Jakie są prawa kobiet w ciąży?
Kobieta będąca w ciąży powinna zainteresować się tym, jakie ma uprawnienia wynikające ze stanu w jakim się znajduje, ponieważ wiedza na ich temat pomoże jej jak najlepiej zadbać o zdrowie własne oraz rosnącego w jej brzuchu maleństwa.
Najważniejsze prawa kobiet w ciąży dotyczą dostępu do korzystania z opieki medycznej. Jeśli kobieta jest w ciąży, rodzi, bądź przeżywa połóg, nie musi być ubezpieczona, żeby móc korzystać ze świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ponadto jeśli chce ona udać się na wizytę do specjalisty (np. kardiologa, stomatologa, psychiatry, endokrynologa, itd.), żaden publiczny ośrodek zdrowia nie może jej tego odmówić. Powinna być ona przyjęta w dniu zgłoszenia do placówki medycznej (działającej w ramach NFZ) lub w ciągu 7 dni roboczych od tego zgłoszenia. Warunkiem udzielenia jej pomocy jest zaświadczenie o ciąży wystawione przez ginekologa lub lekarza POZ oraz ewentualnie skierowanie do danego specjalisty.
Kobiety powinny także wiedzieć, że należy im się nieodpłatna porada prawna w zakresie informacji udzielanych na temat praw rodzicielskich i pracowniczych.
Reklama
Co może kobieta w czasie porodu?
W czasie porodu kobieta ma prawo do intymności, tzn. że w tym okresie na sali porodowej może być tylko personel medyczny w niezbędnej ilości, a rodząca ma prawo nie zgodzić się na obecność studentów (w szpitalach trzeciego poziomu referencyjnego, istniejących przy uczelniach medycznych ten przywilej nie obowiązuje).
Ponadto kobieta może rodzić swoje dziecko w towarzystwie wskazanej przez siebie osoby, np. męża, partnera, matki, douli, siostry, przyjaciółki, itp. Są jednak sytuacje, które uprawniają lekarza lub pielęgniarkę, czy położną do wyproszenia z sali towarzysza kobiety, np. związane z zagrożeniem jej zdrowia.
Kobieta rodząca powinna być na bieżąco informowana o przebiegu porodu, na każdą czynność i zabieg musi wyrazić zgodę (po wcześniejszym dokładnym wyjaśnieniu na czym dany zabieg będzie polegał, jakie wiążą się z nim konsekwencje, itp.).
Kobieta na sali porodowej może oczekiwać, że poród jej dziecka będzie przebiegał zgodnie z planem porodu (to dokument mówiący m.in. o tym czego życzyłaby sobie przyszła mama podczas porodu, czego oczekuje od personelu medycznego, czego wolałaby uniknąć, itp.), który ustaliła w czasie ciąży z ginekologiem prowadzącym ciążę lub z położną. Oczywiście podczas akcji porodowej mogą wydarzyć się nieoczekiwane sytuacje, które zaburzą określony schemat. Przyszła mama powinna być tego świadoma, ale jednocześnie musi otrzymać informację na temat tego, co się dzieje.
Szpital, w którym kobieta urodziła dziecko o niskiej wadze (poniżej 1500 g), z wadami wrodzonymi, nieżywe lub w którym poroniła, powinien zapewnić jej opiekę psychologiczną.
Reklama
Co to są standardy opieki okołoporodowej?
Standardy opieki okołoporodowej to wytyczne, jakimi powinny posługiwać się placówki medyczne realizując opiekę okołoporodową. Zostały one uregulowane rozporządzeniem Ministra Zdrowia
z 1 stycznia 2019 r.
Najważniejsze standardy medyczne związane z ciążą, porodem i połogiem to m.in.:
- Osoba sprawująca opiekę medyczną nad ciężarną została zobowiązana do zaproponowania kobiecie skierowania na badania w kierunku ewentualnej depresji, jedno z takich badań ma być przeprowadzane w czasie połogu.
- Kobieta, która przekroczyła 41 tydzień ciąży nie musi być hospitalizowana, jednak ciążę należy zakończyć do 42 tygodnia. Nie dotyczy to stanów zagrażających zdrowiu i życiu matki i dziecka.
- Kobieta ma prawo wybrać miejsce porodu (nie musi być to szpital, jednak ciężarna musi otrzymać rzetelną wiedzę na temat porodu w domu).
- Kobieta ma prawo do informacji o możliwości zdeponowania komórek macierzystych z krwi pępowinowej lub sznura pępowiny
- Kobieta, o ile osoba prowadząca poród na to zezwoli, może spożywać posiłki podczas porodu.
- Położono nacisk na zredukowanie interwencji medycznych, takich jak nacięcie krocza, cięcie cesarskie, czy przebicie pęcherza płodowego do minimum.
Reklama
Jakie korzyści dla ciężarnych wynikają z unormowania opieki okołoporodowej?
Dzięki ustawodawstwu opieka nad kobietą w ciąży została skoordynowana. Z przedmiotu, jakim widziały ją nierzadko szpitale państwowe, zamieniła się w podmiot, który ma prawa, może i powinien domagać się realizacji swoich uprawnień.
Kobieta ma zatem np. zapewniony co najmniej dwugodzinny, nieprzerwany kontakt ze swoim dzieckiem po porodzie. Oczywiście jeśli nie wyklucza tego stan zdrowia dziecka lub matki.
Po porodzie kobiecie przysługuje prawo do porady laktacyjnej(może jej udzielić położna lub konsultant laktacyjny). Powinna mieć ona zapewniony dostęp do laktatorów, a w razie potrzeby do banku pokarmu kobiecego, z którego zasobów może skorzystać jej dziecko (np. przedwcześnie urodzone).
Reklama
Jakie jeszcze przywileje powinna posiadać ciężarna, rodząca oraz kobieta w połogu?
Fundacja „Rodzić po ludzku” zaznacza, że w rozporządzeniu ministerialnym brakuje kar za niewdrażanie standardów okołoporodowych do placówek szpitalnych. Ministerstwo Zdrowia nie widzi też potrzeby edukacji pracowników szpitala i placówek medycznych, w których rodzą kobiety, w zakresie obowiązujących standardów okołoporodowych. Nie ma zatem obowiązku szkoleń i kursów dokształcających personel medyczny w tym zakresie.
Od możliwości lokalowych i organizacyjnych danego ośrodka zdrowia zależy czy kobieta, której ciąża wiąże się z bardzo trudną dla niej sytuacją, przebywa razem z kobietami, które urodziły zdrowe dzieci.
Poza tym kwestia dostępu do znieczulenia zewnątrzoponowego pozostaje w gestii szpitala, wciąż nie została ona ujęta przepisami.
Czytaj też:
- Bankowanie krwi pępowinowej – koszt i procedura
- Jak długo można przechowywać krew pępowinową i co może wyleczyć?
- Krew pępowinowa – pobranie, przechowywanie, koszt
