Czym jest zastój pokarmu?
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca karmienie piersią, co najmniej przez pierwsze sześć miesięcy życia niemowlęcia. Dzięki temu malec nabierze odporności, a potrzeba bliskości i ciepła (która działa w obie strony: zarówno na dziecko, jak i mamę maluszka) będzie zaspokojona. Jednak ta mleczna droga nie zawsze jest łatwa.
Nierzadko zdarzają się trudne momenty, takie jak zastój pokarmu.
Kiedy jedna bądź obie piersi, a także ciało w ich okolicy (np. przestrzeń pod pachą) robią się twarde, nabrzmiałe, bolesne, cieplejsze niż reszta ciała, a pokarm z niej wypływa z trudnością albo wcale, prawdopodobnie mamy do czynienia z sytuacją, którą określa się jako zastój w piersiach.
Zastój pokarmu w piersiach najczęściej pojawia się na początku procesu laktacyjnego, między 2 a 10 dobą przystawiania dziecka do piersi. Jednak z takim zdarzeniem możemy spotkać się także później. Dzieje się tak np. wówczas kiedy mama chce odstawić dziecko od piersi, szczególnie jeśli robi to nagle.
Zastój mleka w piersiach może także wystąpić w przypadku nawału pokarmu lub też czasowego deficytu mleka w piersiach.
Reklama
Jakie są objawy zastoju pokarmu?
Na miejscowy zastój pokarmu wskazują rozmaite oznaki. Jak już wcześniej zauważono może to być ocieplenie piersi, nabrzmienie, bolesność (czasem tak duża, że trudno dotknąć piersi; ból może być odczuwalny nawet podczas chodzenia), twardość piersi, problemy z wyciekiem mleka z piersi (pokarm nie chce wypływać lub dochodzi do tego z wielkim trudem).
Co jeszcze świadczy o tym, że karmiąca mama ma zastój pokarmu? Objawy tej dolegliwości to także wyczuwalne zgrubienia w piersi (niejednokrotnie kobietom tworzą się guzki), błyszcząca skóra na piersiach, zaczerwienienie ich, wklęsłość brodawek, może się także pojawić stan podgorączkowy. Często wszystkie wymienione syndromy występują jednocześnie.
Jeżeli temperatura ciała rośnie i przekracza 38,5 stopni Celsjusza, a mama niemowlęcia czuje się coraz gorzej, odczuwa dreszcze, osłabienie, powinna jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Niepodjęcie odpowiednich działań może spowodować zapalenie piersi czy utworzenie się ropnia.
Reklama
Skąd się bierze zastój pokarmu?
Zastój pokarmu najczęściej wynika z nawału pokarmu, czyli z gwałtownego przypływu mleka do piersi. Taka sytuacja może się pojawić jeśli niemowlę jest niewłaściwie przystawiane do piersi (zły chwyt sutka przez niemowlę, karmienie tylko w jednej pozycji, używanie do karmienia tylko jednej piersi, stosowanie nieodpowiedniej poduszki do karmienia, itp.), zbyt krótko, czy zbyt rzadko. Niektóre mamy posiadają bardzo dużo pokarmu, a dziecko aż tyle go nie potrzebuje. Jeśli ten nadmiar nie jest regularnie odciągany, może dojść do zastoju.
Co jeszcze może mieć wpływ na zastój pokarmu? Przyczyny jakie się wymienia przy okazji takiej sytuacji to także stres mamy, przemęczenie i niewysypianie się mamy, uraz piersi, nieodpowiednia bielizna (noszenie zbyt ciasnych, sztywnych, niedopasowanych staników) oraz dokarmianie dziecka sztucznym mlekiem.
Często pojawia się także zastój pokarmu przy odstawianiu dziecka, zwłaszcza jeśli ma to miejsce we wczesnym połogu oraz jeśli taka sytuacja pojawia się gwałtownie. Może się również okazać, że zastój pokarmu pod pachą lub zlokalizowany w innym miejscu jest skutkiem deficytu pokarmu, na który mogą złożyć się wymienione wcześniej powody, związane z techniką karmienia oraz stanem emocjonalnym mamy niemowlaka.
Reklama
Jak długo trwa zastój pokarmu?
To ile trwa zastój pokarmu zależy głównie od tego jak szybko oraz jakimi metodami podejmiemy walkę z tym problemem. Konsekwentne stosowanie sprawdzonych, zalecanych przez położne oraz konsultantów laktacyjnych metod radzenia sobie z zastojem mlecznym prowadzi do sprawnego radzenia sobie z tym nieprzyjemnym kłopotem.
Zastój pokarmu w piersiach pojawia się na ogół wkrótce po urodzeniu dziecka, najczęściej między trzecią a szóstą dobą po porodzie (większe zagrożenie wystąpieniem tego incydentu dotyczy okresu między drugą a dziesiątą dobą od przyjścia maluszka na świat).
Nierzadko obserwuje się również zastój pokarmu po zakończeniu karmienia, w okolicy szóstego miesiąca życia dziecka. Jednak zdarzenia takie mają też miejsce około dziewiątego czy dwunastego miesiąca życia dziecka, kiedy mama decyduje się odstawić pociechę od piersi, np. ze względu na konieczność powrotu do pracy.
Reklama
Co na zastój pokarmu?
Działając szybko i zgodnie ze wskazówkami doświadczonych osób można sobie poradzić z tym kryzysem laktacyjnym.
Co na zastój pokarmuskutkuje najlepiej? Położne polecają jak najczęściej przystawiać dziecko do piersi (nawet co 1,5-2 godziny), zaczynać karmienie od chorej piersi (w której jest zastój pokarmu), stosować różne pozycje karmienia (szczególnie polecaną jest w tym przypadku pozycja „spod pachy”) oraz dużo odpoczywać pomiędzy karmieniami.
Skuteczne sposoby na zastój pokarmu to również rozgrzewanie piersi przed przystawieniem dziecka (na około 5 minut przed) np. ogrzaną wcześniej tetrową pieluszką, kompresem żelowym, czy ciepłym prysznicem lub kąpielą. Przed karmieniem warto też „upuścić” nieco mleka z piersi, wystarczy nawet 5-10 ml, tak by właściwy „posiłek” zostawić maleństwu. Poza tym odciąganie mleka powoduje wzrost jego produkcji, zatem należy mieć to na uwadze. Po karmieniu dobrze jest natomiast schłodzić piersi. Można to zrobić używając zimnego (lecz nie lodowatego) kompresu żelowego, zmiażdżonych liści kapusty czy kisielu z siemienia lnianego. Taki okład należy trzymać przez 20-30 minut. Poleca się również picie naparów z szałwii oraz melisy.
Nie powinno się natomiast mocno masować piersi, ugniatać ich, itd., zamiast tego można przed przystąpieniem do podania dziecku piersi delikatnie pogłaskać pierś zaczynając od jej nasady, a kończąc na brodawce.
W szczególnych przypadkach, jeśli lekarz tak zaleci, konieczne będzie by zaaplikować leki na zastój pokarmu. Medyk prawdopodobnie przepisze leki przeciwbólowe oraz/lub przeciwgorączkowe. Można także przy aprobacie lekarza wypróbować preparaty homeopatyczne.
