Reklama
Zasady żywienia osób starszych
Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej osób starszych to zestaw prostych do zastosowania zasad zdrowego żywienia.
Zalecenia żywieniowe osób starszych nieznacznie różnią się od tych przygotowanych dla osób dorosłych. Największą różnicą jest wyszczególnienie ważności picia wody z uwagi na często występujące odwodnienie wśród tej grupy ludzi.
Osoby starsze powinny wypijać co najmniej 2 l wody dziennie. Płyny należy przyjmować często, małymi łykami, nawet w przypadku braku odczuwania pragnienia.
W diecie dla seniora rekomenduje się regularne spożywanie posiłków w liczbie 5-6 co 2-3 godziny.
Podstawą spożywanych produktów powinny być warzywa i owoce oraz produkty zbożowe, zwłaszcza te pełnoziarniste.
Ich dobór należy uzależnić od towarzyszących chorób i dolegliwości. Jeżeli nie są one dobrze tolerowane warto zmienić ich konsystencję bądź wybierać te łatwiej strawne.
W diecie nie może zabraknąć również fermentowanych produktów mlecznych, jak jogurt czy kefir. Spożycie mięsa, zwłaszcza czerwonego i przetworzonego, należy ograniczać na rzecz tego chudego, np. ryb oraz nasion roślin strączkowych i jaj.
Podobnie tłuszcze zwierzęce, np. smalec, masło czy łój powinny być zastępowane tymi pochodzenia roślinnego, tj. olejami, oliwą z oliwek czy margaryną.
Wbrew pozorom nie każda starsza osoba powinna stosować dietę łatwostrawną. Wielu seniorów, nawet tych po 80 roku życia może zastosować wspomniane powyżej zasady bez konieczności wprowadzania większych modyfikacji.
Obecnie rekomendowana piramida jest odpowiedzią na zalecenia WHO, które zawierają w sobie ideę „Mniej cukru, soli i tłuszczu, więcej błonnika”. Tak jak w każdej diecie człowieka dorosłego należy zatem unikać cukru, słodyczy, żywności przetworzonej (w tym pieczywa cukierniczego) oraz alkoholu.
Osoby starsze powinny wystrzegać się również dosalania potraw, szczególnie podczas ich przygotowania. Zamiast soli warto używać ziół, które wzbogacają smak, a dodatkowo dostarczają cennych składników odżywczych.
Poza żywieniem warto pamiętać o aktywności, fizycznej ok. 30-45 minut dziennie, a także umysłowej.
Piramida kierowana do osób starszych przewiduje również suplementację witaminą D na poziomie 2000 j.m./ dobę.
Reklama
Żywienie medyczne osób starszych
Z uwagi na wiek, osoby starsze są zdecydowanie częściej narażone na występowanie chorób jak i powikłań wynikających z towarzyszących im przewlekłych jednostek.
Tym samy zwiększa się liczba hospitalizacji, co powoduje, że dieta seniora często wymaga modyfikacji w zależności od obecnego stanu zdrowia.
Sposób żywienia dla leżącej osoby starszej powinien być również indywidualizowany. U takich pacjentów zwiększa się ryzyko wystąpienia odleżyn, dlatego też warto zwiększyć ilość spożywanego białka w diecie.
W silnym osłabieniu osoby starszej konieczne może okazać się włączenie doustnych preparatów odżywczych, które w małej objętości posiadają sporą liczbę kalorii, białka oraz witamin i składników mineralnych.
Stosowane są one przede wszystkim w niedożywieniu oraz ryzyku niedożywienia, na które osoby starsze są szczególnie narażone z uwagi na:
- utratę apetytu,
- problemy z jedzeniem,
- pogorszenie trawienia i wchłaniania (nudności, wymioty, biegunki/zaparcia),
- zwiększone zapotrzebowanie na wybrane składniki odżywcze.
Błędy żywieniowe osób starszych
Dieta osób starszych bardzo często dostarcza zbyt dużo tłuszczu, szczególnie trans i nasyconych kwasów tłuszczowych, cukrów prostych oraz soli.
Wynika to z pojawiających się zaburzeń smaku i tym samym chęcią jego wzmocnienia poprzez dodawanie cukru czy też soli. Takie praktyki jednak nie wpływają pozytywnie na zdrowie.
Normy żywienia osób starszych różnią się od tych dedykowanych osobom dorosłym, ponieważ zwiększa się ryzyko niedożywienia wynikające ze złożoności chorób i ich metod leczenia. Niewłaściwe jedzenie przekłada się dodatkowo na liczne niedobory pokarmowe.
Jedzenie dla starszych ludzi powinno być urozmaicone, ponieważ ograniczona różnorodność produktów może przekładać się na problem z pokryciem zapotrzebowania na energię oraz składniki odżywcze.
Ważne, by przynajmniej jeden posiłek w ciągu dnia zjeść na ciepło. Należy też pamiętać, aby dania były małe objętościowo i świeżo przygotowane.
Reklama
Przykładowy jadłospis żywieniowy dla osób starszych
Dieta dla seniora nie musi być nudna i monotonna. Ważne aby posiłki były zachęcające, kolorowe i dostosowane do potrzeb oraz możliwości osoby starszej.
Z uwagi na duże różnice w stanie uzębienia, możliwości żucia, przełykania czy trawienia, dieta powinna być dostosowywana pod względem doboru produktów jak i konsystencji posiłku.
Przykładowy jadłospis osoby starszej leżącej wciąż powinien być zbilansowany i dostarczać odpowiednią ilość błonnika oraz białka.
Śniadanie: jajecznica z szynką, pomidorem i szczypiorkiem,
Drugie śniadanie: jogurt z borówkami i orzechami włoskimi
Obiad: dorsz pieczony; Ziemniaki młode z koperkiem, gotowane; Surówka z marchewki i jabłka
Podwieczorek: hummus, warzywa pokrojone w słupki (seler naciowy, marchew, papryka)
Kolacja: kanapki z szynką, serem mozzarella light i sałatą
Reklama
Przepisy dla osób starszych
Żywienie seniora to nie lada wyzwanie. Dieta osób starszych zazwyczaj jest monotonna, a przyzwyczajenia żywieniowe, często niezdrowe, budowane latami są bardzo trudne do modyfikacji.
Kanapki z schabem pieczonym, pomidorem i kiełkami
Składniki:
- chleb graham - 2 kromki,
- schab pieczony - 2 plastry,
- sałata masłowa - 2 liście,
- pomidor - 4 plastry,
- lucerna, kiełki - 1 łyżka,
- margaryna, 100% roślinna - 2 łyżeczki.
Sposób przygotowania:
1. Pomidora umyj i pokrój.
2. Pieczywo pokrój i posmaruj tłuszczem. Następnie ułóż na nim sałatę, wędlinę, pomidora oraz kiełki.
Zupa krem z marchewki z kaszą jaglaną
Składniki:
- pietruszka, korzeń - ¼ sztuki (40 g),
- imbir, korzeń - 7 g,
- kasza jaglana sucha - 3 łyżki (36 g),
- marchew - 1 ½ sztuki (110 g),
- seler korzeniowy - ¼ sztuki (136 g),
- sok z cytryny - 1 łyżka (9 ml),
- por - ¼ sztuki (44 g),
- orzechy włoskie - 1 łyżka (16 g),
- cebula - ¼ sztuki (22 g),
- czosnek - 1 ząbek (7 g),
- pietruszka, natka świeża - 2 łyżki (4 g),
- oliwa z oliwek - 1 łyżka (7 ml),
- sól, pieprz czarny, kurkuma - szczypta.
Sposób przygotowania:
1. Kaszę gotuj w osolonej wodzie przez około 15 minut.
2. Marchewkę, pietruszkę oraz seler, umyj, obierz i zetrzyj na tarce o grubych oczkach.
3. Pora oraz cebulę obierz i pokrój w półplasterki.
4. W głębokim garnku rozgrzej tłuszcz, dodaj posiekaną cebulę i pora, a następnie zeszklij.
5. Czosnek oraz imbir obierz i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach.
6. Do garnka przełóż starte warzywa, dodaj przyprawy, sok z cytryny, podlej wodą i gotuj przez około 15 minut.
7. Zupę zblenduj na gładki krem.
8. Podawaj z kaszą, posiekaną natką pietruszki i orzechami włoskimi podprażonymi na suchej patelni.
* Żeby zniwelować gorzkawy posmak kaszy jaglanej, warto przed ugotowaniem podprażyć ją na suchej patelni, aż do momentu wydzielenia się przyjemnego zapachu, a następnie wypłukać kaszę w zimnej wodzie. Można też zamiast tego wypłukać ją w gorącej, a następnie zimnej wodzie.
Z pomocą w różnorodności posiłków, a także utrzymaniu prawidłowego nawodnienia wychodzą naprzeciw nowoczesne rozwiązania dietetyczne. Dostępne są różne plany żywieniowe, które każdy może dostosować do swoich indywidualnych potrzeb. Ponadto w ramach abonamentu otrzymuje się nieograniczony kontakt z dietetykiem oraz przypomnienia o piciu wody.
Artykuł zawiera lokowanie produktu
