Co to jest błonica?
Dyfteryt, inaczej błonica, to choroba zakaźna o ostrym przebiegu. Przyczyną choroby jest zarażenie się bakterią błonicy – maczugowcem błonicy. Po raz pierwszy bakteria Corynebacterium diphtheriae, która prowadzi do zakażenia, została wyizolowana w 1884 roku przez Loefflera.
Bakterią można zarazić się drogą kropelkową od nosiciela, osoby zdrowej oraz ozdrowieńca. Do zakażeń dochodzi również drogą pokarmową, a wrotami zakażeń są: błona śluzowa nosa, gardła, oka, narządy płciowe, uszkodzona skóra, np. otarcia.
W klasyfikacji ICD-11 błonica ma kod 1C17 i jest definiowana jako: „choroba powszechnie występująca w układzie oddechowym, wywoływana przez zakażenie Gram-dodatnimi bakteriami Corynebacterium diphtheriae.
Choroba ta charakteryzuje się bólem gardła, gorączką i błoną rzekomą na migdałkach, gardle lub jamie nosowej. Przenoszenie następuje przez wdychanie zakażonych wydzielin oddechowych lub bezpośredni kontakt skórny. Potwierdzeniem jest identyfikacja Corynebacterium diphtheriae z wymazu z gardła lub zakażonej tkanki oraz objawy kliniczne”.
Reklama
Rodzaje błonicy
Bakteria wywołująca błonicę zwykle przedostaje się do organizmu poprzez jamę ustną i błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Z tego też powodu najczęstszymi rodzajami choroby jest błonica krtani, określana niegdyś krupem, a także błonica gardła.
Czasem pojawia się też błonica nosa. Znacznie rzadziej dyfteryt dotyczy oka, narządów płciowych czy ucha środkowego. Należy pamiętać, że toksyna wytwarzana przez maczugowca błonicy może wniknąć do organizmu przez uszkodzone powłoki i doprowadzić do uszkodzenia organów wewnętrznych, np. wątroby, serca, nerek czy ośrodkowego układu nerwowego.
Reklama
Objawy błonicy
W zależności od typu błonicy, daje ona charakterystyczne objawy. W przypadku powszechnie pojawiającej się błonicy gardła, pacjent odczuwa takie dolegliwości jak:
- gorączka,
- ból gardła,
- utrudnione przełykanie,
- niewyraźna mowa,
- białawe naloty w gardle,
- bladość skóry,
- powiększenie i tkliwość węzłów chłonnych – ich charakterystyczny wygląd sprawia, że symptom ten określany jest „szyją Nerona” albo „szyją prokonsula”,
- toksemia – chory doświadcza także zatrucia organizmu,
- możliwe zaburzenie akcji serca, a nawet martwiczo-zapalne zmiany w sercu, które prowadzą do śmierci.
Są to typowe objawy dyfterytu gardła.
Błonica u dzieci zwykle występuje w postaci błonicy krtani, czyli tzw. krupu. Jej objawy to:
Należy pamiętać, że nieleczony dyfteryt prowadzi do uduszenia.
O wiele lżejszą odmianą tej choroby jest błonica nosa. W błonie śluzowej nosa pojawiają się zmiany. Podczas przebiegu błonicy mogą wystąpić śluzowo-krwiste wycieki z nosa, a także nadżerki na wargach i w nosie.
U chorego zwykle nie ma objawów zatrucia toksyną, jednakże ze względu na to, że choroba jest przewlekła, może dojść do zakażenia innych obszarów ciała.
Bardzo rzadko są rozpoznawane inne typy dyfterytu.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Szczepionka na błonicę
Dyfteryt to choroba, która przenosi się drogą kropelkową, dlatego w przypadku zakażenia, istotna jest izolacja osób chorych. Innym sposobem zapobiegającym epidemii są szczepienia na błonicę. W Polsce obowiązkiem szczepień objęte są dzieci oraz młodzież do 19 roku życia.
Tu należy napisać, że z racji tego, że błonica przenosi się drogą kropelkową, tak ważna jest izolacja osób chorych oraz szczepienia. Należy wspomnieć, że w Polsce są to szczepienia obowiązkowe. Wraz z upływem czasu odporność na błonicę staje się mniejsza, datego pacjenci powinni podjąć się szczepienia przypominającego.
Kiedy jest na to najlepszy czas? Zaleca się przyjęcie dawki co 10 lat. Z tej możliwości warto skorzystać, gdy często się podróżuje lub ma się kontakt z osobami pochodzącymi z krajów endemicznego występowania tej choroby.
Znacznie bardziej narażone na zachorowanie są też kobiety w ciąży, osoby po przeszczepach narządów oraz pacjenci z zaburzeniami odporności, np. zakażone wirusem HIV.
Powszechnie stosowanym preparatem jest szczepionka DTP.
Reklama
Leczenie błonicy
W procesie leczenia błonicy niezbędna jest szybka diagnostyka. Rozpoznanie choroby opiera się na obserwacji, wywiadzie klinicznym oraz wyizolowaniu bakterii odpowiadającej za zakażenie w wymazie pobranym od chorego.
Leczenie odbywa się w warunkach szpitalnych i opiera się na podaniu surowicy z przeciwciałami skierowanymi przeciw toksynie błoniczej. Tym, kto wynalazł lek na błonicę, był Emil Adolf von Behring, niemiecki bakteriolog.
W terapii stosowane są też antybiotyki z penicyliną lub erytromycyną. Jeżeli dojdzie do zablokowania dróg oddechowych, wówczas przeprowadzane są zabiegi intubacji albo tracheotomii.
Pełne wyleczenie jest możliwe, jednak zawsze należy liczyć się z powikłaniami, które mogą pozostawić trwały ślad w organizmie.
