Co to jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy?
Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy to schorzenie, które, najprościej rzecz ujmując, atakuje ważny i czuły narząd, jakim jest tarczyca. Powoduje ono dysfunkcje w działaniu układu immunologicznego, który zamiast bronić własne organy przed „najeźdźcą”, sam je atakuje. System odpornościowy staje się zatem autoagresorem zwalczając białka tarczycowe.
Wiąże się je najczęściej z chorobą Hashimoto. Jest to schorzenie, które dotyka głównie kobiet w wieku między 30. a 50. rokiem życia (co stanowi około 5 % populacji), jednak zdarzają się przypadki zachorowań wśród młodszych pań, dzieci oraz mężczyzn.
Reklama
Przyczyny autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy to schorzenie dziedziczne, zatem jeśli w rodzinie występowała jakaś odmiana zapalenia tarczycy, warto trzymać rękę na pulsie. Jej występowanie wiąże się także z obecnością w ustroju innych schorzeń autoimmunologicznych, takich jak np. cukrzyca typu 1, celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów czy bielactwo.
Dlaczego jeszcze pojawia się autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Przyczyny tej choroby nie są do końca poznane, ale podejrzewa się, że odpowiedzialność za wystąpienie tego schorzenia mogą też, obok predyspozycji genetycznych, ponosić takie czynniki jak przewlekły stres, zaburzenia emocjonalne, niehigieniczny tryb życia oraz ciągły pośpiech.
W razie jakichkolwiek podejrzeń najlepiej jest udać się do lekarza. Już lekarz POZ będzie mógł w badaniu fizykalnym wyczuć powiększone wole, ponadto przeprowadzi wywiad lekarski, a w razie potrzeby zleci wykonanie badań laboratoryjnych (przede wszystkim określenie poziomu TSH) oraz ewentualnie badań obrazowych (np. USG tarczycy).
Reklama
Objawy autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
Zapalenie autoimmunologiczne tarczycy może się rozwijać latami nie dając żadnych objawów, może też dawać od początku symptomy, które jednak rzadko są odczytywane przez pacjentów jako oznaki choroby.
Jak zatem rozpoznać autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Objawy choroby Hashimoto rzadko kiedy występują od samego początku, najczęściej są one mało jednoznaczne, a osoba chora upatruje w nich symptomy zmęczenia, złej diety, itp. W zaawansowanej postaci przekształca się w niedoczynność tarczycy.
Uwagę powinny wtedy zwrócić takie oznaki, jak np.:
- powiększenie się wola tarczycowego (nawet nieznacznie),
- wyczuwanie guzków w tarczycy (które nie są bolesne),
- uczucie ciągłego zimna,
- kłopoty z pamięcią,
- senność,
- przybieranie na wadze,
- zaparcia
- niedociśnienie tętnicze,
- sucha skóra,
- wypadanie włosów,
- problemy z menstruacją,
- niepłodność;
Występuje także inne niż choroba Hashimoto zapalenie tarczycy. Autoimmunologiczne schorzenie obejmujące tarczycę to np. choroba Gravesa-Basedowa.
Z kolei choroba Gravesa-Basedowa odznacza się m.in. powiększeniem się wola tarczycowego, wytrzeszczem oczu, nagłym spadkiem wagi, drżeniem rąk, bezsennością, czy zaburzeniami miesiączkowania.
Warto obserwować swój organizm, by w porę zareagować na nawet niewielkie zaburzenia i udać się na wizytę do lekarza. Skutki nieleczonej niedoczynności tarczycy mogą być bardzo poważne, ponieważ schorzenie to może prowadzić nawet do chorób serca, czy śpiączki. Wywołuje ono też
Reklama
Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy a ciąża
Niestety schorzenie, jakim jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, czy to w postaci Hashimoto, czy choroba Gravesa-Basedowa, ma wpływ na ciążę. Są to choroby, które zaburzają owulację i prowadzą do niepłodności. Zajście w ciążę, a także jej utrzymanie są wówczas utrudnione.
Dobrze prowadzona ciąża i odpowiednie leczenie przyszłej mamy, nie powinny mieć negatywnego wpływu na dziecko.
Reklama
Leczenie autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
Jak się postępuje po zdiagnozowaniu schorzenia, jakim jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Leczenie polega na minimalizowaniu skutków niedoczynności tarczycy. Pacjentowi są przepisywane zatem brakujące hormony.
Takim wiodącym hormonem wytwarzanym przez tarczycę jest lewotyroksyna, którą produkuje się też syntetycznie. W Polsce zarejestrowanych jest dużo leków zawierających lewotyroksynę. Lekarz określi który z nich będzie najskuteczniejszy w stosunku do konkretnej osoby, ustali także odpowiednie dawkowanie preparatu.
Najczęściej właściwą dawkę leku przyjmuje się rano, na czczo, około pół godziny przed posiłkiem.
Jeśli chodzi o czas trwania kuracji to zazwyczaj należy brać leki do końca życia. Pacjent leczony na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy powinien być też regularnie poddawany kontroli m.in. pod kątem badania stężenia TSH.
Według większości ekspertów podawanie L-T4 u pacjentów z chorobą Hashimoto w stadium eutyreozy nie jest wskazane, nie zapobiega bowiem postępowi choroby. Eutyreoza jest stanem, w którym tarczyca produkuje wystarczająco hormonów we krwi, jednak nie oznacza ona zdrowia, gdyż wystąpić mogą z nią schorzenia, w których:
- dochodzi do nieprawidłowości w budowie organu,
- eutyreoza jest jedną z faz choroby;
Nieocenione w przypadku zarówno podejrzenia występowania zapalenia tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, jak i już stwierdzonego istnienia tej choroby w ustroju jest wprowadzenie pewnych rygorów jeśli chodzi o przygotowywanie posiłków.
Reklama
Dieta przy autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy
Jak jeszcze można leczyć autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Dieta stanowi w tym przypadku bardzo ważny aspekt wspierający kurację. Osoba zmagająca się z tym schorzeniem powinna zadbać o przyjmowanie pięciu posiłków w ciągu dnia, w regularnych odstępach czasu, przy czym kolacja powinna być zjadana najpóźniej na 2-3 godziny przed snem.
Jadłospis chorego powinien obfitować przede wszystkim w takie składniki mineralne jak jod, żelazo oraz selen, które można znaleźć w np. owocach morza, rybach morskich, przetworach mlecznych, jajach, orzechach brazylijskich, czy kakao.
Dieta przy autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy powinna także zawierać zielone warzywa liściaste (np. szpinak, sałatę), chude białko pochodzenia zwierzęcego, szparagi, jarmuż, zieloną pietruszkę, koperek oraz owoce.
Należy natomiast wyeliminować ze spożycia cukier, słodycze, tłuste, smażone potrawy, soję i produkty, w których się ona pojawia, a także alkohol. Powinno się również rzucić palenie papierosów.
