Dlaczego mamy zimne dłonie?
Zimne dłonie zazwyczaj stanowią efekt zmniejszonego przepływu krwi w niewielkich naczyniach włosowatych. Przyczyny tego są bardzo zróżnicowane. Powodem może być zwykłe wychłodzenie organizmu na skutek działania warunków atmosferycznych czy przebywania w zimnych pomieszczeniach.
Ale też zimne ręce często stanowią kliniczną manifestację różnego typu schorzeń:
- kardiologicznych,
- reumatologicznych,
- neurologicznych,
- hematologicznych,
- metabolicznych i innych (więcej szczegółów poniżej).
Może to też być efekt niewłaściwych nawyków, takich jak długotrwałe przesiadywanie w jednej, niezmiennej pozycji, a nawet noszenie zbyt ciasnej odzieży.
Lodowate dłonie, zwłaszcza latem, kiedy nie wchodzą w grę zwykłe czynniki termiczne, powinny stanowić powód do zaniepokojenia i konsultacji lekarskiej. Zwłaszcza kiedy towarzyszą im inne niepokojące objawy, takie jak zasinienie kończyn.
Reklama
Zimne dłonie i stopy
Bardzo często występują jednocześnie zimne dłonie i stopy. Dzieje się tak, gdyż zarówno w kończynach dolnych i górnych zachodzą te same procesy. Tak jest między innymi w przypadku wychłodzenia organizmu.
W reakcji na zimno, następuje skurcz naczyń i ograniczenie przepływu skórnego, mające zapobiegać utracie ciepła. Mniejsza ilość krwi trafia do kończyn, większa zaś transportowana jest do narządów wewnętrznych.
W ten sposób naturalne mechanizmy termoregulacyjne ustroju zapewniają utrzymanie najważniejszych funkcji życiowych. Podobnie rzecz wygląda w przypadku licznych schorzeń i zaburzeń wpływających na układ krążenia. Jakich konkretnie, co może dawać objawy w postaci zimnych rąk i stóp?
Reklama
Przyczyny zimnych dłoni
Co oznaczają zimne ręce? Czy obserwując objawy tego typu można podejrzewać poważniejsze problemy zdrowotne? W wielu przypadkach – tak.
Najczęstsze przyczyny zimnych dłoni (i często również stóp), to:
- zakrzepica żył głębokich – powstawanie skrzepów utrudniających przepływ krwi przez naczynia;
- miażdżyca – odkładanie się lipidów i włóknika, powodujące zawężenie naczyń i utratę elastyczności wyściełających je błon;
- zakrzepowo-zrostowe zapalenie naczyń (choroba buergera) – schorzenie zapalne objawiający się w sposób podobny do miażdżycy;
- zespół Raynauda – nadmiarowy skurcz naczyń spowodowany stresem, zimnem, aktywnością fizyczną itd.;
- nerwica – zimne dłonie i stopy są klasycznym objawem psychosomatycznym zaburzeń nerwicowo-lękowych;
- cukrzyca – zimne dłonie są jednym z symptomów powikłania neurologicznego tej groźnej metabolicznej choroby, jakim jest neuropatia cukrzycowa;
- niedoczynność tarczycy – poważne zaburzenie hormonalne, objawiające się m.in. zwiększoną nietolerancją zimna;
- sinica – zaburzenie będące efektem niedostatecznego nasycenia hemoglobiny tlenem
- niedobór niektórych składników mineralnych, w tym przede wszystkim żelaza (niedokrwistość);
- zespół cieśni nadgarstka – zaburzenia związane z uciskiem na nerw pośrodkowy;
- uzależnienie od nikotyny - substancja ta zwęża naczynia krwionośne, wskutek czego niedostateczna ilość krwi dociera do kończyn.
Reklama
Jak leczyć zimne dłonie?
Czysto objawowo można stosować suplementy diety, zawierające składniki wzmacniające, uszczelniające i chroniące naczynia krwionośne, takie jak rutozyd, diosmina i hesperydyna, a także witaminy oraz składniki mineralne, w tym żelazo.
Dostępne też są maści, w składzie których znajdują się rozgrzewające i działające na naczynia olejki eteryczne, a także substancje chroniące skórę przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Jeśli jednak chodzi o poważniejsze przypadki, niezbędne jest leczenie przyczynowe chorób podstawowych, będących przyczyną problemu.
W takich sytuacjach, leki na zimne dłonie de facto są środkami stosowanymi w terapii konkretnych schorzeń kardiologicznych i innych.
Reklama
Zimne dłonie u dziecka
Znaczna część wyżej wymienionych problemów zdrowotnych dotyczy przede wszystkim osób dorosłych, choć nie wszystkie. Jeśli chodzi o zimne dłonie u dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych, przyczyną często jest niedojrzałość układu krwionośnego, który z niewystarczającą precyzją obsługuje poszczególne części ciała.
Jest to stan fizjologiczny, przejściowy. Drugim, jeszcze bardziej prozaicznym powodem, jest wychłodzenie malucha – należy pamiętać, że małe dzieci należy ubierać nieco grubiej, niż osoby dorosłe (aczkolwiek z drugiej strony nie wolno doprowadzać do przegrzania). Pamiętaj, jeśli jednak symptomy te utrzymują się przez dłuższy czas w dużym natężeniu, a dodatkowo towarzyszy im na przykład zasinienie, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Rzadkim, ale bardzo poważnym zaburzeniem jest tak zwana centralizacja krążenia, czyli kierowanie nieproporcjonalnie dużej ilości krwi do kluczowych narządów wewnętrznych, kosztem innych części ciała.
W takim przypadku zimne dłonie u noworodka, niemowlaka czy starszego dziecka stają się objawem niezwykle niepokojącym i wymagającym natychmiastowej interwencji lekarskiej. Konsekwencją centralizacji może być potencjalnie śmiertelny wstrząs.
Reklama
Zimne dłonie u nastolatków
Zimne dłonie u nastolatków mogą być konsekwencją hormonalnej burzy zachodzącej w tym okresie w organizmie. Często są też powodowane dużą dawką stresu, na który narażona jest młodzież w okresie dojrzewania (konflikty rówieśnicze i rodzinne, presja wyników w szkole, problemy emocjonalne etc.). Niekiedy też podłoże stanowi niewłaściwy tryb życia – początki uzależnienia od papierosów, niedbałe, zbyt lekkie ubieranie się itd.
Zimne ręce u nastolatków mogą też świadczyć o rozwoju groźnego zespołu Raynauda. Jest to schorzenie o nieznanym do końca podłożu, w przebiegu którego dochodzi do silnego skurczu naczyń krwionośnych na skutek działania różnego typu czynników, w tym głównie zimna i stresu, podejrzewa się też, że jednym z mediatorów tego typu reakcji są hormony.
Schorzenie jest stosunkowo powszechne (dotyczy 3-4 procent populacji) i najczęściej dotyka osoby po 15 roku życia.
Reklama
Domowe sposoby na zimne dłonie
Czy istnieją domowe sposoby na zimne dłonie? Tak, aczkolwiek mają one ograniczoną skuteczność, jeśli podłoże problemu stanowi poważne schorzenie (wówczas zdecydowanie wskazane jest wdrożenie leczenia przyczynowego). Na własną rękę stosować można wspomniane wyżej suplementy i maści rozgrzewające.
Satysfakcjonujące efekty często przynoszą również miejscowe masaże poprawiające ukrwienie dystalnych części kończyn. Osoby szukające efektywnego sposobu na zimne dłonie powinny też zadbać o profilaktykę, przyglądając się swoim codziennym nawykom i w razie potrzeby – modyfikując je.
Zaleca się w tym kontekście m.in.:
- nie palenie papierosów oraz unikanie większych ilości kawy;
- zabezpieczanie kończyn przed chłodem – noszenie rękawiczek, grubych skarpet etc.;
- prowadzenie aktywnego trybu życia, a w przypadku pracy siedzącej – wygospodarowanie czasu na przerwy z większą dawką ruchu;
