Czym są zaparcia w ciąży?
Zaparcia to jedna z najczęstszych dolegliwości układu pokarmowego. Zgodnie z definicją, zaparcia diagnozuje się u pacjenta, który regularnie od trzech miesięcy wypróżnia się mniej niż 3 razy w tygodniu, a ponadto defekacji towarzyszy parcie, zaś oddawane stolce są zbite i twarde.
Szacuje się, że nieregularne wypróżnianie może dotyczyć od 2 do nawet 28 proc. populacji krajów zachodnich [Gulbicka, Grzymisławski]. W grupie osób powyżej 65 roku życia odsetek ten wzrasta do 30 proc. Jeszcze większy problem z zaparciami mają kobiety w ciąży. Dolegliwość może dotyczyć nawet 39 procent ciężarnych [Tylec-Osóbka, Wojtuń, Gil].
Zaparcia w ciąży mają związek ze zwiększonym stężeniem progesteronu, który prowadzi do obniżenia motoryki przewodu pokarmowego. Dodatkowo, powtarzające się zatwardzenia w ciąży mają związek ze zwiotczeniem mięśni dna miednicy.
Reklama
Kiedy się pojawiają zaparcia w ciąży?
Zaparcia zazwyczaj pojawiają się już na samym początku ciąży, gdyż stężenie progesteronu zaczyna wzrastać od momentu zapłodnienia. Progesteron należy do najważniejszych żeńskich hormonów płciowych. Od jego stężenia w organizmie kobiety zależy bowiem utrzymanie ciąży.
Od momentu implantacji zarodka stężenie hormonu wzrasta, wstrzymując w ten sposób czynność skurczową macicy. Dodatkowo, progesteron sprawia, że układ immunologiczny kobiety nie wytwarza przeciwciał przeciwko komórkom płodu.
Co istotne, stężenie progesteronu w organizmie ciężarnej stale wzrasta aż do porodu. W pierwszym trymestrze ciąży wynosi od 11,0-44,3 ng/ml, w drugim waha się w granicach 25,4-83,3 ng/ml, zaś w trzecim od 58,7 do nawet 214 ng/ml. Oznacza to, że kobiety mogą zmagać się z zaparciami przez cały okres ciąży.
Co więcej, zaparcia w 9. miesiącu ciąży mogą być bardziej dokuczliwe, gdyż stale powiększająca się macica na tym etapie zaczyna uciskać narządy wewnętrzne, dodatkowo utrudniając pasaż jelitowy.
Reklama
Objawy zaparcia w ciąży
Zasadniczo objawy zaparć w ciąży nie różnią się od tych obserwowanych w populacji ogólnej.
Generalnie problemy z wypróżnianiem objawią się:
- zmniejszoną częstotliwością wypróżnień do mniej niż 3 w tygodniu,
- koniecznością parcia podczas defekacji,
- bólami brzucha,
- wrażeniem niepełnego wypróżnienia,
- oddawaniem twardych, zbitych stolców,
- uczuciem ciężkości,
- brakiem apetytu.
Reklama
Co na zaparcie w ciąży?
Wiele kobiet poszukuje skutecznych, ale zarazem bezpiecznych sposobów na zaparcia w ciąży. Jak wiadomo, w czasie ciąży nie można stosować większości środków farmakologicznych, gdyż mogą one wpłynąć negatywnie na rozwój płodu.
Zatem co na zaparcia w ciąży polecają lekarze? W pierwszej kolejności zalecane jest wprowadzenie do codziennej diety produktów zawierających błonnik oraz zwiększenie ilości wypijanych płynów. Jeśli modyfikacja diety nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, lekarz może podjąć decyzję o włączeniu leczenia farmakologicznego.
Reklama
Leki na zaparcia w ciąży
Do leków najczęściej stosowanych na zaparcia w ciąży zaliczają się tzw. preparaty osmotyczne, które zawierają niewchłanialne w przewodzie pokarmowym jony lub molekuły, które skutkują gromadzeniem się wody w jelitach, co przyspiesza defekację.
Do środków osmotycznych zaliczają się polietylenoglikol (PEG), laktuloza, sole magnezu i roztwory fosforanów sodu. W leczeniu zaparć stosuje się też leki stymulujące, które powodują sekrecję wody i elektrolitów do światła jelita i pobudzają perystaltykę okrężnicy. Zaliczają się do nich takie substancje jak bisakodyl, senes, aloes. Wyżej wymienione preparaty dostępne w różnych postaciach – tabletek, syropów, kropli etc. Na zatwardzenie doraźne stosuje się także czopki.
Co należy podkreślić, kobiety w ciąży nie powinny stosować żadnych leków bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Reklama
Domowe sposoby na zaparcia w ciąży
Znacznie bezpieczniejsze będą domowe sposoby na zaparcia w ciąży. Jakie? Problemy z wypróżnianiem często są wynikiem braku ruchu. Dlatego, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań medycznych, kobietom zmagającym się z zaparciami w czasie ciąży zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna. Wystarczy około 30 minut ćwiczeń w ciągu dnia, aby pobudzić jelita do pracy.
Należy jednak zaznaczyć, że ćwiczenia na zaparcia w ciąży powinny być dostosowane do samopoczucia kobiety oraz etapu i przebiegu ciąży. Zwykle jednak nie ma przeciwwskazań do takich aktywności fizycznych jak joga, pilates czy pływanie.
Reklama
Dieta na zaparcia w ciąży
Kluczową rolę w walce z zaparciami w ciąży odgrywa dieta. Co powinna jeść kobieta w ciąży, aby zwiększyć częstotliwość wypróżnień?
Przede wszystkim pokarmy bogate w błonnik, takie jak:
- razowe pieczywo;
- kasze gruboziarniste, razowe makarony i brązowy ryż;
- świeże owoce i warzywa, zwłaszcza jabłka, porzeczki, agrest, buraki, marchew, fasola, soja, ogórki kiszone, kapusta (z warzyw i owoców można przyrządzać koktajle);
- suszone owoce, zwłaszcza śliwki;
- przetwory mleczne (jogurt naturalny, maślanka, kefir);
- kisiel z siemienia lnianego;
- oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej lniany).
