Co to jest zapaść serca?
Zapaść serca to potoczna nazwa zapaści krążeniowej. Choroba ta jest stanem ostrej niewydolności krążenia, na którą narażone są osoby w każdym wieku. Na czym polega ten groźny dla organizmu stan? Zapaść krążeniowa pojawia się u chorego w dwóch sytuacjach:
- zmniejszania się objętości minutowej i wyrzutowej serca,
- znacznego spadku objętość krwi krążącej w organizmie w stosunku do poszerzonych naczyń.
Serce każdego człowieka odpowiada pośrednio za dostarczanie tlenu i substancji odżywczych do wszystkich narządów, aby zapewnić organizmowi warunki do prawidłowego funkcjonowania.
Przepływ tlenu odbywa się za pośrednictwem krwi. Serce tłoczy odpowiednią ilość krwi do wszystkich narządów i dzięki temu mogą być one zaopatrywane w tlen.
Przepływ krwi nie zawsze jednak jest prawidłowy. Z określonych przyczyn dochodzi do jego zmniejszenia, przez co zburzone zostaje dostarczanie odpowiedniej ilości krwi do poszczególnych tkanek.
Taka sytuacja powoduje niedokrwienie, czyli zapaść krążeniową (zapaść serca). Stan ten jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i bezpośrednio zagraża życiu.
W sytuacji nieprawidłowego transportu tlenu przez zbyt małą ilość krwi pojawia się wielonarządowa niewydolność i organizm przestaje prawidłowo funkcjonować. W ostateczności może dojść do zgonu.
Reklama
Zapaść a zawał
Zapaść serca i zawał serca to dwa odmienne zjawiska. Często są one mylone i niewłaściwie rozpoznawane przez pacjentów. Jakie są główne różnice między zapaścią a zawałem?
Przede wszystkim ich objawy pojawiają się z odmiennych przyczyn. Powodem zawału jest zwężenie światła tętnicy, w wyniku którego zmniejsza się jej przepustowość. W przypadku zapaści, serce tłoczy zbyt małą ilość krwi do narządów.
W trakcie zawału serce nie otrzymuje odpowiedniej ilości krwi i na skutek niedokrwienia oraz niedotlenienia obumiera. Przy zapaści niedotlenieniu ulegają wszystkie narządy wewnętrzne.
Charakterystycznym objawem zawału jest silny i kłujący ból w klatce piersiowej. Taki objaw nie pojawia się przy zapaści krążeniowej.
Zapaść serca jest niewydolnością całego układu krążenia na skutek nagłego spadku ciśnienia tętniczego krwi. Zawał serca to uszkodzenie mięśnia sercowego, które w sporadycznych wypadkach prowadzi do ostrej niewydolności krążeniowej.
Reklama
Przyczyny zapaści serca
Głównymi przyczynami zapaści serca są:
- choroby układu krążenia, jak schorzenia serca czy zakrzepica;
- choroby zakaźne;
- zatrucia, w tym także alkoholowe;
- krwotoki;
- wstrząs;
- urazy;
- silne biegunki i wymioty, które doprowadzają do odwodnienia organizmu;
- niepożądane działanie określonych leków (np. na regulowanie ciśnienia krwi).
Czynnikiem dodatkowym, zwiększającym ryzyko zapaści jest także długotrwałe leżenie i gwałtowne wstanie. Zabiegi operacyjne, które związane są dużą utratą krwi także sprzyjają zapaści krążeniowej.
Reklama
Objawy zapaści serca
Zapaść krążeniowa może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Ten nagły stan pojawia się niespodziewanie i skutkuje występowaniem objawów na poziomie komórkowym.
Głównymi objawami zapaści serca są:
- słabo wyczuwalne tętno,
- przyspieszenie tętna,
- płytki i częsty oddech,
- ogólne osłabienie,
- silne pragnienie,
- duża potliwość,
- blada lub sina skóra,
- omdlenia,
- zmniejszenie ilości oddawanego moczu,
- zaburzenia świadomości,
- pogarszający się kontakt logiczny,
- senność.
Objawy tego typu pojawiają się w przypadku rozwoju choroby i trwającego już niedotlenienia tkanek. Pewne sygnały można jednak zauważyć przed rozwiniętą zapaścią serca. Określane są jako ostrzegawcze objawy zapaści krążeniowej, do których należą:
- nudności i wymioty,
- duszność,
- zawroty głowy,
- ból w klatce piersiowej,
- uczucie paniki i nieuzasadnionego niepokoju,
- mrowienie rąk,
- kłucie w palcach.
Zbyt późne rozpoznanie objawów i brak szybkiej interwencji medycznej może doprowadzić do nieodwracalnych zmian i w konsekwencji do śmierci.
Ważne, aby sam pacjent, który dostrzega u siebie zespół niepokojących symptomów podjął określone działania. Należy wówczas usiąść lub położyć się z nogami uniesionymi wyżej i wezwać pomoc medyczną.
Ustalenie przyczyn, które wywołały zapaść i dały takie niepokojące objawy jest zadaniem medyków. Kluczowe znaczenie ma szybkie wykrycie zapaści, które może uratować życie pacjenta.
Reklama
Skutki zapaści serca
Jak zdążyliśmy już kilkukrotnie wspomnieć, zapaść krążeniowa to bardzo groźny stan dla zdrowia. Jest szczególnie niebezpieczny sytuacji braku szybkiej pierwszej pomocy medycznej.
Skutki zapaści serca mogą więc być nieodwracalne. Gwałtowne zmniejszenie objętości krwi wywołuje spadek ciśnienia i znacznie osłabia przepływ krwi do mózgu. Duży spadek ciśnienia powoduje niedostateczne dostarczenie tlenu i niedokrwienie.
Najpoważniejszym skutkiem zapaści jest zatrzymanie akcji serca. Niebezpiecznym powikłaniem jest także niewydolność żył i tętnic obwodowych. Taki stan może doprowadzić do niewydolności narządów, nieodwracalnego uszkodzenia narządów i kolejnych ciężkich powikłań oraz do śmierci.
Reklama
Leczenie zapaści serca
Leczenie zapaści serca ma charakter objawowy i celowany, czyli dobierany indywidualnie dla każdego pacjenta. Przy nagłej zapaści potrzebna jest bardzo szybka fachowa pomoc i skuteczne udrożnienie dróg oddechowych.
Zapaść krążeniowa leczona jest w warunkach szpitalnych. Daje to możliwość monitorowania parametrów życiowych pacjenta, takich jak oddech, temperatura, saturacja, czy ciśnienie tętnicze.
Opanowanie zapaści może nastąpić poprzez podanie noradrenaliny. Terapia polega przede wszystkim na:
- przetaczaniu płynów w celu wyrównaniu elektrolitów,
- tlenoterapii,
- podawaniu środków obkurczających naczynia.
