zbyt wysoki puls, np. przy chodzeniu, może być też objawem problemów z układem krążenia, głównie związanych z chorobami i wadami serca, anemią, hipoglikemią czy niewydolnością krążenia. Zdarza się również, że przyczyna jest błaha, jak np. za gorąca kąpiel.
Wysoki puls może pojawiać się, np. rano po przebudzeniu czy wieczorem, a nawet w nocy. Pora dnia czasami ułatwia rozpoznanie przyczyny.
O czym świadczy wysoki puls w nocy i czy jest niebezpieczny? Bywa, że kołatanie serca podczas snu, świadczy o nieprawidłowościach lub chorobach kardiologicznych, a także ogólnoustrojowych. Wynikać może również z zaburzeń psychicznych, głównie na tle nerwowym.
Silny stres w ciągu dnia bądź przebyty atak paniki może przyspieszyć bicie serca w nocy.
Jeśli natomiast wysoki puls pojawi się po jedzeniu, a zwłaszcza po słodyczach, konieczna jest kontrola poziomu cukru. Często jest on objawem cukrzycy.
Wysoki puls u dziecka natomiast jest naturalny podczas przeziębienia bądź innej choroby, kiedy występuje gorączka. Nie należy jednak go ignorować. Podwyższone tętno u dziecka wymaga szybkiej konsultacji z lekarzem.
Z kolei u nastolatków puls jest często objawem wahań hormonalnych. Zwłaszcza u dziewczyn może pojawić się przed okresem lub podczas miesiączki.
U osób starszych natomiast do wysokiego pulsu dochodzi bardzo szybko podczas wysiłku, którym może być nawet wyjście na zakupy, a także przez odwodnienie.
Nie ma więc jednej dominującej przyczyny podwyższonego tętna. Gdy zbyt wysoki puls utrzymuje się przez dłuższy okres, należy skonsultować się z lekarzem, który może zlecić dodatkowe badania.
Reklama
Objawy zbyt wysokiego pulsu
U osoby, u której stwierdzono podwyższone tętno, można zaobserwować charakterystyczne objawy. Oprócz zwiększonego bicia serca, prowadzącego do jego nierównomiernej pracy (tzw. kołatanie bądź nerwica serca), możemy wymienić następujące objawy:
- ucisk w klatce piersiowej,
- bezsenność,
- uczucie duszności i cięższego oddychania,
- złe samopoczucie,
- zawroty i ból głowy,
- płytki, ciężki oddech,
- osłabienie organizmu,
- uczucie zimna i nadpotliwość,
- drżenie mięśni,
- stan napięcia nerwowego.
Jak już wspomniano, znacznie podwyższone tętno to jeden z początkowym objawów tachykardii, która może prowadzić np. do udaru mózgu czy zapaści.
Reklama
Czym grozi wysoki puls?
O czym świadczy wysoki puls? Jak już wspomniano może on wskazywać na problemy z układem krążenia czy być związany z emocjami.
Czym grozi wysokie tętno? Kiedy wyczuwamy u siebie przyspieszoną pracę serca, a żadna z wymienionych wyżej przyczyn nie wystąpiła, w dodatku kołatania powracają, warto udać się do lekarza i wykluczyć następujące choroby, takie jak:
- nadczynność tarczycy,
- anemię,
- choroby płuc lub oskrzeli,
- choroby serca,
- niedobór: wapnia, magnezu lub potasu,
- niewydolność serca.
A co oznacza wysoki puls przy normalnym ciśnieniu? Stan ten świadczy głównie o odczuwanym stresie lub odbytym wysiłku fizycznym.
O czym natomiast świadczy wysoki puls przy niskim ciśnieniu? Niezwykle ważne dla rozpoznania przyczyny jest sprawdzenie obu parametrów. Wysoki puls i niskie ciśnienie świadczyć będzie głównie o odwodnieniu. Może też wskazywać na wadę serca lub nadczynność tarczycy.
Co oznacza wysoki puls i wysokie ciśnienie rozkurczowe? Jest to sytuacja, która wskazuje zazwyczaj na nadciśnienie tętnicze. Jeśli pozostanie nieleczone, konsekwencje mogą zagrażać życiu. Wpływa ono albowiem na pracę serca.
Reklama
O czym świadczy wysoki puls w ciąży?
Ciąża to wyjątkowy czas dla kobiety, ponieważ jej organizm poddany jest wtedy obciążeniu, które ma wpływ na wiele funkcji organizmu. Dochodzi wówczas do wielu zmian w organizmie, obciążony jest m.in. układ hormonalny czy sercowo-naczyniowy.
Ciało kobiety przez 9 miesięcy odpowiedzialne jest za utrzymacie w dobrej kondycji i dobrym zdrowiu nie tylko przyszłej mamy, ale również i rozwijającego się płodu. Właśnie dlatego tętno u kobiet ciężarnych jest podwyższone.
Puls u zdrowiej, młodej i średnio wysportowanej kobiety powinien wynosić +/- 70/min. Natomiast tętno w ciąży może sięgać nawet 80-90 uderzeń na minutę. Zatem za wysoki puls u ciężarnej to ten powyżej 90-100/min.
Co oznacza zbyt wysoki puls w czasie ciąży? Może to być spowodowane niezdiagnozowanymi schorzeniami układu krwionośnego u pacjentki przed zajściem w ciążę.
Spośród najczęstszych problemów kardiologicznych w ciąży można wymienić: arytmię serca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca lub wadę serca.
Czy wysoki puls w ciąży zagraża życiu? W większości przypadków nie jest groźny. Nie stanowi również podstawy do przeprowadzenia cesarki, zatem poród może odbyć się naturalnie.
Wszelkie zmiany tętna powinny być jednak skonsultowane z lekarzem, gdyż schorzenia, które je wywołują, mogą być groźne nie tylko dla matki, ale także dla dziecka.
Reklama
Jak obniżyć wysoki puls?
Sposobów na obniżenie pulsu i uspokojenie kołatającego serca jest kilka. Jak zatem naturalnie obniżyć wysoki puls? Warto pamiętać o równomiernym oddechu, napiciu się zimnej wody i zaczerpnięciu świeżego powietrza.
Najlepiej jednak połączyć te sposoby, krok po kroku:
- otwórz okno i zaczerpnij świeżego powietrza, weź kilka głębokich wdechów,
- wypij duszkiem szklankę zimnej wody,
- nabierz powietrza w płuca,
- napnij mięśnie brzucha,
- odczekaj chwilę, jeśli po upływie paru chwil dolegliwości nie zelżeją należy wezwać lekarza.
U osób, które mają podwyższone tętno, warto na co dzień pamiętać o kilku zasadach, które pomogą kontrolować jego poziom:
- codzienny umiarkowany ruch lub wysiłek fizyczny,
- zdrowe, racjonalne i regularne odżywianie się,
- całkowicie zrezygnuj z używek: alkoholu, papierosów,
- w razie potrzeby pij zioła na uspokojenie.
Co na wysoki puls? Oprócz codziennej profilaktyki zaleca się również odpowiednie odżywianie. Dieta bogata w naturalne produkty zawierające witaminy z grupy B (głównie B1 i B6), kwas foliowy oraz magnez pozwalają pozytywnie wpłynąć na pracę serca.
Witaminę B1 znajdziemy w pomarańczach, ananasie i winogronie, witaminę B6 w bananach, mango a magnez w rybach: tuńczyku, makreli, dorszu i łososiu.
Jak jeszcze można zbić wysoki puls? Domowe sposoby nie zawsze mogą zadziałać. Często po postawieniu diagnozy, lekarz zaleca przyjmowanie określonych leków.
Nie należy również stosować kropli nasercowych czy tabletek dostępnych nawet bez recepty oraz bez kontroli lekarskiej. W pewnych przypadkach chorób serca pacjentom wszczepia się rozrusznik, gdy narząd ten pracuje za wolno.
Jeśli nagle po operacji puls stał się zbyt wysoki, oznacza to, że urządzenie zostało źle ustawione i wymaga korekty.
