Każda wada zgryzu zaburza prawidłowe czynności jamy ustnej. Wady ortodontyczne pojawiają się zazwyczaj już w dzieciństwie, dlatego można wcześnie im przeciwdziałać. Nieleczony zgryz krzyżowy może powodować utrudnienia w jedzeniu czy oddychaniu, a nawet doprowadzać do zniekształcenia mowy.
Asymetria warg czy zapadnięcie wargi dolnej to tylko niektóre z objawów, które wpływają na wygląd twarzy przy nieprawidłowym zgryzie. Jednocześnie wada zgryzu jest przeszkodą w osiągnięciu pięknego uśmiechu.
Na czym polega zgryz krzyżowy?
Zgryz krzyżowy polega na odwrotnym zachodzeniu na siebie zębów. W tym przypadku zęby dolne zachodzą na górne. Wada ta może dotyczyć całego łuku zębowego lub jego niektórych odcinków.
Przesunięcie żuchwy względem szczęki w prawa lub lewą stronę powoduje właśnie przykrycie zębów górnych po jednej stronie przez zęby dolne.
Zgryz krzyżowy spowodowany jest najczęściej przez:
- wady genetyczne,
- wady powstałe na skutek nieprawidłowego przebiegu ciąży,
- ssanie palca lub smoczka przez dzieci,
- oddychanie przez usta,
- zbyt długie karmienie butelką,
- zgrzytanie zębami,
- nadużywanie leków,
- nieprawidłowe wypełnienia stomatologiczne zębów,
- niewypełnianie braków w uzębieniu.
Ogromne znaczenie ma dbałość o zęby od samego początku, kiedy wyrzynają się zęby mleczne. Próchnica u dzieci może spowodować w przyszłości przesunięcie zębów stałych i tym samym trudne do wyleczenia wady zgryzu.
Reklama
Objawy występowania zgryzu krzyżowego
Większość objawów zgryzu krzyżowego można rozpoznać dzięki specjalistycznym badaniom. Podstawowym jest zdjęcie rentgenowskie. Jednak kilka łatwo dostrzegalnych objawów może być sygnałem o występowaniu zgryzu krzyżowego.
Do takich objawów należą:
- asymetria warg - polega na przesunięciu dolnej wargi do miejsca istniejącej wady zgryzu,
- zaburzony ruch żuchwy - dolna szczęka nie porusza się w linii prostej podczas otwierania ust,
- niesymetryczna linia pośrodkowa zębów - przerwa między jedynkami dolnymi nie jest w tej samej linii co przerwa między jedynkami górnymi,
- zapadnięta górna warga - warga dolna jest wysunięta, ponieważ zęby żuchwy przykrywają zęby szczęki.
Objawy te można z łatwością dostrzec samodzielnie w lustrze. I powinien być to pierwszy sygnał do dalszego sprawdzenia nieprawidłowości w kierunku występowania zgryzu krzyżowego. Dopiero pełna diagnoza pozwala na podjęcie właściwego leczenia.
Reklama
Jak leczyć zgryz krzyżowy?
Leczenie wad zgryzu krzyżowego zależy od wieku pacjenta i stopnia zaawansowania choroby. Tej niedoskonałości uzębienia nie należy bagatelizować. W osiągnięciu wymaganych rezultatów może pomóc tylko specjalistyczne leczenie, podjęte jak najwcześniej od momentu stwierdzenia wady.
Nieleczony zgryz krzyżowy powoduje szereg negatywnych konsekwencji dla pacjenta.
Zalicza się do nich:
- próchnicę,
- zaburzenia żucia,
- uszkodzenia błony śluzowej warg,
- ukruszanie zębów,
- wady wymowy.
Współpraca z lekarzem ortodontą i przestrzeganie wszystkich zaleceń może zagwarantować sukces leczenia. Wprowadzenie odpowiedniej metody leczenia należy poprzedzić zdiagnozowaniem rodzaju zgryzu krzyżowego. Wskazane jest wykonanie zdjęcia RTG i odlewu gipsowego.
Reklama
Rodzaje zgryzu krzyżowego
Wyróżnia się następujące rodzaje zgryzu krzyżowego:
- całkowity – prawostronny lub lewostronny,
- częściowy – boczny lub przedni.
Do wyleczenia większości wad zgryzu krzyżowego wystarcza leczenie ortodontyczne. Niekiedy jednak wskazane jest podjęcie leczenia skojarzonego o charakterze ortodontyczno-chirurgicznym. O rodzaju leczenia zawsze decyduje lekarz ortodonta. W niektórych przypadkach wystarczy również tzw. mioterapia. Polega ona na ćwiczeniu mięśni mimicznych i narządu żucia.
Najpopularniejsze rodzaje aparatów ortodontycznych do korygowania wady to:
- aparaty stałe - nakładane na zęby na okres średnio 2 lat,
- aparaty ruchome - nakładane na zęby na noc lub w miarę możliwości w ciągu dnia (im częściej noszone tym skuteczniejsze ich działanie).
Reklama
Leczenie zgryzu krzyżowego u dzieci
Gdy maluchowi wyrosną już wszystkie mleczne zęby, warto umówić wizytę u ortodonty, nawet w przypadku braku podejrzeń co do wadliwego zgryzu. Działanie profilaktyczne u dzieci ma ogromne znaczenie. Istotnym jest, aby rodzic upewnił się, czy zgryz dziecka rozwija się prawidłowo.
Oznaki nieprawidłowego zgryzu u dzieci są następujące :
- zgrzytanie zębami,
- oddychanie przez usta,
- dysfunkcja języka,
- obgryzanie paznokci,
- zbyt szybka utrata zębów mlecznych.
Najpopularniejszą metodą jest leczenie ortodontyczne przy użyciu aparatów ortodontycznych. Dobór takiego aparatu zależy od stopnia zaawansowania wady. W przypadku dzieci, gdy wzrost kości nie jest zakończony, aparat jest w stanie wyrównać asymetrie w rozwoju zębów.
Do 10 roku życia stosuje się aparaty ruchome (tzw. wyjmowane). Spełniają one rolę prowadnicy dla kości i w początkowej fazie rozwoju uzębienia dziecka są skuteczne. Należy pamiętać, iż korzyści może przynieść tylko regularne i systematyczne stosowanie takiego aparatu.
Powyżej 10 roku życia mają zastosowanie już aparaty stałe. W przypadku dzieci możliwe jest całkowite wyeliminowanie wady, jaką jest zgryz krzyżowy, ponieważ rozwój kostny dziecka nie jest w pełni zakończony.
Reklama
Leczenie zgryzu krzyżowego u dorosłych
Bardziej skomplikowane i utrudnione jest leczenie zgryzu krzyżowego u dorosłych. Stały aparat ortodontyczny jest w stanie doprowadzić do przesunięcia zębów w płaszczyźnie pionowej. Natomiast w przypadkach zaburzenia symetrii szczeki do żuchwy, zgryz krzyżowy można wyrównać tylko poprzez przeprowadzenie zabiegu z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej.
Wada ta to nie tylko zaburzona „estetyka uśmiechu”, ale przede wszystkim choroba jamy ustnej. Nieleczony zgryz może wywołać choroby dziąseł i przyzębia. O wiele łatwiej i szybciej osiągnąć sukces w leczeniu zgryzu krzyżowego u dzieci i młodzieży niż u dorosłych. Leczenie pozwala u większości osób całkowicie usunąć wadę lub mocno ją skorygować.
