Zwolnienie lekarskie to często dłuższy czas nieobecności w pracy. Sytuacja komplikuje się, gdy w czasie choroby kończy się umowa o pracę. Wiele osób zastanawia się, ile może trwać zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia? Prawo daje pewną ochronę pracownikowi także i w takich sytuacjach. Warto poznać warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia.
Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia - komu się należy?
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.870 z dnia 2020. 05.15) określa, jakie świadczenia pieniężne, na jakich warunkach i w jakiej wysokości przysługują osobom, objętym ubezpieczeniem społecznym w czasie choroby. Jednym z rodzajów takich świadczeń społecznych jest zasiłek chorobowy. Każdy zatrudniony ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego w 2 sytuacjach (art.4 ust.1 ww. ustawy):
- po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeśli podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu,
- po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeśli ubezpieczenie ma charakter dobrowolny.
Każdy zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia. W sytuacji przedłużającej się niezdolności do pracy pracownicy posiadają także prawo do chorobowego po ustaniu stosunku pracy.
Łączny czas trwania całego zasiłku chorobowego, spowodowanego niezdolnością do pracy może trwać nie dłużej niż 182 dni (art. 8 ww. ustawy). Tej zasadzie nie podlegają tylko okresy nieobecności w pracy spowodowane ciążą lub gruźlicą.
Każdą niezdolność do pracy potwierdza lekarz. Pracownicy nie mają z reguły żadnych wątpliwości, gdy zwolnienie lekarskie przypada na okres trwania stosunku pracy. Wątpliwości pojawiają się w sytuacjach L4 po ustaniu stosunku pracy.
Reklama
L4 po ustaniu zatrudnienia
Zasiłek chorobowy, wypłacany w trakcie zwolnienia lekarskiego przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia, czyli po rozwiązaniu umowy o pracę. Warunkiem koniecznym jest co najmniej 30 dniowy okres niezdolności do pracy (choroby).
Przyczyna niezdolności do pracy może być skutkiem różnych chorób i pracownik ma prawo posiadać różnego rodzaju zwolnienia lekarskie. Warunkiem koniecznym do wypłaty świadczenia chorobowego po ustaniu stosunku pracy jest brak nawet jednodniowej przerwy między zwolnieniami L4. W przypadku krótszych zwolnień lekarskich (mniej niż 30 dni) utrata pracy nie daje podstaw do starań o dalszą wypłatę zasiłku chorobowego po utracie pracy.
Ustawodawca określił dwa warunki i konieczność spełnienia jednego z nich, które dopuszczają kontynuację zwolnienia lekarskiego po ustaniu zatrudnienia.
Art.7 ww. ustawy określa, iż niezdolność do pracy musi powstać:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe pojawiają się dopiero po 14 dniach od początku choroby.
Drugi przypadek daje możliwość skorzystania ze zwolnienia lekarskiego, gdy ustanie zatrudnienia nastąpiło wcześniej niż pojawiła się choroba. Ustawodawca w szczególny sposób potraktował choroby zakaźne i takie, których okres wylęgania jest dłuższy jako sytuacje niezależne od pracownika.
Zwolnienie chorobowe po ustaniu zatrudnienia w tych przypadkach daje prawo do zasiłku chorobowego, bez konieczności spełnienia warunku czasowego 14 dni od rozwiązania umowy o pracę.
Reklama
Kontynuacja zwolnienia lekarskiego po ustaniu zatrudnienia
Pracownicy, po spełnieniu opisanych powyżej warunków, mają prawo ubiegać się o zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia. Każdy kto otrzymał zwolnienie lekarskie e-ZLA (forma elektroniczna) nie musi już składać L4 w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych osobiście, a tym samym zastanawiać się, gdzie wysłać zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia.
Takie zwolnienie ZUS otrzymuje automatycznie. Jeśli pracownik otrzymał wydruk e-ZLA nie ma obowiązku przekazywania tego dokumentu do właściwego oddziału ZUS.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wypłaca zasiłku chorobowego z urzędu, czyli automatycznie po otrzymaniu zwolnienia chorobowego od wystawiającego lekarza. Aby uzyskać zasiłek chorobowy po zwolnieniu z pracy należy wystąpić do ZUS z wnioskiem o przyznanie zasiłku.
Wniosek o zasiłek chorobowy w przypadku uzyskania zwolnienia lekarskiego po ustaniu stosunku pracy można złożyć w następującej formie:
- na druku ZAS-53, który można uzyskać w oddziale ZUS lub znaleźć na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- wniosek w innej formie, napisany przez pracownika, który musi zawierać imię i nazwisko pracownika, adres, okres niezdolności do pracy, serię i numer wystawionego zwolnienia lekarskiego (jeśli są znane pracownikowi).
Jeśli lekarz z przyczyn niezależnych nie mógł przesłać zwolnienia lekarskiego drogą elektroniczną (problemy w działaniu systemu teleinformatycznego) należy dostarczyć osobiście do ZUS wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA, wystawiony przez właściwego lekarza.
Pierwsze zwolnienie lekarskie, obejmujące okres po ustaniu stosunku pracy, wymaga dodatkowo złożenia łącznie z wnioskiem oświadczenia na druku Z-10. Wszystkie wymagane druki znajdują się na stronie internetowej ZUS w formie gotowej do wypełnienia i wydrukowania. Każdy kto posiada swój profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS), ułatwiający dostęp do świadczonych usług, może wymagane wnioski wypełnić i przesłać elektronicznie.
Reklama
Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia – na kogo wystawić?
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przewiduje także sytuacje, w których zwolnienie lekarskie wystawione dla określonych pracowników i tak nie spowoduje uzyskania zasiłku chorobowego, nawet po spełnieniu podstawowych warunków.
Wypłata L4 ZUS po ustaniu zatrudnienia nie dotyczy osób:
- posiadających ustalone prawo do emerytury i renty z powodu niezdolności do pracy,
- kontynuujących działalność zarobkową lub tych, które podjęły działalność zarobkową, będącą podstawą do objęcia obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym,
- nieposiadających prawa do zasiłku z powodu nieprzepracowania wymaganych 30 dni,
- uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
- rolników, podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
