Czym jest zgryz przewieszony?
Niekiedy wady zgryzu mogą nieść poważne konsekwencje dla zdrowia i ogólnej kondycji całego organizmu. Dzieje się tak na przykład, kiedy uniemożliwiają dokładne rozdrabnianie pokarmów i tym samym prowadzą do zaburzeń trawiennych.
Krzywy zgryz nie jest więc jedynie problemem estetycznym i wymaga specjalistycznego, czasem długotrwałego leczenia.
Zgryz przewieszony jest jedną z poprzecznych wad zgryzu, polega na nadmiernym wysunięciu na zewnątrz górnych zębów przedtrzonowych, trzonowych lub jednych i drugich. Wada ta może obejmować pojedyncze zęby w łuku zębowym lub całe uzębienie boczne.
Powstaje wskutek nadmiernego poszerzenia górnego łuku zębowego lub zwężenia dolnego. Niekiedy może też dojść do obu tych zjawisk jednocześnie. Zgryz przewieszony może także obejmować jedną ze stron uzębienia (prawą bądź lewą) lub obie strony naraz.
Reklama
Przyczyny zgryzu przewieszonego
Przyczyny różnych wad zgryzu mogą być wrodzone lub wynikać z innych nieprawidłowości i mieć charakter nabyty. Podobnie jest ze zgryzem przewieszonym, gdzie zęby boczne mogą niewłaściwie urosnąć lub zostać później „wypchnięte” na zewnątrz.
Wśród najczęstszych przyczyn zgryzu przewieszonego wymienia się:
- podłoże genetyczne,
- niewłaściwe ułożenie zawiązków zębów bocznych przyczyniające się do ich krzywego wyrastania ku zewnątrz,
- brak koordynacji wymiany uzębienia pomiędzy łukiem górnym a dolnym,
- dysproporcja poprzecznych rozmiarów szczęki i żuchwy o pochodzeniu endogennym (wewnątrz organizmu) lub egzogennym (spowodowana czynnikami zewnętrznymi),
- brak prawidłowego ułożenia języka w jamie ustnej i jego nieprawidłowa czynność ze zbyt silnym oddziaływaniem na górny łuk, powodująca asymetrię szczęki,
- nieprawidłowa czynność języka ze zbyt słabym oddziaływaniem na żuchwę,
- makroglosja (przerost języka) ze zbyt silnym oddziaływaniem na łuk górny.
Reklama
Wady współistniejące ze zgryzem przewieszonym
Zgryz przewieszony rzadko występuje samodzielnie. Przeważnie towarzyszą mu inne wady, spośród których najczęściej obserwuje się:
- tyłozgryz całkowity z protruzją siekaczy górnych, czyli ich nadmiernym przednim wychyleniem w stosunku do siekaczy dolnych,
- tyłozgryz całkowity z retruzją siekaczy górnych, czyli ich nadmiernym przechyleniem w stronę językową,
- zgryz głęboki – zgryz, w którym siekacze górne zbyt głęboko zachodzą na siekacze dolne,
- zgryz krzyżowy całkowity – wada charakteryzująca się nachodzeniem dolnych zębów na górne,
- stłoczenie zębów – wada polegająca na zbyt małej ilości miejsca w łuku do wyrżnięcia się wszystkich zębów.
Występowanie wad złożonych utrudnia i wydłuża leczenie wady wiodącej. Im bardziej układ zębów odbiega od normy, tym trudniej przywrócić ich prawidłowe ułożenie, a konsekwencje nieleczenia mogą być naprawdę poważne.
Reklama
Na czym polega leczenie zgryzu przewieszonego?
Leczenie zgryzu przewieszonego należy podjąć od razu po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Wady ortodontyczne mają tendencję do pogłębiania się i tworzenia wad złożonych, a im bardziej są zaawansowane, tym trudniej je korygować.
Wczesne leczenie asymetrii żuchwy zmniejsza także ryzyko powikłań. Przy wadzie tego typu często bowiem obserwuje się ograniczenie ruchów bocznych w kierunku wady oraz zbaczanie żuchwy w kierunku przeciwnym. To z kolei może prowadzić do nierównomiernej pracy mięśni powodującej kolejne odchylenia w układzie zębów. Pojawiają się także trudności z rozdrabnianiem pokarmów, a w konsekwencji trudności w ich trawieniu.
Jeśli chodzi o uzębienie mleczne, zgryz przewieszony leczy się terapeutycznym szlifowaniem zębów, dzięki któremu osiąga się redukcję wysokości guzków zębów górnych i dolnych.
Kiedy zgryzowi przewieszonemu towarzyszy nadmierne zachodzenie zębów górnych na dolne (głębsze niż 2 mm), wykonuje się usunięcie zęba trzonowego celem odpowiedniego rozklinowania zębów i umożliwienia wzrostu żuchwie.
Reklama
Leczenie zgryzu przewieszonego aparatem
U dzieci starszych, które mają już stałe zęby, leczenie zgryzu przewieszonego polega z reguły na zastosowaniu aparatu ortodontycznego, mechaniczno-czynnościowego. Wykorzystuje on siły mechaniczne oraz siły układu kostnego i mięśniowego w celu rozklinowania łuków zębowych.
W leczeniu ortodontycznym tej wady chodzi przede wszystkim o przywrócenie właściwych proporcji szerokościowych łuków zębowych oraz o prawidłowe ustawienie osi zębów bocznych.
Przy zgryzie przewieszonym często stosowanym do przesunięcia zębów aparatem jest aparat Ostrowskiego służący głównie do rozbudowy dolnego łuku zębowego oraz do zahamowania rozrostu szczęki. Leczenie niekiedy jest długotrwałe, a aparat nosi się latami, dlatego warto stosować na co dzień jego odpowiednią pielęgnację, np. z użyciem pasty ortodontycznej i specjalnych czyścików.
Najbardziej zaawansowane przypadki zgryzu przewieszonego, którym towarzyszą zaburzenia rozmiaru szczęki lub żuchwy lub inne, liczne wady zgryzu, wymagają terapii ortodontyczno-chirurgicznej. Sytuacje te zdarzają się jednak rzadko, a w większości przypadków leczenie aparatem przynosi pożądane efekty.
