Co to są zimne poty?
Zimne poty są niespecyficznym objawem wielu schorzeń, zaburzeń i stanów patologicznych, o podłożu:
- infekcyjnym,
- metabolicznym,
- hormonalnym,
- neurologicznym,
- kardiologicznym,
- gastrologicznym,
- onkologicznym,
- psychicznym.
Ze względu na mnogość potencjalnych przyczyn, ich etiopatogenezy nie sposób rozpatrywać w oderwaniu od innych, bardziej charakterystycznych objawów współwystępujących w tym samym czasie. Postawienie diagnozy wyłącznie na podstawie wzmożonej potliwości jest praktycznie niemożliwe i nieuprawnione. Należy pamiętać, że pojęcie zimnych potów nie jest określeniem stricte medycznym, lecz potocznym, w dodatku używanym w różnych kontekstach.
Upowszechnione wyrażenie mówiące o „oblewaniu zimnym potem” odnosi się przede wszystkim do reakcji organizmu na silny i gwałtowny czynnik stresogenny(wzmożona aktywność gruczołów potowych, przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia, uczucie duszności, rozedrganie mięśni). Drugie typowe znaczenie odnosi się do potów, którym towarzyszą silne dreszcze i przenikające uczucie zimna – poprzez objaw ten manifestuje się niezliczona ilość zróżnicowanych problemów zdrowotnych.
Reklama
Skąd się biorą zimne poty i dreszcze?
Zimne poty i dreszcze występują w przebiegu takich schorzeń, zaburzeń oraz stanów fizjologicznych, jak:
- infekcje bakteryjne i wirusowe zapalne górnych i dolnych dróg oddechowych: grypa, nieżyt nosa, zapalenie zatok przynosowych, gardła, oskrzeli, płuc;
- infekcje układu moczowo-płciowego;
- obniżenie odporności, w tym związane z HIV i AIDS;
- hipoglikemia, czyli stan niedocukrzenia, występujący okresowo w przebiegu cukrzycy, między innymi na skutek stosowania leków;
- zaburzenia pracy tarczycy, w tym przede wszystkim nadczynność;
- zaburzenia krążenia, arytmie, zawał serca;
- nowotworowe wyniszczenie organizmu oraz skutek uboczny działania substancji stosowanych w chemioterapii;
- anemia (niedokrwistość), znaczna utrata krwi, wstrząs anafilaktyczny;
- ciąża, przekwitanie, przekwitanie, cykl miesiączkowy i związane z nimi wahania poziomu hormonów płciowych, zwłaszcza estrogenów.
Do tego należy dodać całą paletę incydentalnych oraz chronicznych problemów natury emocjonalnej, od krótkotrwałego ataku paniki, przez różnego typu zaburzenia nerwicowo-lękowe, aż po depresję.
Reklama
Zimne poty w nocy
Zimne poty w nocy w przypadku zwykłej infekcji bakteryjnej lub wirusowej nie są niczym nadzwyczajnym ani groźnym. W ten sposób organizm dąży do samoregulacji, zbijając trawiącą ustrój gorączkę. Proces ten może mieć charakter samoistny, bądź być stymulowany przez podanie środków przeciwgorączkowych (najczęściej z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych).
Pamiętać należy wówczas jedynie, iż do schłodzenia organizmu niezbędne jest odparowanie wypoconej wody, po ustąpieniu dreszczy nie należy więc zbyt szczelnie zakrywać ciała grubą pościelą. Tego typu obawy w przebiegu infekcji występują zazwyczaj przez 2-3 dni, maksymalnie nie dłużej niż 7. Jeśli zimne poty w nocy pojawiają się w dłuższym okresie, nawracająco i regularnie, stanowi to powód do zaniepokojenia oraz wskazanie do poddania się zaawansowanej diagnostyce. Tego typu symptom często występuje w przebiegu chorób nowotworowych, ze szczególnym wskazaniem na ziarnicę złośliwą, a także przerzuty do wątroby.
Reklama
Zimne poty u dziecka
Zimne poty u dziecka, zwłaszcza niemowlęcia mogą stanowić wyraz jedynie niedojrzałości układu termoregulacji młodego organizmu, ewentualnie zwykłego przegrzania, najczęściej na skutek błędów popełnionych przez rodziców (zbyt wysoka temperatura w pokoju, gruba kołdra, wiele warstw ubioru etc.).
Jeśli jednak problem nie ustaje mimo unormowania warunków, w jakich przebywa maluch, należy się pilnie skonsultować z lekarzem. W grę wchodzić mogą czynniki infekcyjne, ale też zaburzenia pracy tarczycy, a w sporadycznych przypadkach problemy, takie jak zakażenie wirusem HIV czy choroba nowotworowa.
Reklama
Zimne poty po alkoholu
Zimne poty po alkoholu są objawem hipoglikemii, do której dochodzi kilka godzin po spożyciu większej ilości trunku. To efekt przestawienia „mocy wytwórczych” wątroby na produkcję substancji detoksykujących, kosztem normalnej syntezy glikogenu.
Dodatkowo alkohol rozszerza naczynia krwionośne oraz przyspiesza krążenie krwi. Efektem tego jest pozorne podwyższenie ciepłoty ciała i związane z tym uruchomienie mechanizmów termoregulacyjnych, skutkujących wydzielaniem chłodzącego potu. Może temu towarzyszyć uczucie zimna, zwłaszcza na świeżym powietrzu, przy silnie wiejącym wietrze.
Reklama
Zimne poty w nocy a nerwica
Występują też zimne poty nocą u osób z rozwiniętą nerwicą. Pod pojęciem tym rozumie się różnego typu zaburzenia lękowe, będące efektem długotrwałej ekspozycji na stres bądź nieumiejętności radzenia sobie z czynnikami stresogennymi, takimi jak:
- traumatyczne wydarzenia,
- choroby i lęk przed nimi,
- fobie społeczne i wiele innych.
Pocenie się związane jest z nadpodażą hormonów stresu, walki i ucieczki, takich jak adrenalina, noradrenalina czy kortyzol, które podnoszą temperaturę ustroju i uruchamiają proces schładzania poprzez wydzielanie większych ilości wody.
Reklama
Co robić, gdy występują zimne poty?
Jak należy reagować na zimne poty? Co robić w sytuacji, gdy wilgoć oblewa ciało i wywołuje uczucie zimna? Wszystko zależy od etiologii, kluczowe zatem jest ustalenie przyczyny pierwotnej. Jest to stosunkowo proste w przypadku infekcji bakteryjnych i wirusowych, towarzyszą im bowiem inne objawy, bardziej miarodajne, takie jak ból gardła, katar, niedrożność nosa, kaszel.
Dodatkowo czas występowania symptomów jest ograniczony. W takiej sytuacji wystarczy reagować na bieżąco i zdroworozsądkowo, pamiętając o nie przegrzaniu organizmu i zapewniając możliwość odparowania wilgoci, nawet jeśli początkowo potom towarzyszy uczucie zimna. Poważniejsze i długotrwałe problemy z nadpotliwością wymagają natomiast specjalistycznej diagnostyki i leczenia.
W zależności od podejrzewanych przyczyn, w pierwszej kolejności należy:
- wykonać rutynowe badania krwi (w tym poziomi białych i czerwonych krwinek oraz płytek, a także OB) oraz moczu;
- oznaczyć poziom hormonów tarczycy (TSH, fT3, fT4) oraz płciowych (przede wszystkim estrogenów);
- określić poziom glikemii (przygodnej, a w razie konieczności także na czczo oraz po obciążeniu glukozą);
- wykonać tzw. markery nowotworowe;
- poddać się badaniom obrazowym (USG, RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny);
- przeprowadzić konsultacje psychiatryczne lub psychologiczne;
Zakres diagnostyki ustala lekarz pierwszego kontaktu bądź specjalista (jeśli podejrzenia są możliwe do ukierunkowania na wstępnym etapie). W dalszej kolejności należy wdrożyć systemowe leczenie, stanowiące terapię określonego schorzenia: cukrzycy, nadczynności tarczycy, nowotworu etc.
